شماره راهنما :
1543 دكتري
پديد آورنده :
رجبي دهنوي، احمد
عنوان :
اثرات تنش شوري و برخي عوامل تعديل كننده تنش بر خصوصيات فيزيولوژيكي و بيوشيميائي ژنوتيپ هاي سورگوم
محل تحصيل :
اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان
صفحه شمار :
هفده، 233ص. :مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
مرتضي زاهدي
استاد مشاور :
جمشيد رزمجو، حميدرضا عشقي زاده
توصيفگر ها :
سورگوم , شوري , سالسيليك اسيد , آسكوربيك اسيد , هيوميك اسيد , پرولين , باكتري P. stutzeri
استاد داور :
احمد ارزاني، حسين شريعتمداري، علي اكبر احسانپور
تاريخ ورود اطلاعات :
1398/11/12
تاريخ ويرايش اطلاعات :
1398/11/12
چكيده فارسي :
چكيده تنش شوري يكي از مهمترين عوامل محدود كننده توليدات زراعي در كشور است و مقابله با آن از اهميت ويژهاي برخوردار است به منظور ارزيابي اثرات شوري و برخي عوامل تعديل كننده تنش بر خصوصيات فيزيولوژيكي و بيوشيميائي ژنوتيپهاي سورگوم پنج آزمايش مجزا اجرا شد ابتدا به منظور بررسي واكنش ژنوتيپهاي سورگوم به شوري در مرحله جوانه زني بذور و رشد اوليه گياهچه آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي با سه تكرار اجرا شد در اين آزمايش شش رقم پگاه اسپيدفيد جامبو كيميا سپيده پيام و چهار الين 5 KGS29 KGS23 MGS و 4 GS سورگوم در چهار سطح شوري صفر 00۱ 05۱ و 002 ميلي موالر كلريد سديم با استفاده از ظروف پتري ديش در داخل محفظه رشد مورد ارزيابي قرار گرفتند شوري باعث كاهش درصد جوانه زني شاخص جوانه زني بنيه بذر طول و وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه گياهچه و افزايش ميانگين زمان جوانه زني گرديد در اين آزمايش تنوع قابل مالحظه اي بين ژنوتيپهاي مورد مطالعه در واكنش به تنش شوري مشاهده شد سپس كليه ژنوتيپهاي مورد استفاده در آزمايش جوانهزني در آزمايش مزرعه اي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار تحت سه سطح شوري آب آبياري شاهد 06 و 02۱ ميلي موالر كلريد سديم ارزيابي شدند در اين آزمايش شوري باعث كاهش فتوسنتز هدايت روزنه اي غلظت دي اكسيد كربن اتاقك زير روزنه شاخص سطح برگ محتواي نسبي آب برگ غلظت كلروفيل b a و كارتنوئيد شاخص پايداري غشا درصد ماده خشك سيلو و عملكرد علوفهتر و خشك و افزايش غلظت پراكسيد هيدروژن مالون دي آلدئيد پرولين كربوهيدراتهاي محلول و و ميزان الياف نامحلول در شوينده خنثي و اسيدي در تمامي ژنوتيپهاي مورد ارزيابي و همچنين موجب تغيير در فعاليت آنزيمهاي آنتي اكسيداني كاتاالز آسكوربات پراكسيداز و سوپراكسيد ديسموتاز بسته به نوع ژنوتيپ و سطح شوري گرديد در هر دو آزمايش جوانهزني و مزرعه در بين ژنوتيپهاي مورد مطالعه ارقام پيام و سپيده به عنوان حساس ترين و رقم پگاه و الين 4 GS به عنوان متحمل ترين به تنش شوري شناخته شدند جهت ارزيابي تاثير كاربرد مواد تعديل كننده تنش بر گياهان سورگوم دو آزمايش گلداني مجزا در محيط باز هر يك به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي با چهار تكرار طراحي شد در آزمايش اول گلداني تاثير چهار ماده تعديل كننده تنش هر يك در پنج غلظت سالسيليك اسيد و آسكوربيك اسيد با غلظت هاي 0 05 00۱ 05۱ و 002 ميلي گرم در ليتر هيوميك اسيد با غلظت هاي 0 052 005 000۱ و 0002 ميلي گرم در ليتر و پرولين با غلظت هاي 0 5۱ 0۳ 54 و 06 ميلي گرم در ليتر در دو سطح شوري آب آبياري صفر و 00۱ ميلي موالر كلريد سديم بر رقم اسپيد فيد سورگوم مورد مطالعه قرار گرفت نتايج نشان داد كه محلول پاشي هر يك از اين چهار ماده از طريق القا يك پاسخ سازگاري باعث افزايش ميزان فتوسنتز هدايت روزنه اي كلروفيل b a و كارتنوئيد فعاليت آنزيمهاي آنتي اكسيداني كاتاالز آسكوربات پراكسيداز و سوپراكسيد ديسموتاز غلظت پرولين وزن خشك اندام هوايي و ريشه و غلظت پتاسيم و كاهش غلظت سديم شد بر اساس نتايج اين آزمايش بهترين غلظت كاربردي اين تركيبات در شرايط شور براي سالسيليك اسيد 05۱ آسكوربيك اسيد 00۱ هيوميك اسيد 0002 و پرولين 0۳ ميليگرم در ليتر بود در آزمايش دوم گلداني تاثير پنج تيمار محلول پاشي شاهد 05۱ ميليگرم در ليتر سالسيليك اسيد 00۱ ميليگرم در ليتر آسكوربيك اسيد 0002 ميليگرم در ليتر هيوميك اسيد و 0۳ ميليگرم در ليتر پرولين براساس غلظت بهينه تعيين شده از آزمايش گلداني اول بر دو رقم حساس سپيده و پيام و يك رقم پگاه و يك الين 4 GS متحمل در دو سطح شوري صفر و 00۱ ميلي موالر كلريد سديم مورد ارزيابي قرار گرفت بر اساس نتايج اين آزمايش محلول پاشي سالسيليك اسيد آسكوربيك اسيد هيوميك اسيد و پرولين سبب افزايش فتوسنتز هدايت روزنه اي غلظت كلروفيل b a كارتنوئيد پرولين و پتاسيم فعاليت آنزيمهاي آنتي اكسيداني و وزن خشك اندام هوايي و ريشه و موجب كاهش غلظت سديم پراكسيد هيدروژن و مالون دي آلدهيد گرديد با اين وجود واكنش گياهان حساس به شوري سورگوم به محلول پاشي اين تركيبات در مقايسه با گياهان متحمل محسوستر بود آزمايش گلداني سوم به منظور ارزيابي تفاوت واكنشهاي فيزيولوژيكي و بيوشيميائي دو رقم متحمل و حساس به شوري سورگوم به تلقيح باكتري Pseudomonas stutzeri به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي با سه تكرار در داخل اتاقك رشد به اجرا در آمد در اين آزمايش چهار سطح شوري صفر و 00۱ 05۱ و 002 ميلي موالر كلريد سديم به عنوان فاكتور اول دو رقم حساس و مقاوم به شوري پيام و پگاه به عنوان فاكتور دوم و دو تيمار تلقيح تلقيح باآب مقطر و تلقيح با سوسپانسيون باكتري P stutzeri به عنوان فاكتور سوم در نظر گرفته شد تلق
چكيده انگليسي :
Effects of salinity and some stress moderators on physiological and biochemical characteristics of sorghum genotypes Ahmad Rajabi Dehnavi Ahmad Rajabi Dehnavi@gmail com December 25 2019 Department of Agronomy and Plant Breeding Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 IranSupervisor Morteza Zahedi mzahedi@cc iut ac ir Associate Professor Department of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture Isfahan Universityof TechnologyAbstractThis investigation was conducted in the form of five separate experiments to evaluate theeffects of salinity and some stress modulators on the physiological and biochemicalcharacteristics of sorghum plants The first study included a Petri dish experiment conductedin a growth chamber to investigate the response of six cultivars Pegah Speed feed Jumbo Kimia Sepideh and Payam and four lines GS4 KGS29 KGS23 MGS5 of sorghum tofour salt levels 0 100 150 and 200 mM NaCl at germination and early seedling stage Results showed that salinity decreased germination percentage germination index seedvigor shoot and root length and fresh and dry weights but increased mean germination timeof all tested genotypes Considerable variation was observed in this experiment amongsorghum genotypes in terms of the response to salinity The second study included a fieldexperiment designed to evaluate the response of the ten sorghum genotypes used in thegermination test to three salinity levels control 60 and 120 mM NaCl This experiment wasa 3 replicated split plot arranged in a randomized complete block design in which salttreatments were accommodated in main plots and the tested genotypes were placed in sub plots In this field experiment salinity reduced photosynthetic rate stomatal conductance intercellular CO2 concentration leaf area index leaf relative water content chlorophyll a band carotenoids concentrations membrane stability index silage dry matter and fresh anddry forage yield but increased the concentrations of hydrogen peroxide malondialdehyde proline soluble carbohydrate neutral detergent fiber and acid detergent fiber in all genotypesand also changed the activities of antioxidant enzymes catalase ascorbate peroxidase andsuperoxide dismutase depending on the tested genotype and salinity level Payam andSepideh cultivars were identified as the most sensitive and Pegah and GS4 as the most salttolerant in both germination and field studies In order to investigate the effects of the foliarapplication of growth regulators on sorghum plants two separate pot experiments were 22۳
استاد راهنما :
مرتضي زاهدي
استاد مشاور :
جمشيد رزمجو، حميدرضا عشقي زاده
استاد داور :
احمد ارزاني، حسين شريعتمداري، علي اكبر احسانپور
