عنوان :
بررسي اثر متقابل رژيم آبياري و نيتروژن بر برخي خصوصيات فيزيولوژيك و عملكرد گندم هاي تتراپلوئيد پوشينه دار در مقايسه با گندم هاي نوين
مقطع تحصيلي :
كارشناسي ارشد
محل تحصيل :
اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده كشاورزي
صفحه شمار :
يازده، ۶۳ص.: مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده
استاد مشاور :
مرتضي زاهدي، حميدرضا عشقي زاده
توصيفگر ها :
نيتروژن , تنش خشكي , فتوسنتز خالص , عملكرد دانه , پروتئين دانه
استاد داور :
جمشيد رزمجو، محمد شايان نژاد
تاريخ ورود اطلاعات :
1396/10/25
چكيده فارسي :
1 چكيده آب و نيتروژن محدود كنندهترين عوامل در عملكرد گياهان زراعي در بيشتر نقاط جهان بخصوص در مناطق خشك و نيمهخشك ميباشند بر اين اساس به منظور مقايسه پاسخ گندمهاي پوشينهدار به رژيم آبياري و كود نيتروژن در مقايسه با گندمهاي نوين آزمايشي بهصورت كرت خردشده فاكتوريل تجزيه مركب در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد فاكتور اصلي شامل رژيم رطوبتي در دو سطح 04درصد تخليه ظرفيت زراعي به عنوان شاهد و 08 درصد تخليه ظرفيت زراعي به عنوان خشكي و فاكتور فرعي شامل پنج ژنوتيپ گندم تتراپلوييد پوشينهدار جونقان زرنه سينگرد شهركرد خويگان و يك ژنوتيپ گندم ماكاروني ياواروس و يك ژنوتيپ گندم نان روشن و دو سطح نيتروژن 03 و 001 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار بود نتايج آزمايش حاضر نشان داد كه غلظت كلروفيلهاي a و b در گندمهاي پوشينه دار در شرايط وجود تنش رطوبتي نسبت به گندمهاي نوين از ثبات بيشتري برخوردار بودند و كاهش كمتري در ميزان غلظت اين رنگدانههاي فتوسنتزي مشاهده شد ميزان غلظت كاروتنوئيدها در گندمهاي نوين نسبت به گندمهاي پوشينهدار بيشتر بود حداكثر كارآيي كوانتومي فتوسيستم Fv Fm II در شرايط تنش رطوبتي در هر دو گروه گندم پوشينهدار و نوين كاهش يافت و شاخص پايداري غشا تحت شرايط تنش در گروه گندمهاي پوشينهدار نسبت به گروه گندمهاي نوين از ميزان باالتري برخوردار بود ژنوتيپ هاي نوين نسبت به ژنوتيپ هاي پوشينهدار در شرايط مطلوب رطوبتي از سرعت فتوسنتزخالص تعرق و هدايت روزنهاي بيشتري برخوردار بودند ولي تنش كمبود آب سبب شد مقادير اين صفات در ژنوتيپهاي نوين با شدت بيشتري كاهش يابد در شرايط تنش رطوبتي غلظت پرولين برگ در هر دو گروه گندم افزايش يافت اما اين افزايش در گروه گندمهاي نوين بيشتر از گروه گندمهاي پوشينهدار بود در مجموع گندمهاي پوشينهدار در مقايسه با گندمهاي نوين در پاسخ به تنش رطوبتي محتواي نسبي آب برگ باالتري داشتند تنش رطوبتي سبب شد ارتفاع بوته تعداد دانه در سنبله عملكرد دانه راندمان مصرف نيتروژن دانه و وزن هزار دانه در هر دو گروه گندم كاهش يابد اما اين كاهش در گروه گندمهاي پوشينهدار نسبت به گروه گندم نوين بسيار كمتر بود همچنين تنش رطوبتي سبب شد شاخص برداشت در گروه گندمهاي پوشينهدار و گروه گندمهاي نوين كاهش يابد كه اين كاهش در گروه گندم هاي پوشينهدار بيشتر بود الزم به ذكر است كه تاثير تنش رطوبتي تاثير محسوسي بر صفت تعداد سنبله در متر مربع در هر دو گروه گندم نداشت افزايش استفاده از كود نيتروژن سبب شد نسبت Fv Fm و شاخص پايداري غشا در گروه گندمهاي نوين افزايش يابد اما در گروه گندمهاي پوشينهدار شاخص پايداري غشا در پاسخ به افزايش استفاده از كود نيتروژن تقريبا ثابت بود و نسبت Fv Fm در اين گروه كاهش يافت غلظت كلروفيلهاي a و b در گروه گندمهاي پوشينهدار در تيمار استفاده بيشتر از كود نيتروژن ثابت ماند در هر دو سطح كود نيتروژن ژنوتيپهاي نوين از سرعت تعرق هدايت روزنه اي و به تبع آن فتوسنتز خالص بيشتري نسبت به ژنوتيپ هاي پوشينهدار برخوردار بودند راندمان مصرف آب فتوسنتزي در گروه گندمهاي پوشينهدار نسبت به گروه گندمهاي نوين بيشتر بود غلظت پرولين برگ گندمهاي نوين و پوشينهدار در پاسخ به افزايش استفاده از كود نيتروژن بترتيب افزايش و كاهش يافت محتواي نسبي آب برگ گندمهاي پوشينهدار در پاسخ به افزايش مصرف كود نيتروژن تغيير محسوسي نكرد باالترين مقدار در صفات وزن هزار دانه 64 گرم تعداد دانه در سنبله 06 عملكرد دانه 0506 كيلوگرم در هكتار راندمان مصرف نيتروژن دانه 57 531 كيلوگرم بر كيلوگرم و شاخص برداشت 9 34 درصد به ژنوتيپهاي نوين تعلق داشت حداكثر ارتفاع بوته 4 011 سانتيمتر و تعداد سنبله در متر مربع 5 105 به ژنوتيپهاي پوشينهدار تعلق داشت افزايش مصرف كود نيتروژن سبب افزايش ارتفاع در هر دو گروه گندم شد اما اين تيمار سبب شد كه شاخص برداشت در هر دو گروه گندم كاهش يابد عملكرد دانه در هكتار و تعداد دانه در سنبله در پاسخ به افزايش مصرف كود نيتروژن در گروه گندمهاي پوشينهدار كاهش يافت اما در گروه گندم هاي نوين افزايش يافت وزن هزار دانه نيز در پاسخ به اين تيمار در هر دو گروه تقريبا ثابت ماند با بررسي صفات كيفي اين دو گروه گندم مشاهده شد كه گندمهاي پوشينهدار در مقايسه با گندمهاي نوين درصد پروتئين و سختي دانه باالتري دارند اما داراي حجم نان و رسوب زلني كمتر مي باشند با توجه به نتايج فوق چنين به نظر ميرسد كه ژنوتيپهاي پوشينهدار در مقايسه با ژنوتيپهاي نوين تحمل بيشتري نسبت به تنشهاي محيطي از جمله خشكي و كمبود عناصر غذايي نظير نيتروژن از خود نشان ميدهند و ميتوان از اين غالت قديمي براي اهداف بهنژادي بهويژه در بهبود مقاومت به تنشها بهره گرفت كلمات كليدي نيتروژن تنش خشكي فتوسنتز خالص ع
چكيده انگليسي :
64 A Study on the Interactive Effects of Irrigation Regime and Nitrogen on Some Physiological Attributes and Grain Yield of Hulled Tetraploid Compared to Modern Wheat Moslem Vaghar M vaghar@ag iut ac ir Department of Agronomy and Plant Breeding Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 IranDegree M Sc Language FarsiSupervisors P Ehsanzadeh ehsanp@cc iut ac irAbstract Water and nitrogen are the most limiting factors of agricultural production in most parts of theworld especially in arid and semi arid areas Accordingly in order to compare the response ofhulled wheats to irrigation regime and nitrogen in comparison with modern wheats an experimentas a split plot factorial combind analysis was conducted in the form of a randomized completeblocks design with three replications The main factor included moisture regime in two levels 40 of field capacity depletion as control and 80 of field capacity depletion as drought andsub factors included five hulled tetraploid wheats Juneghan Zarne Singerd Shahre Kord Khuygan and Yavarus durum wheat and hexaploid Roshan bread wheat and two nitrogenlevels 30 and 100 kg N per hectare The results of this experiment showed that the concentrationsof chlorophyll a and b in hulled wheats were more stable at the presence of drought stress compared to modern wheats and a smaller reduction in the concentration of these photosyntheticpigments was observed The concentration of carotenoids in modern wheats was higher than thatof hulled wheats The maximum efficiency of PSII Fv Fm decreased under drought stressconditions in both hulled and modern wheats groups and the membrane stability index understress conditions in hulled wheats group was higher than that of the modern wheats group Moderngenotypes out numbered the hulled wheats in terms of net photosynthetic rate transpiration rateand stomatal conductance in the obscense of drought compared to hulled genotypes However drought stress caused more severe decreases in these traits in the modern genotypes In droughtstress conditions leaf proline concentration increased in both wheat groups but this increase washigher in modern wheats group than in hulled wheats group In general hulled wheats had a higherrelative water content than modern wheats in response to drought stress Increased use of nitrogenfertilizer increased the Fv Fm and membrane stability index in modern wheats group but in hulledwheats group the membrane stability index was almost constant in response to increase ofnitrogen fertilizer and the Fv Fm decreased in this group The concentrations of chlorophyll a andb in hulled wheats group remained constant in treatment of more use of nitrogen fertilizer and theconcentration of these pigments in hulled wheats increased to a lesser extent compared to that ofmodern wheats by increase of the use of nitrogen fertilizer At both levels of nitrogen fertilizer modern genotypes out numbered the hulled group in terms of transpiration rate stomatalconductance and hence net photosynthetic than hulled genotypes Photosynthetic water useefficiency was higher in hulled wheats group compared to modern group The concentration ofleaf proline of modern and hulled wheats increased and decreased respectively in response toincreased nitrogen fertilizer application Relative water content of hulled wheats did not changein response to increasing nitrogen fertilizer application Modern group of wheats out performedthe hulled group in term of 1000 grain weight 46 g seed number per spike 60 grain yield 6050 kg per hectare nitrogen use efficiency of grain 135 75 and harvest index 43 9 Plantheight 110 4 cm and number of spikes per square meter 501 5 but the revers was true fordrought stress caused decrease in plant height number of seeds per spike grain yield nitrogenuse efficiency of grain and 1000 grain weight in both wheat groups but the extent of the decreasewas greater in the hulled wheat group while drought stress caused the harvest index to be reducedin hulled wheat
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده
استاد مشاور :
مرتضي زاهدي، حميدرضا عشقي زاده
استاد داور :
جمشيد رزمجو، محمد شايان نژاد
