اثر كاربري اراضي بر توزيع مكاني فلزات سنگين خاك در محدوده اصفهان

چكيده فارسي :

چكيده امروزه آلودگي خاك ناشي از فلزات سنگين به دليل سميت و پايداري آنها به يك معضل زيست محيطي مهم در سطح جهان تبديل شده و سالمت منابع طبيعي و در نتيجه امنيت غذايي جوامع را تهديد ميكند الزمه كنترل و پيشگيري اين آاليندهها شناخت منابع آلودهكننده به خصوص منابع انساني و نحوه پراكنش آنها در سرزمين و ارتباط آنها با الگوهاي كاربري اراضي ميباشد هدف از اين تحقيق بررسي ارتباط بين نحوه پراكنش و توزيع كا ربريهاي مختلف و غلظت فلزات سنگين در منطقه مطالعاتي از طريق كميسازي الگوهاي كاربري اراضي با استفاده از متريكهاي سيماي سرزمين مي باشد در اين تحقيق تعداد 29 نمونه خاك از عمق 2 29 سانتيمتر با استفاده از روش نمونهبرداري تصادفي جمع آوري گرديد و غلظت كل عناصر سرب كادميم روي و مس در آنها اندازهگيري شد برخي از ويژگيهاي خاك شامل pH هدايت الكتريكي درصد كربن و ماده آلي درصد آهك و بافت خاك نيز در نمونهها اندازهگيري گرديد جهت درونيابي غلظت كل فلزات سنگين سرب كادميم روي و مس به دليل كم بودن تعداد نمونهها از روش وزن دهي عكس فاصله IDW استفاده گرديد جهت كمي كردن الگوي كاربري اراضي منطقه با استفاده از متريكهاي سيماي سرزمين از نقشه كاربري اراضي منطقه مطالعاتي استفاده گرديد متريكها با استفاده از افزونه Patch Analyst و Patch Gride در محيط GIS در مقياس كال س و سيماي سرزمين و براي پهنهبندي آنها از شبكه شش ضلعي 2225 هكتاري استفاده گرديد براي بررسي ارتباط بين متريكهاي سيماي سرزمين و غلظت فلزات سنگين از آزمونهاي آماري همبستگي و رگرسيون استفاده گرديد نتايج حاصل از اندازهگيري ميزان فلزات سنگين نشان داد كه غلظت فلزات سرب و كادميم در خاكهاي منطقه نسبت به استاندارد ميانگين جهاني باالتر و غلظت فلزات روي و مس نسبت به استاندارد ميانگين جهاني پايينتر است تجزيه و تحليل حاصل از نقشههاي پهنهبندي متريكهاي سيماي سرزمين در سطح كالس و سرزمين نشان داد كه قسمتهاي شمال غربي مركزي و به خصوص جنوبي منطقه مطالعاتي به دليل تمركز كاربريهاي شهري صنعتي و كشاورزي به شدت تحت تأثير فعاليتهاي انساني قرار گرفته بودند اين در حالي است كه قسمتهاي شمالي و به خصوص شمال شرقي منطقه مطالعاتي به دليل وجود كاربريه اي باير و مرتع كمتر تحت تأثير فعاليتهاي انساني قرار گرفته اند نتايج حاصل از آزمون همبستگي نشان داد بين غلظت فلزات سنگين خاك و الگوهاي سيماي سرزمين ارتباط و همبستگي معني داري وجود دارد و همچنين با توجه به نتايج آزمون همبستگي مشخص شد كه منشأ فلز روي عالوه بر مواد مادري خاك تحت تأثير فعاليتهاي انساني و منشا فلزات سرب و مس در منطقه ناشي ازفعاليتهاي انساني ميباشد نتايج آزمون رگرسيون چند متغيره نشان داد كه متريك تعداد لكه و به خصوص متريك تنوع شانون نسبت به ساير متريكه ا توانايي بااليي در تبيين آلودگي خاك به سرب دارد كلمات كليدي آلودگي خاك فلزات سنگين الگوهاي كاربري اراضي متريكهاي سيماي سرزمين

اتابكي، محمدرضا

اثر كاربري اراضي بر توزيع مكاني فلزات سنگين خاك در محدوده اصفهان

آلودگي خاك , متريك هاي سيماي سرزمين