شماره راهنما :
1606 دكتري
پديد آورنده :
علي زاده يلوجه، خديجه
عنوان :
ژنتيك صفات زراعي و مورفو-فيزيولوژيكي گلرنگ در دو رژيم رطوبتي
گرايش تحصيلي :
اصلاح نباتات
محل تحصيل :
اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان
صفحه شمار :
سيزده، [168]ص. : مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
قدرت اله سعيدي
استاد مشاور :
محمد رضا سبزعليان، پرويز احسان زاده
توصيفگر ها :
پارامترهاي ژنتيكي , تحمل به تنش خشكي , داي¬آلل , گلرنگ , متابوليت هاي ثانويه
استاد داور :
آقافخر ميرلوحي، مهدي رحيم ملك، سعداله هوشمند
تاريخ ورود اطلاعات :
1399/06/03
تاريخ ويرايش اطلاعات :
1399/06/03
چكيده فارسي :
چكيده تنش خشكي مهم ترين فاكتور محدود كننده عملكرد اقتصادي گياهان زراعي در نواحي خشك و نيمه خشك است به سبب افزايش محدوديت منابع آبي و اهميت گلرنگ به عنوان يك گياه چند منظوره دانه روغني و دارويي اصالح براي تحمل به تنش خشكي يك هدف مهم در برنامههاي اصالحي آن ميباشد اين پژوهش در قالب 9 مطالعه انجام شد در مطالعه اول پارامترهاي ژنتيكي برخي صفات مورفو فيزيولوژيك و زراعي تحت دو شرايط رطوبتي غيرتنش و تنش با استفاده از 92 جامعه 2 F و 3 F مربوط به طرح ژنتيكي نيمهدايآلل 7 7 به همراه والدين تالقيها بررسي شد در سال اول 92 جامعه 2 F به همراه 7 والد و در سال دوم جوامع 3 F حاصل به همراه والدين به طور جداگانه در دو محيط رطوبتي و در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با دو تكرار در مزرعه كشت و ارزيابي شدند تجزيه ژنتيكي به روش گريفينگ نشان داد كه در هردو نسل ارزيابي 2 F و 3 F و در هر دو شرايط رطوبتي هر دو آثار افزايشي و غيرافزايشي در كنترل ژنتيكي صفات دخيل بودند اما براي اكثر صفات اهميت آثار غيرافزايشي بيشتر بود لذا توليد هيبريد و استفاده از هتروزيس ميتواند در بهبود اين صفات مؤثر باشد از نظر صفات مهم نظير زودرسي و پاكوتاهي والد Saffire و ميزان روغن دانه والد 112 KH در هر دو محيط رطوبتي و براي عملكرد دانه والدهاي 511 K و 9441 E در محيط غيرتنش و والدهاي 921 C و 511 K در محيط تنش بهترين تركيبشوندههاي عمومي بودند تالقي 921 Saffire C كه از دو والد زودرس Saffire و با عملكرد باال 921 C ايجاد شده است داراي اثرات قابليت تركيبپذيري خصوصي مناسب براي اين صفات در هر دو شرايط رطوبتي بود لذا از اين تالقي ميتوان در برنامههاي اصالحي براي توليد ژنوتيپهاي با عملكرد دانه باال و زودرس در راستاي بهبود تحمل به تنش خشكي استفاده كرد در مطالعه دوم از 92 ژنوتيپ گلرنگ براي ارزيابي پتانسيل ژنتيكي آنها از نظر برخي صفات زراعي و مورفو فيزيولوژيك تحت دو شرايط رطوبتي و بررسي تحمل آنها به تنش رطوبتي طي دو سال زراعي استفاده شد نتايج نشان داد كه اثر ژنوتيپ و محيط رطوبتي بر روي صفات معنيدار بود به طور متوسط تنش كمبود آب عملكرد دانه را 0 64 درصد كاهش داد بر اساس نتايج تجزيه به مؤلفههاي اصلي ژنوتيپهاي 024 E2428 S149 A2 M و 12 K ژنوتيپهاي متحملتر به خشكي و داراي محتواي نسبي آب محتواي پرولين فعاليت آنزيم كاتاالز و كارآيي فتوسيستم بيشتر بودند بنابراين از اين ژنوتيپها ميتوان در برنامههاي اصالحي گلرنگ در رابطه با بهبود تحمل به خشكي استفاده كرد و صفات ذكر شده ميتوانند شاخصهاي فيزيولوژيكي مناسب براي شناسايي ارقام متحمل به خشكي باشند در مطالعه سوم متابوليتهاي ثانويه برگ گل و دانه و تركيبات فنولي و فالونوئيدي گل و دانه با استفاده از تجزيه كروماتوگرافي HPLC در دو محيط رطوبتي و ارتباط آنها با تحمل به خشكي بررسي شد تنش رطوبتي تأثير معنيداري بر روي كليه متابوليتهاي ثانويه برگ گل و دانه داشت و خاصيت آنتياكسيداني در برگ و گل در شرايط تنش افزايش نشان داد در حاليكه در دانه كاهش داشت فعاليت آنتياكسيداني عصارههاي گل و دانه در مقايسه با بوتيالت هيدروكسي تولوئن BHT به عنوان يك آنتياكسيدان كنترل قابل قبول بود لذا از گلها و دانههاي گلرنگ به عنوان يك آنتياكسيدان طبيعي ميتوان در صنايع دارويي و غذايي استفاده كرد تحمل به تنش خشكي با محتواي فنول كل TPC برگ و دانه و دو تركيب كافئيك اسيد و كوئرستين در گلها و دانهها همبستگي مثبت نشان داد كلمات كليدي پارامترهاي ژنتيكي تحمل به تنش خشكي دايآلل گلرنگ متابوليتهاي ثانويه
چكيده انگليسي :
Genetics of agronomic and morpho physiological traits in safflower at two moisture regimes Khadijeh Alizadeh Yeloojeh k alizadeh@ag iut ac ir July 25 2020 Department of Agronomy and Plant Breeding Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 IranSupervisor Ghodratollah Saeidi gsaeidi@iut ac ir Professor of Genetics and Plant Breeding Department of Agronomy and Plant Breeding College ofAgriculture Isfahan University of TechnologyAbstractDrought stress is the most limiting factor for economic yield of crops in the arid and semi arid regions Due to the increasing limitation of water resources and the importance ofsafflower as a multi purpose crop oilseed and pharmaceutical improving drought toleranceis an important objectives in its breeding programs This research was performed in threestudies In the first study the genetic parameters of some morpho physiological andagronomic traits were evaluated under non stress and water stress conditions using 21 F2 andF3 populations derived from the genetic design of 7 7 half diallel along with their parents In 2016 the F2 populations along with parents and in 2017 the F3 populations along withparents were planted in the field in two separate experiments under non stress and waterstress conditions in a randomized complete block design with two replications The dataanalysis based on the Griffing s method showed that both the additive and the non additivegene actions were involved in the genetic control of the traits under both moisture conditionsin both F2 and F3 generations but for most of the traits the importance of the non additivegene effects was obvious Therefore the production of hybrid and the use of hetrosis can behelpful in genetic improvement of these traits The parental genotype Saffire from Canada for early maturity and dwarfness and the parental genotype KH211 for seed oil content underboth moisture conditions and the parental genotypes K115 and E1449 in non stresscondition and the parental genotypes C129 and K115 in water stress condition for seed yieldwere the best general combiners Since Saffire and C129 respectively showed acceptablevalues of general combining ability GCA for early maturity and seed yield their progenies Saffire C129 also exhibited satisfactory values of specific combining ability SCA fordays to maturity and seed yield under both moisture conditions Thus this segregatedprogenies of this cross was recognized as more promising population for geneticimprovement of these traits in safflower in order to improve drought tolerance In the secondstudy 21 safflower genotypes were used to assess their genetic potential for agronomic andmorpho physiological traits under two moisture conditions and to evaluate their tolerance towater deficit stress over two years The results indicated that the effect of irrigation treatmentand genotype on the traits was significant On average water deficit stress significantlydecreased seed yield by 46 0 Based on the principal components analysis M420 A2 S149 E2428 and K21 genotypes were recognized with more tolerant to water stress and
استاد راهنما :
قدرت اله سعيدي
استاد مشاور :
محمد رضا سبزعليان، پرويز احسان زاده
استاد داور :
آقافخر ميرلوحي، مهدي رحيم ملك، سعداله هوشمند
