شماره راهنما :
1216 دكتري
پديد آورنده :
غلامي زالي، علي
عنوان :
ارزيابي اثر رژيم آبياري و محلول پاشي پرولين بررشد و برخي خصوصيات فيزيولوژيك و عملكردگياه رازيانه
گرايش تحصيلي :
اصلاح نباتات
محل تحصيل :
اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده كشاورزي
صفحه شمار :
چهارده، [۱۲۵]ص.: مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده
استاد مشاور :
جمشيد رزمجو، حسن كريم‌مجني
توصيفگر ها :
تنش خشكي , رازيانه , اجزاي شيميايي اسانس , عملكرد دانه , اسيدهاي چرب , فيتوسترول‌ها , آنتي‌باكتريال
استاد داور :
مرتضي زاهدي، محمودرضا تدين، اميرحسين گلي
تاريخ ورود اطلاعات :
1397/06/04
كد ايرانداك :
ID1216 دكتري
چكيده فارسي :
چكيده تنش خشكي يكي از مهمترين عوامل محيطي محدود كننده رشد و عملكرد گياهان زراعي است نقش اسيد آمينه پرولين به عنوان يك مولكول تعديل كننده تنش هاي محيطي از جمله تنش خشكي در گياهان بسيار حائز اهميت است بر اين اساس به منظور مطالعه اثر محلولپاشي پرولين بر پاسخ به تنش خشكي در گياه رازيانه اثر دو سطح آبياري شاهد بدون تنش و تنش خشكي به ترتيب 53 تا 54 و 57 تا 58 درصد تخليه مجاز رطوبت خاك و دو سطح پرولين شاهد صفر و 02 ميليموالر بهصورت يك آزمايش مزرعهاي دو ساله و يك آزمايش گلداني در قالب سه مطالعه مزرعهاي گلداني و آزمايشگاهي ارزيابي شد در مطالعه اول مزرعهاي پاسخ يازده ژنوتيپ رازيانه شامل ابنسينا اصفهان اروميه بوشهر بيرجند شيراز كرمان كاشان مشهد همدان و يزد به دو سطح آبياري شاهد و تنش و دو سطح پرولين به صورت كرتهاي خرد شده در قالب بلوك كامل تصادفي با سه تكرار ارزيابي شد در مطالعه دوم گلداني پاسخ سه ژنوتيپ انتخاب شده از مطالعه اول بر اساس پاسخ به تنش خشكي و محلولپاشي پرولين اروميه شيراز و كرمان به دو سطح آبياري و دو سطح پرولين سطوح تيمار آبياري و پرولين مشابه آزمايش اول به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با چهار تكرار مورد مطالعه قرار گرفت در مطالعه سوم آزمايشگاهي اجزاي اسانس دانه و اندامهاي رويشي ساقه اسيدهاي چرب و فيتوسترولهاي دانه نمونههاي برداشت شده از آزمايش دوم در سه تكرار تعيين شد عالوه بر اين اثر آنتي باكتريال اسانس دانه و اندامهاي رويشي ساقه حاصل از تيماريهاي آزمايشي آبياري و پرولين ژنوتيپ شيراز در سه تكرار بر رشد باكتري گونه استافيلوكوكوس اورئوس ارزيابي شد نتايج مطالعه اول و دوم نشان داد كه تنش خشكي منجر به افزايش فعاليت آنتياكسيدانهاي آنزيمي كاتاالز و غلظت تركيبات فنوليك پرولين و قندهاي محلول و درصد اسانس و كاهش غلظت رنگيزههاي فتوسنتزي محتواي نسبي آب برگ پتانسيل آب برگ شاخص پايداري غشا صفات مورفولوژيك اجزاي عملكرد عملكرد دانه و اسانس شاخص برداشت و بهرهوري مصرف آب آبياري شد در مطالعه اول اثر تنش خشكي بر غلظت تركيبات فنوليك و پرولين برگ فعاليت آنزيمهاي كاتاالز آسكوربات پراكسيداز و پراكسيداز تعداد روز تا شروع گلدهي تعداد شاخه جانبي و چترك در بوته عملكرد دانه شاخص برداشت بهره وري مصرف آب دانه و عملكرد اسانس بسته به ژنوتيپ متفاوت بود در بين صفات اجزاي عملكرد تعداد دانه در مترمربع در هر دو شرايط شاهد 39 0 و تنش 29 0 همبستگي باال و معنيداري با عملكرد دانه نشان داد تنش خشكي سبب كاهش عملكرد دانه تمامي ژنوتيپهاي مورد مطالعه شد و بيشترين و كمترين كاهش بهترتيب در ژنوتيپهاي اصفهان 3 95 درصد و شيراز 7 52 درصد بهدست آمد اثر محلولپاشي پرولين بر غلظت رنگيزههاي فتوسنتزي كلروفيل b a كلروفيل كل و كارتنوئيدها محتواي نسبي آب برگ غلظت تركيبات فنوليك و پرولين برگ فعاليت آنزيمهاي كاتاالز و پراكسيداز شاخص پايداري غشا تعداد روز تا شروع گلدهي تعداد شاخه جانبي در بوته و ارتفاع بوته بسته به سطح آبياري متفاوت بود همچنين اثر آن بر نسبت كلروفيل a b پتانسيل آب و محتواي نسبي آب برگ غلظت تركيبات فنوليك و پرولين برگ فعاليت آنزيمهاي كاتاالز آسكوربات پراكسيدازو و پراكسيداز تعداد روز تا شروع گلدهي ارتفاع بوته تعداد شاخه جانبي و تعداد چترك در بوته عملكرد بيولوژيك و دانه شاخص برداشت بهرهوري مصرف آب آبياري عملكرد بيولوژيك و دانه و درصد و عملكرد اسانس بسته به ژنوتيپ متفاوت بود محلولپاشي پرولين نسبت به سطح شاهد آن باعث افزايش عملكرد دانه ژنوتيپهاي اروميه 1 03 درصد بيرجند 2 33 درصد و يزد 1 53 درصد و كاهش آن در ژنوتيپهاي ابنسينا 5 71 درصد و اصفهان 1 12 درصد شد ولي تاثير معنيداري بر بقيه ژنوتيپ ها نداشت در مطالعه دوم تنش خشكي عالوه بر تاثير بر صفات مورفو فيزيولوژيك و عملكرد به ترتيب حجم وزن تر و خشك ريشه را 2 23 6 91 و 5 72 درصد كاهش و طول ريشه را 2 72 درصد افزايش داد اثر تنش خشكي بر محتواي نسبي آب برگ فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز ارتفاع بوته و شاخص برداشت بسته به ژنوتيپ متفاوت بود اثر پرولين و اثر متقابل آن با تيمارهاي آزمايشي بر پارامترهاي ريشه معنيدار نبود اما بسته به ژنوتيپ اثر آن بر شاخص پايداري غشا فعاليت آسكوربات پراكسيداز تعداد چترك در بوته وزن هزار دانه وزن ماده خشك اندام هوايي و دانه تك بوته شاخص برداشت كارايي مصرف آب آبياري ماده خشك اندام هوايي و دانه و نسبت وزن خشك اندام هوايي به وزن خشك ريشه متفاوت بود وزن دانه تك بوته با محلولپاشي پرولين نسبت به سطح شاهد آن در ژنوتيپهاي اروميه و شيراز به ترتيب 5 1 و 1 1 برابر افزايش و در ژنوتيپ كرمان 5 24 درصد كاهش يافت در شرايط تنش مطالعه دوم تجمع پرولين درونزاد همبستگي مثبت و معنيداري با وزن ماده خشك اندام هواي
چكيده انگليسي :
Effects of irrigation regime and foliar applied proline on growth physiological characteristics and yield of fennel Ali Gholami Zali Ali gholami@ag iut ac ir July 21 2018 Department of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 IranParviz Ehsanzadeh ehsanp@cc iut ac ir Associate Professor Department of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture IsfahanUniversity of TechnologyAbstractDrought stress is one of the most serious hurdles to the growth and yield of crop plants Proline plays important roles in lessening adverse effects of an array of environmentalstresses including drought Thus in order to investigate the effect of foliar appliedproline on fennel s response to drought a 2 year field along with a pot experiment andan indoor experiment were carried out where certain local Iranian genotypes weresubjected to two levels of irrigation including control 35 45 depletion of availablesoil moisture and drought 75 85 depletion of available soil moisture and two levelsof foliar applied proline including control 0 mM and 20 mM The field experimentwas a 3 replicate split plot randomized complete block in which irrigation levels wereserved as main plots and a factorial of 11 fennel genotypes namely Avicenna Isfahan Urmia Bushehr Birjand Shiraz Kerman Kashan Mashhad Hamedan and Yazd andtwo levels of proline were chosen as sub plots The pot experiment was a 4 replicatefactorial randomized complete block design encompassing three of the fennelgenotypes namely Urmia Shiraz and Kerman the two irrigation levels and the twoproline levels In the indoor experiment essential oil components of seed and shoots fatty acids and phytosterols of the samples obtained from the pot experiment weredetermined Furthermore antibacterial activity of essential oil of seed and shoots ofgenotype Shiraz on Staphylococcus aureus was studied Drought stress led to increasesin catalase CAT activity phenolic compounds proline soluble carbohydrates andessential oil concentrations but decreases in concentration of photosynthetic pigments relative water content RWC leaf water potential w membrane stability index MSI seed yield components and seed yield harvest index and irrigation water useefficiency IWUE for dry mass Effect of drought on phenolic compounds and prolineconcentrations CAT peroxidase POX and ascorbate peroxidase APX activities days to flowering branches plant umbels plant seed yield harvest index seed WUE and essential oil yield of field grown plants differed with genotype Among yieldcomponents examined seeds m2 indicated the greatest correlative associations with seedyield under both control r2 0 93 and drought stress r2 0 92 conditions Drought ledto significant decreases in seed yield of all genotypes these decreases ranged from59 3 in Isfahan to 25 7 in Shiraz Foliar applied proline affected the concentrationof photosynthetic pigments phenolic compounds proline RWC activities of CAT andPOX MSI days to flowering branches plant and plant height of drought stressed plantsand non stressed plants differently It also affected Chl a b w RWC phenoliccompounds and proline concentrations CAT APX POX activities days to flowering
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده
استاد مشاور :
جمشيد رزمجو، حسن كريم‌مجني
استاد داور :
مرتضي زاهدي، محمودرضا تدين، اميرحسين گلي
