پديد آورنده :
آرنديان، ريحانه
عنوان :
اثر تغيير كاربري و پوشش اراضي بر رواناب با استفاده از چارچوب مدل LUIM در حوزه آبخيز مندرجان چادگان
مقطع تحصيلي :
كارشناسي ارشد
گرايش تحصيلي :
بيابان زدائي
محل تحصيل :
اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده منابع طبيعي
صفحه شمار :
پانزده، 132ص.: مصور، جدول، نقشه، نمودار
يادداشت :
ص.ع. به فارسي و انگليسي
استاد راهنما :
حسين بشري، رضا مدرس
استاد مشاور :
سعيد پورمنافي، مسعود نصرنصرآبادي
توصيفگر ها :
ارتفاع رواناب , دوره بازگشت , ضريب رواناب , شماره منحني , شبكه هاي باور بيزين , مدل LUIM
استاد داور :
رضا جعفري، عليرضا سفيانيان
تاريخ ورود اطلاعات :
1396/07/12
رشته تحصيلي :
منابع طبيعي
دانشكده :
مهندسي منابع طبيعي
چكيده فارسي :
1 چكيده امروزه افزايش جمعيت و نياز روز افزون به غذا خصوصا در كشورهاي واقع در كمربند خشك و نيمهخشك جهان منجربه بهرهگيري از اراضي دستنخورده طبيعي از قبيل جنگلها مراتع و تغييرات كاربري گسترده در اين اراضي شده كه بي شك اين تغيير كاربري گسترده ميتواند از داليل ازدياد سيل طي دههاي اخير بوده باشد تغيير در مشخصههاي رواناب از طريق تغيير الگوي كاربري اراضي و برنامههاي مديريتي گذشته و حال براي فهم تأثيرات تغيير كاربري و يا پوشش اراضي روي فرآيندهاي هيدرولوژيكي سطح زمين ضروري است هدف از اين مطالعه بررسي تأثير تغيير كاربري بر روي رواناب در دوره بازگشتهاي مختلف با تعيين ضريب رواناب با توجه به تحليل فراواني و اثر دو نقش مديريتي و استعداد اراضي با استفاده از مدل LUIM است نتايج حاصل از اين تحقيق ميتواند مشخص كند كه اثرات كمي و كيفي تغيير كاربري ارضي بر پاسخ هيدرولوژيك حوزه آبخيز مندرجان و تأثير آن بر رفتار هيدرولوژيك حوزه در دورههاي مختلف چگونه بوده است در تحقيق حاضر در ابتدا نقشههاي كاربري اراضي شماره منحني ارتفاع رواناب و ضريب رواناب در سالهاي 3631 1731 0831 0931و 5931 تهيه و مساحت هر يك از واحدها استخراج شد سپس از مدل LUIM براي بيان احتمال وقوع رواناب و نقش هر يك از واحدهاي اراضي در توليد رواناب تحت سناريوهاي مختلف در پنج بازهزماني استفاده شد مدل LUIM روابط بين خصوصيات چشمانداز و شيوههاي مديريت را به منظور پهنهبندي پتانسيل احتمال وقوع رواناب و خطر ناشي از آن با در نظر گرفتن جز پيامد و احتمال تلفيق ميكند نتايج نشان داد كه در دورههاي مورد نظر چراي بيرويه و بيش از ظرفيت مراتع بهرهبرداري بيش از حد از منابع و توسعه فعاليتهاي كشاورزي و افزايش تقاضا براي فرآوردهاي دامي و اعمال مديريت غلط در بهرهبرداري منطقه موجب تخريب و انهدام بخش قابل توجهي از مراتع منطقه و غلبه گياهان غيرخوشخوراك و مهاجم در بسياري از نقاط منطقه شده است به دنبال اين تغييرات كاربري اراضي ميانگينهاي وزني شماره منحني در سال 3631 1731 0831 0931 5931 به ترتيب 08 18 48 38 28 و ضريب رواناب در دوره بازگشت دو ساله نيز طي 4 دوره زماني 3631 1731 0831 0931 به ترتيب 60 0 90 0 02 0 61 0 ميباشد همچنين ميزان متوسط ارتفاع رواناب در سال 3631 تا 1731 به ميزان 52 0 ميليمتر در سال و در 1731 تا 0831 به ميزان 4 1 ميليمتر در سال بوده است از سال 0831 تا 5931 به علت تغيير برنامههاي مديريتي تقريبا تغييرات نسبتا منفي نسبت به سالهاي قبل در ارتفاع رواناب را شاهد هستيم سال 0831 نقطه بحراني افزايش رواناب ميباشد كه در اين سال افزايش تغيرات كاربري و افزايش اراضي ديم و آيش به ميزان 4 درصد و تبديل مراتع با پوشش متوسط به مراتع با پوشش ضعيف و كاهش آن به ميزان 7 درصد نسبت به سال 3631 و به دنبال اين تغييرات كاربري آشكار افزايش اراضي باير را در سال 0931 به ميزان 91 درصد ديده ميشود تغييرات كاربري و ميزان رواناب مشاهده شده در اين بازه زماني با نتايح حاصل از مدل LUIM كه همه پارامترهاي فوق را در نظر گرفته و جمعبندي فوق را با توجه به نظر كارشناسان در مورد پارامترهاي توليد رواناب تلفيق ميكند مطابقت دارد به طوريكه بيشتر مساحت اراضي در سال 3631 احتمال وقوع رواناب 04 درصدي داشته كه در سال 0831 احتمال بروز رواناب به 06 درصد رسيد در ادامه نتايج در قالب شبكه هاي باور بيزين BBN ارايه و خطر فرسايش منطقه با زبان احتماالت ارايه گرديد نتايج اين مطالعه حاكي از تغيير كاربري مراتع به اراضي ديم و آيش و مراتع با پوشش متوسط به مراتع با پوشش ضعيف است كه به دنبال آن پتانسيل احتمال وقوع رواناب افزايش يافته است در اين مطالعه احتمال بروز رواناب بررسي شد ولي با تلفيق آن با پيآمد توليد رواناب در هر يك از كاربري هاي اراضي منطقه ميتوان خطر توليد رواناب را نيز ارزيابي كرد كلمات كليدي ارتفاع رواناب دوره بازگشت ضريب رواناب شماره منحني شبكههاي باور بيزين مدل LUIM
چكيده انگليسي :
22 رژيم بارندگي و گسترش تغييرات كاربري اراضي تحت تأثير قرار گرفته است و رواناب حوزه 06 درصد و ضريب رواناب بيش از 001 درصد افزايش داشته است Li و Coe در سال 7002 با استفاده از مدلسازي تأثير هيدرولوژيكي تغيير كاربري زمين در غرب آفريقا با استفاده از مدل IBIS شبيهسازي بيوسفر و مدل انتقال آني THMB يا مدل زميني هيدرولوژي با بررسي زيستي جغرافيايي شيمي به اين نتيجه رسيدند كه چگونه تغيير كاربري زمين سيستم هيدرولوژيكي حوزه تحت تأثير قرار ميدهد ايشان اشاره داشتند كه جنگلزدايي نسبت رواناب شبيهسازي شده را از 51 درصد به 44 درصد افزايش ميدهد و حذف و تخريب مراتع كه مناطق بيشتري از حوزه را تشكيل ميدهد سبب افزايش جريان ساالنه آب رودخانه شبيهسازي شده به 33 الي 19 درصد ميشود شبيهسازي عددي نشان ميدهد كه پاسخ هيدرولوژيكي به تغييرات پوشش زمين غير خطي است Sharma و همكاران در سال 0002 ميزان حساسيت هيدرولوژي هيماليا را تحت دو سناريوي تغييرات آب و هوايي و سناريوي كاربري اراضي بررسي كردند و به اين نتيجه رسيدند كه افزايش رواناب در تمام حاالت تغيير بارش در دماي ثابت از افزايش بارش بيشتر است و در حالت بارش ثابت افزايش دماي 4 درجه سانتي گراد كاهش رواناب با ميزان 2 تا 8 درصد را سبب ميشود و در سناريوي عدم وجود تغييرات آب وهوايي نشاندهنده كاهش رواناب به ميزان 3 1 درصد در وضعيت باالترين ميزان مناطق جنگلي كمتر از 0004 متر ميباشد با مرور منابع فوق به اين نتيجه رسيديم تبديل اراضي جنگلي و مرتعي به زمينهاي كشاورزي و افزايش بارندگي باعث افزايش رواناب و ضريب آن ميشود 21 2 مدل بارا رواناب 1 SCS حجم رواناب ناشي از رگبار به چند فاكتور بستگي دارد مهمترين اين عوامل حجم بارندگي است عالوه بر بارندگي فاكتورهاي ديگري نيز در مقدار حجم رواناب اثر ميگذارند در مدلهاي هيدرولوژيكي معموال بارندگي ايجاد كننده رواناب به سه قسمت تقسيم ميشود رواناب مستقيم جذب اوليه2 و تلفات 8991 McCuen فاكتورهايي كه در تفكيك مقدار تلفات و رواناب مؤثرند شامل حجم بارش پوشش زمين استفاده از اراضي نوع خاك و وضعيت رطوبت پيشين 3 AMC ميباش د پوشش زمين و استفاده از اراضي مقدار ذخيره چاالبي برگاب را مشخص خواهد نمود به دليل تعدد عواملي كه بارندگي را به دو قسمت رواناب مستقيم و هدررفت تفكيك ميكنند در تهيه مدل هيدرولوژيك بايد فرضيههايي را براي ساده كردن مسئله قبول كرد در روش SCS بارندگي ايجاد كننده رواناب به سه بخش تقسيم ميشود رواناب مستقيم Q نگهداشت واقعي F و جذب اوليه Ia اين مطلب به طور شماتيك در شكل 2 1 نشان داده شده است 8991 McCuen 1 Soil Conservation Service SCS 2 Initial abstraction 3 Antecedent Moisture Condition
استاد راهنما :
حسين بشري، رضا مدرس
استاد مشاور :
سعيد پورمنافي، مسعود نصرنصرآبادي
استاد داور :
رضا جعفري، عليرضا سفيانيان
