1534

1638پ

1224

كارشناسي ارشد( بيابانزايي )

اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان . دانشكده منابع طبيعي

1379

[يازده ]، 90، ]I[ص .: مصور، جدول ، شكل ، عكس رنگي ، نقشه ، نمودار

اساتيد مشاور: سعيد اسلاميان ، منصور قدرتي ,اساتيد داور: حسين خادمي ، محمدرضا وهابي ,چكيده به فارسي و انگليسي

مهدي بصيري، مصطفي كريميان اقبال

مهندسي منابع طبيعي

ID1224

بيابانزايي به مجموعه فرآيندهايي گفته مي شود كه سبب كاهش توليد بيولوژيك اراضي شده و در نهايت سبب اضمحلال محيط زيست زنده مي گردند. اين فرآيندها به صورت دسته جمعي عمل كرده و هر فرآيند، فرآيند بعدي را تقويت كرده و سبب پيشروي و تشديد آن مي گردد. بدليل فقدان تحقيق در مورد بيابانزايي ، همچنين عدم شناخت شاخص ها و فرآيندهاي بيابانزايي در ايران ، تحقيق حاضر با هدف تعيين شاخصهايي مناسب و حساس به تخريب ( بيابانزايي )، در قسمتي از ايران مركزي انجام گرفت . منطقه مورد مطالعه در قسمتي از استان سمنان انتخاب شد. مطالعه بصورت روند تغييرات مكاني شاخصهاي مورد نظر ( از ارتفاعات تا دشت پلايا ) انجام گرديد. بدين جهت دو ترانسكت در منطقي با نامهاي مهماندوست و دهملا انتخاب شدند. سپس در اين دو ترانسكت تيپ بندي مرتع و در آن تيپ ها، لايه بندي مناطق كليدي و تخريب شده يا در حال تخريب صورت گرفت . مطالعه بر روي شاخصهاي پوشش گياهي و خاك انجام شد. به منظور بررسي پوشش گياهي ، شاخصهايي نظير: درصد پوشش گياهان ، درصد پوشش درمنه ، تراكم بوته هاي درمنه ، تعداد و طول سرشاخه هاي سبز و زادآوري بوته هاي درمنه و در مورد شاخصهاي خاك ، خصوصيات سطح خاك و خصوصيات فيزيكي و شيميايي آن مورد اندازه گيري و تجزيه و تحليل قرار گرفتند. بطور كلي شاخصهاي پوشش گياهي از شاخصهاي خاك ، پاسخگوتر بوده و توسط آنها بهتر و سريعتر مي توان نقاط تخريب شده يا در حال تخريب را از ديگر نقاط تفكيك كرد. همچنين شاخصهاي پوشش گياهي به دليل پويايي و يا ناپايدارتر بودن نسبت به عوامل تخريب ، از حساسيت بهتر و بيشتري بمنظور تشخيص نقاط تخريب شده يا در حال تخريب برخوردارند. از ميان شاخصهاي پوشش گياهي مي توان به تغييرات پوشش گياهان (0-27 درصد)، تغييرات پوشش درمنه (0-5/21 درصد)، تغييرات تراكم بوته هاي درمنه ( 0-3/5 بوته در متر مربع ) و تعداد و طول سرشاخه هاي سبز جهت تشخيص مناطق تخريب شده اشاره داشت ، و از زادآوري بوته هاي درمنه ( در سه گروه سني ، مسن ، ميانسال و جوان ) جهت تعيين تقريبي ، زمان اثر عوامل تخريب ، استفاده كرد..

مهدي بصيري، مصطفي كريميان اقبال