پديد آورنده :
چوپان نژاد، رويا
عنوان :
تنوع ژنتيكي قارچ Venturia inaequalis با استفاده از نشانگر ريز ماهواره و رديابي ژن هاي مقاومت به آن در ژنوتيپ هاي سيب ايران
مقطع تحصيلي :
كارشناسي ارشد
گرايش تحصيلي :
بيماري شناسي گياهي
محل تحصيل :
اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده كشاورزي
صفحه شمار :
هفده، 112ص.: مصور
استاد راهنما :
بهرام شريف نبي، مسعود بهار
توصيفگر ها :
لكه سياه سيب , نشانگر SSR , ژن هاي مقاومت
تاريخ نمايه سازي :
1394/08/11
استاد داور :
نفيسه پورجواد، بهرام باني نسب
تاريخ ورود اطلاعات :
1396/10/05
چكيده فارسي :
19 چكيده لكه سياه سيب Venturia inaequalis Cke Wint مهمترين بيماري سيب در اكثر مناطق جهان بوده و با كاهش كمي و كيفي محصول ساليانه خسارات هنگفتي به آن وارد ميسازد تقريبا تمام ارقام سيب محلي و وارداتي مورد كاشت در ايران به اين بيماري حساس هستند مبارزه شيميايي با اين بيماري عالوه بر هزينه زياد و آثار مخرب زيست محيطي باعث ايجاد مقاومت در بيمارگر ميشود به اين لحاظ اجراي برنامههاي بهنژادي براي توسعه ارقام مقاوم سيب ضرورت دارد يكنواختي ژنتيكي در جمعيت ميزبان و قارچ V inaequalis در نواحي دور از منشا تنوع باعث شده است تا گونههاي وحشي سيب در آسياي شرقي بهعنوان منبع مقاومت به لكه سياه سيب مورد توجه قرار گيرند علي رغم وجود ژنوتيپهاي اهلي و وحشي متنوع سيب در ايران احتمال حضور ژنهاي مقاومت در اين ژنوتيپها بررسي نشده است از طرف ديگر به كارگيري ارقام مقاوم مستلزم بررسي ساختار ژنتيكي جمعيتهاي بيمارگر است چراكه با ظهور نژادهاي جديد قارچ احتمال شكست مقاومت افزايش مييابد بنابراين با توجه به پراكنش وسيع قارچ V inaequalis در كشور مطالعه تنوع ژنتيكي آن اهميت ويژهاي دارد در اين پژوهش براي درك صحيح از ساختار ژنتيكي V inaequalis در ايران 54 جدايه جمعآوري شده اين قارچ از مناطق عمده سيب كاري كشور با استفاده از نشانگر ريزماهواره بررسي شدند بدين منظور نمونههاي برگ و ميوه مبتال به لكه سياه سيب در تابستان 2139 جمعآوري شدند جداسازي وكشت خالص V inaequalis از اين نمونهها روي محيط MEA حاوي عصاره ميوه سيب و 55 ppm از هر كدام از آنتي بيوتيكهاي كلرامفنيكل و ريفامپيسين ميسر شد پس از استخراج DNA تشخيص مولكولي جدايههاي قارچي با استفاده از جفت آغازگرهاي 4 ITS5 ITS انجام گرفت و سپس طي واكنش هاي PCR از 29 جفت آغازگر ريزماهواره براي ارزيابي ساختار ژنتيكي بين و درون جمعيتهاي قارچي استفاده شد بعد از امتيازدهي باندها در محدوده آللي مورد انتظار روي ژل واسرشت 6 توالي يابي تجزيه و تحليل دادهها به كمك نرم افزار 52 3 PowerMarker V صورت گرفت و دندروگرامهاي مربوطه بر اساس ضريب تشابه ني 3819به روش NJ ترسيم شدند تجزيه واريانس دادهها نيز بر مبناي روش AMOVA با نرم افزار 1 3 Arlequin انجام شد بر اساس نتايج حاصل تعداد آللهاي قارچ در هر مكان ژني از دو تا 92 آلل متغير بود و متوسط تعداد آنها در هر مكان 33 59 تعيين شد ميانگين تنوع ژني مشاهده شده 5117 5 و ميانگين شاخص 5 7731 PIC محاسبه گرديدكه بيانگر چندشكلي باال و كارايي مناسب آغازگر SSR در تفكيك جمعيتهاي قارچي بود به اين ترتيب جمعيتهاي قارچي بر اساس گسترش در مناطق جغرافيايي مختلف به چهار گروه طبقه بندي شدند با توجه به دندروگرام و درصد تنوع بين جمعيتهاي قارچ 47 32 پراكنش نسبتا يكنواختي از جمعيتهاي قارچ در مناطق مورد نمونهبرداري مشاهده گرديد كه نشاندهنده برقراري جريان ژني در بين آنها ميباشد تنوع ژنتيكي داخل هر يك از جمعيتهاي قارچ به واسطه توليد مثل جنسي ساليانه و چندين تكثير رويشي در طول فصل به مراتب زيادتر و جدايهها با درصد تنوع باال 62 67 در 19 گروه قرار گرفتند مقدار شاخص جمعيتها نيز 54732 5 تعيين گرديد كه نشان دهنده تمايز زياد در زيرجمعيتهاي قارچي ميباشد قرارگيري نمونههاي قارچي جدا شده از ارقام مشابه سيب در شاخههايي نزديك به يكديگر نشاندهنده تطابق ساختار ژنتيكي قارچ با ميزبان خود است با توجه به تنوع ژنتيكي باالي جدايههاي قارچ در استانهاي آذربايجان غربي شرقي و اردبيل و سابقه طوالني كشت سيب در اين مناطق و همچنين نزديكي استان خراسان رضوي به محل خاستگاه سيب ميتوان گفت كه احتماال موطن قارچ در ايران كمربند شمالي كشور است جهت بررسي امكان حضور ژن هاي مقاومت به قارچ V inaequalis در 82 رقم اهلي و ژنوتيپ وحشي سيب ابتدا استخراج DNA برگي انجام شد و سپس از آغازگرهاي اختصاصي و SCAR در واكنش PCR استفاده گرديد نتايج حاصل از توالييابي و همرديف سازي ناحيه تكثير شده در بانك ژن حضور ژن هاي مقاومت به لكه سياه شامل 2 Rvi8 Rvi6 Rvi و 11 Rvi را در تعدادي از ژنوتيپهاي مورد بررسي تاييد نمود ژنوتيپهاي وحشي تعداد ژن مقاومت بيشتري را به همراه داشتند و در بين ارقام اهلي مالير9 شاهرود6 و گلدن دليشز با داشتن حداقل سه ژن مقاومت به عنوان ارقام متحمل و بشقابي دماوند منوچهري گالب اصفهان و گاال تنها با دارا بودن يك ژن به عنوان ارقام حساس ارزيابي شدند ژن مقاومت به لكه سياه 6 Rvi تنها در گونه زينتي M floribunda رديابي شد ژن 2 Rvi6 HcrVf عامل اصلي ايجاد مقاومت به لكه سياه سيب است كه ميتوان از آن براي اهداف بهنژادي جهت ايجاد مقاومت در ارقام بومي سيب ايران استفاده نمود كلمات كليدي لكه سياه سيب Venturia inaequalis تنوع ژنتيكي نشانگر SSR ژنهاي مقاومت
استاد راهنما :
بهرام شريف نبي، مسعود بهار
استاد داور :
نفيسه پورجواد، بهرام باني نسب
