شماره راهنما :
1136 دكتري
پديد آورنده :
يوسف زاده نجف آبادي، مريم
عنوان :
بررسي اثر متقابل رژيم رطوبتي و محلول پاشي ساليسيليك اسيد بر خصوصيات فيزيولوژيك، ريشه، رشد و عملكرد ژنوتيپ هاي كنجد (.Sesamum indicum L)
محل تحصيل :
اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده كشاورزي
صفحه شمار :
ده، [۱۳۹]ص.: مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده
استاد مشاور :
مرتضي زاهدي، حميدرضا عشقي زاده
توصيفگر ها :
كنجد , عملكرد روغن , تنش خشكي , ساليسيليك اسيد , صفات فيزيولوژيك , خصوصيات ريشه
استاد داور :
جمشيد رزمجو، نعمت اله اعتمادي، محمد رفيعي الحسيني
تاريخ ورود اطلاعات :
1396/11/24
كد ايرانداك :
ID1136 دكتري
چكيده فارسي :
چكيده تنش خشكي يكي از مهمترين تنشهاي غيرزيستي است كه اثرهاي زيانباري بر توليد محصولات زراعي كشور از جمله گياهان دانه روغني دارد ساليسيليك اسيد يك تنظيم كننده رشد گياهي است و نقش مهمي در مقاومت گياهان در برابر تنشهاي محيطي از جمله تنش خشكي دارد مطالعه حاضر به منظور ارزيابي ژنوتيپهاي كنجد تحت رژيمهاي مختلف آبياري و شناسايي مكانيسم هاي موثر در تحمل خشكي اين گياه و ارائه راهكار زراعي براي كاهش اثرهاي منفي تنش در شرايط مزرعه و گلخانه اجرا گرديد آزمايش مزرعه طي دو سال متوالي 4320 2320 به صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه صنعتي اصفهان در لورك نجف آباد اجرا گرديد فاكتورهاي آزمايشي شامل هفت ژنوتيپ كنجد يكتا شيراز اولتان ورامين اصفهان دشتستان ونازتك شاخه دو سطح آبياري آبياري پس از تخليه 11 و 18 درصد رطوبت قابل استفاده خاك و دو سطح ساليسيليك اسيد 1 و 1 1 ميليمولار بودند نتايج نشان داد تنش خشكي در مقايسه با شاهد موجب كاهش معنيدار صفات شاخص پايداري غشا پتانسيل آب محتواي نسبي آب غلظت كلروفيلهاي b a و a b سرعت فتوسنتز خالص هدايت روزنهاي فلورسانس بيشينه حداكثر كارايي فتوسيستم II ارتفاع گياه شاخص سطح برگ عملكرد ماده خشك تعداد كپسول در بوته تعداد دانه در كپسول وزن هزار دانه عملكرد دانه تعداد دانه در مترمربع شاخص برداشت غلظت روغن دانه عملكرد روغن كارايي مصرف آب آبياري عملكرد دانه كارايي مصرف آب آبياري ماده خشك و كارايي مصرف آب آبياري عملكرد روغن در مزرعه گرديد ولي غلظت دياكسيدكربن زير روزنه غلظت مواد محلول سازگار شامل غلظت پرولين و كربوهيدراتهاي محلول و آنتياكسيدانهاي آنزيمي و غيرآنزيمي شامل غلظت كاروتنوئيدها و فعاليت ويژه آنزيمهاي كاتالاز آسكوربات پراكسيداز پراكسيداز و سوپراكسيددسموتاز را افزايش داد محلولپاشي ساليسيليك اسيد روي ژنوتيپ هاي كنجد مورد مطالعه بهطور معنيداري صفات مورفولوژيك فيزيولوژيك و عملكردي اندازهگيري شده در گياه را افزايش داد بهطوريكه موجب بهبود تحمل خشكي ژنوتيپهاي كنجد گرديد محاسبه شاخص حساسيت به تنش ژنوتيپ هاي كنجد بررسي شده نشان دادكه بر اساس اين شاخص ژنوتيپهاي يكتا و شيراز تحمل بالاتري به تنش دارند و كمترين ميزان تحمل نسبت به ساير ژنوتيپها براي ژنوتيپ نازتكشاخه به دست آمد تجزيه خوشهاي ژنوتيپ هاي كنجد بر اساس صفات مورفوفيزيولوژيك و عملكردي در شرايط خشكي نيز ژنوتيپهاي يكتا و شيراز را در يك گروه قرار داد و از نظر صفات اندازهگيري شده نسبت به ساير ژنوتيپها برتري داشتند همچنين اين ژنوتيپها كمترين ميزان كاهش ناشي از تنش خشكي را در صفات بررسي شده در اين آزمايش به خصوص صفات فتوسنتزي و عملكردي داشتند كه اين نشاندهنده تحمل بيشتر اين ژنوتيپها نسبت به تنش خشكي ميباشد آزمايش گلداني با توجه به نتايج آزمايش مزرعه به صورت فاكتوريل سه عاملي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد و اثر محلولپاشي ساليسيليك اسيد دو سطح شامل 1 و 1 1 ميليمولار روي سه ژنوتيپ كنجد يكتا شيراز و نازتكشاخه انتخاب شده از آزمايش مزرعه در سه سطح آبياري آبياري پس از 11 17 و 18 درصد تخليه رطوبت قابل استفاده خاك بررسي شد صفات شاخص پايداري غشا پتانسيل آب محتواي نسبي آب غلظت كلروفيلهاي b a و a b سرعت فتوسنتز خالص و هدايت روزنهاي فلورسانس بيشينه حداكثر كارايي فتوسيستم II طول تجمعي ريشه طول ويژه ريشه حجم ريشه تعداد انشعاب ريشه در بوته سطح ريشه وزن خشك ريشه وزن خشك اندام هوايي ارتفاع گياه تعدادكپسول در بوته تعداد دانه در كپسول وزن هزار دانه و وزن دانه در بوته در گياهان تنش ديده كاهش يافتند درحاليكه صفاتي نظير غلظت دياكسيدكربن زير روزنه غلظت پرولين آنتياكسيدانهاي آنزيمي و غيرآنزيمي شامل غلظت كاروتنوئيدها و فعاليت ويژه آنزيمهاي كاتالاز آسكوربات پراكسيداز و پراكسيداز قطر ريشه تراكم طول ريشه نسبت وزن خشك ريشه به اندام هوايي كارايي مصرف آب آبياري دانه كارايي مصرف آب آبياري اندام هوايي و كارايي مصرف آب آبياري كل گياه با تشديد تنش خشكي افزايش پيدا كردند محلول پاشي ساليسيليك اسيد صفات اندازهگيري شده در اين آزمايش شامل صفات ريشه و بخش هوايي گياه را بهطور معنيداري افزايش داد كاربرد اين تنظيم كننده رشد گياهي به خصوص موجب افزايش خصوصيات فتوسنتزي و آنتياكسيدانهاي آنزيمي و غيرآنزيمي گياه در شرايط شاهد و سطوح مختلف تنش خشكي گرديد و تحمل ژنوتيپهاي كنجد را در برابر تنش خشكي افزايش داد همراستا با نتايج آزمايش مزرعهاي در آزمايش گلداني نيز با تشديد سطوح تنش خشكي در مقايسه با شاهد صفات اندازه گيري شده در ژنوتيپهاي يكتا و شيراز نسبت به نازتكشاخه كاهش كمتري داشتند محاسبه شاخص حساسيت به تنش نيز نشان داد كه اين دو ژنوتيپ در
چكيده انگليسي :
021Interaction of Irrigation Regime and Foliar Application of Salicylic Acid on Physiological Characteristics Rooting Growth and Yield of Sesame Genotypes Sesamum indicum L Maryam Yousefzadeh Najafabadi m usofzadeh@yahoo com January 13 2018 Department of Agronomy and Plant Breeding Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 IranSupervisor s Name P Ehsanzadeh ehsanzadehp@gmail com1st Advisor s Name M Zahedi 2nd Advisor s Name H R Eshghizadeh College Graduate Program Coordinator M Shirvani Department of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 Iran AbstractDrought stress is one of the most important abiotic stresses that has harmful effects onproduction of crops including oilseed crops in Iran Salicylic acid is one of theendogenous plant growth regulators that plays a key role in plant resistance againstenvironmental stresses including drought The present study was carried out to evaluatethe sesame genotypes under different irrigation regimes and to identify the effectivemechanisms for tolerance of this plant and to provide an agronomic strategy to reduce thenegative effects of stress on seven sesame genotypes in the field and greenhouseconditions The field experiment was carried out in a split plot factorial experiment in arandomized complete block design with three replications in Isfahan University ofTechnology Field Research Lavark Najafabad for two consecutive years Theexperimental factors consisted of seven sesame genotypes Yekta Shiraz Oltan Varamin Isfahan Dashtestan and Nazetakshakheh two irrigation levels irrigation after60 and 80 of available soil water depletion and two levels of salicylic acid 0 and 0 6mM Drought significantly reduced the membrane stability index water potential relative water content chlorophyll a b and a b contents net photosynthetic rate stomatalconductance dry matter yield number of capsules per plant number of seed per capsule 1000 seed weight seed yield seed number per squaremeter harvest index seed oilcontent oil yield water use efficiency of seed yield dry matter yield and oil yield in thefield but increased compatible solutes and enzymatic and non enzymatic anti oxidants Salicylic acid application on sesame plants significantly increased the physiological andyield traits thus improved drought tolerance of sesame genotypes Based on stresssusceptibility index Yekta and Shiraz genotypes had higher tolerance to stress and thelowest tolerance was obtained for Nazetakshakhe The cluster analysis of sesamegenotypes based on morphophysiological and yield attributes in drought conditions alsoclassified Yekta and Shiraz genotypes in a group that were superior to measured traits Also these genotypes had the least reduction in studied traits due to drought stress Potexperiment was designed in a three factor factorial in randomized complete block withthree replications and the effect of salicylic acid two levels of 0 and 0 6 mM on threesesame genotypes Yekta Shiraz and Nazetakshakheh selected from the field experimentevaluated at three levels of irrigation irrigation after 60 70 and 80 of available soilwater depletion Membrane stability index water potential relative water content a b
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده
استاد مشاور :
مرتضي زاهدي، حميدرضا عشقي زاده
استاد داور :
جمشيد رزمجو، نعمت اله اعتمادي، محمد رفيعي الحسيني
