شماره راهنما :
1106 دكتري
پديد آورنده :
فاتحي، مسلم
عنوان :
طراحي و بهينه سازي گمانه هاي اكتشافي در مراحل مختلف اكتشاف يك كانسار
محل تحصيل :
اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده معدن
صفحه شمار :
هفده، [۱۶۷]ص.:مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
هوشنگ اسدي هاروني
استاد مشاور :
امين حسين مرشدي
توصيفگر ها :
مدلسازي سه بعدي , بهينه سازي آرايش حفاري هاي اكتشافي , تصميم گيري چند معياره , يادگيري نيمه نظارت شده , كانسار مس- طلا پورفيري دالي , ايران
استاد داور :
داور داخلي: حسن طباطبايي; داور خارجي: فرهاد محمد تراب، بهزاد تخم چي
تاريخ ورود اطلاعات :
1396/10/10
كد ايرانداك :
ID1106 دكتري
چكيده فارسي :
1 چكيده عمليات حفاري اكتشــافي يكي از مهمترين و پر هزينه ترين مراحل اكتشــاف مواد معدني اســت كه ادامه فعاليتهاي معدنكاري وابســته به نتايج آن اســت جانمايي گمانههاي بهينه اكتشــافي از دو منظر بودجه و ارزش اطلاعات حائز اهميت اســت حفاريهاي اكتشــافي بايد به گونهاي طراحي شــوند كه با كمينه ســازي هزينهها بتوان بيشــترين اطلاعات را از ماده معدني پنهان بهدســت آورد به طور كلي حفاريهاي اكتشــافي در دو دســته حفاريهاي پيشــاهنگ در انتهاي مرحله اكتشــاف مقدماتي و حفاري هاي ســيســتماتيك و تكميلي در طول مرحله اكتشـــافات تفصـــيلي انجام ميگيرند در طراحي و جانمايي حفاريهاي پيشـــاهنگ عمدتا اطلاعات اكتشـــافي ســـطحي مانند نقشـــههاي زمين شناسي سنگ ميزبان دگرساني و گسل دادههاي ژئو شيميايي سطحي اطلاعات ژئوفيزيكي و مشاهدات زميني مورد استفاده قرار ميگيرند هدف از حفر گمانههاي پي شاهنگ برر سي وجود يا عدم وجود ماده معدني در عمق ت شخيص محدوده تقريبي كان سار و ت صميم در خصــوص شــروع اكتشــاف تفصــيلي اســت لذا در جانمايي نقاط حفاري بايد محتملترين موقعيت مكاني براي برخورد به ماده معدني انتخاب گردد تفســير دقيق و تلفيق مناســب دادههاي مذكور ميتواند منجر به نتايج مطلوب در انتخاب اين دســته از گمانه ها شــود جهت تلفيق دادهها در اين مرحله روشهاي متعددي همانند منطق فازي همپوشــاني شــاخص انواع روشهاي تصــميم گيري چند معياره و غيره مورد اســتفاده قرار گرفته اســت در اين رســاله روشهاي طبقهبندي نيمه نظارت شــده semi supervised به عنوان يك روش جديد براي تفســير دادههاي چند متغيره و تلفيق لايههاي اطلاعاتي اكتشــافي با حضــور دادههاي آموزشــي اندك ارائه شــده اســت در تحقيقات گذشــته روشهاي طبقهبندي نظارت شــده و نظارت نشــده به طور گســترده در پردازش و طبقهبندي دادههاي اكتشــافي از قبيل دادههاي ـ ـ ـ ـ ـ ژئوشيميايي دادههاي ماهوارهاي و تلفيق لايههاي اطلاعاتي استفاده شده است روشهاي نظارت شده از دادههاي آموزشي براي مدلسازي اســتفاده ميكنند و روشهاي غيرنظارت شــده ســاختار بين دادهها را اســتخراج ميكند روش نيمه نظارت شــده يك روش تركيبي بوده و قابليت كاربرد در حضور داده آموزشي كم يا زياد را دارد اين دسته از روشها به ندرت در پردازش دادههاي اكتشافي استفاده شده است كه در اين رساله به منظور تفسير دادههاي ژئوشيميايي سطحي و تلفيق لايههاي اطلاعاتي جهت تعيين موقعيت گمانههاي اكتشافي پيشاهنگ اســتفاده شــدند در اين رســاله دو روش خوشــهبندي فازي ميانگين مركز نيمه نظارت شــده semi supervised c means و روش طبقهبندي ما شين بردار پ شتيبان نيمه نظارت شده Transductive support vector machine جهت تف سير دادههاي ژئو شيميايي چند متغيره و تلفيق لايههاي اطلاعاتي در كان سار مس طلا پورفيري دالي ا ستفاده شدند لايههاي اطلاعاتي زمين شنا سي ژئو شيميايي و ژئوفيزيكي لايههاي اطلاعاتي استفاده شده در اين تحقيق هستند بر اساس نتايج حاصل از روش TSVM تعدادي گمانه اكتشافي طراحي گرديد كه به منظور اعتبار سنجي يك گمانه با طول 055 متر و شيب 06 درجه حفر شد گمانه مذكور ماده معدني را به طول بيش از 023 متر قطع نمود و عيار متوسط مس و طلا در بخش كاني سازي به ترتيب 14 0 درصد و 84 0 گرم بر تن بود مرز ماده معدني بدست آمده از الگوريتم ماشين بردار پشتيبان نيمه نظارت شده حدود 51 متر گستردهتر از مرز واقعي در جنوبغرب و تقريبا منطبق بر مرز واقعي در شمال شرق كانسار است با توجه به منطق مرحلهاي حفر گمانههاي اكتشافي پيشاهنگ و ارائه حل يك مسئله تصميمگيري چندمعياره دو رويكرد در محيط پيوسته و ناپيوسته معرفي شده است در حالت ناپيو سته مجموعهاي از گمانههاي شيبدار قابل انتخاب طراحي مي شوند و امتياز هر گمانه به ازاي معيارهاي مختلف محاســبه ميشــود ســپس با اســتفاده از يك روش تصــميمگيري چندمعياره گمانهها رتبهبندي ميشــوند و بهترين آنها انتخاب ميشود در اين حالت گمانهها به صورت متوالي انتخاب ميشوند و گمانه دوم وابسته به اطلاعات گمانه اول است در حالت پيو سته يك روش بر مبناي ادغام الگوريتمهاي ت صميمگيري چندمعياره و بهينه سازي فرا ابتكاري معرفي شد در اين روش تابع تصــميم الگوريتم تصــميمگيري چندمعياره به عنوان تابع هدف در نظر گرفته ميشــود و از الگوريتم بهنيهســازي فرا
چكيده انگليسي :
AbstractDrilling is an important and expensive procedure in various stages of mineral explorationprojects so that continuation of mining activities mostly depends on drilling results Designing the optimal exploratory boreholes is very important from the perspective ofbudget and information value Exploratory drilling can be designed in such a way tominimize the cost and maximize the obtained information about the concealed ore bodies In general drilling is done as initial drilling at the end of the preliminary exploration stage and systematic and complementary drilling during the detailed exploration stage Thesurface exploration information such as geological maps including host rocks alterationsand faults surface geochemical data geophysical data and ground observations are used indesigning and locating the primary boreholes The purpose of primary drilling is to examinethe presence or absence of subsurface mineralization and to determine the approximate zonesof the ore body Therefore designing optimum primary boreholes should be done in such away to intersect the concealed ore with the highest probability The accurate interpretationand proper integration of the surface exploration data can lead to favorable results inselecting the optimum boreholes In past data integration methods such as fuzzy logic overlay index and multi criteria decision making methods have been used to designoptimum boreholes In this research semi supervised classification method is presented asa new method for multivariate geochemical data processing and data integration Supervisedand unsupervised classification methods have been widely used in processing variousexploration data i e geochemical and satellite imagery data as well as in data integrationmodelling Supervised methods use training data for modeling and unsupervised methodsextract the hidden structures of the data Semi supervised classification is a hybrid methodof supervised and unsupervised classification methods and can be used by using a fewtraining data In this research thesis the semi supervised learning methods have been utilizedfor geochemical data processing and data integration modelling to determine the location ofprimary exploratory boreholes The semi supervised fuzzy c means clustering ss FCM andthe semi supervised support vector machine TSVM have also been used for interpretingmultivariate geochemical data and integrating various exploration layers at the Dali porphyryCu Au deposit located in the Markazi province about 200 km west of Tehran Based on theobtained results several exploratory boreholes have been designed and one of them wasdrilled to check the validity of the research The length of the drilled borehole was 550 metersand its dip was 60 degrees This borehole intersected several zones of Cu and Au ore intotal 320m@0 4 Cu and 0 5 ppm The obtained economically important mineralizedboundary from the TSVM algorithm was 15 meters wider than the actual boundary in thesouthwest and almost corresponds to the actual boundary in the northeast of the south Dallideposit When the drilling results of primary boreholes are positive then the complementaryboreholes should be designed to achieve maximum information about the concealed ore bodywith the possible lowest cost Therefore selection of optimum locations for boreholes is amulti criteria decision making problem
استاد راهنما :
هوشنگ اسدي هاروني
استاد مشاور :
امين حسين مرشدي
استاد داور :
داور داخلي: حسن طباطبايي; داور خارجي: فرهاد محمد تراب، بهزاد تخم چي
