پديد آورنده :
آقايي، زهرا
عنوان :
ارزيابي ويژگي هاي ساختاري و عملكردي اكوسيستمهاي مرتعي با سطوح حفاظتي مختلف در پناهگاه حيات وحش موته
مقطع تحصيلي :
كارشناسي ارشد
محل تحصيل :
اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان
صفحه شمار :
سيزده، 78ص. : مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
حسين بشري، مصطفي تركش اصفهاني
استاد مشاور :
محمدرضا مصدقي
توصيفگر ها :
كيفيت خاك رويين , قرق , چرا , پوشش گياهي , عملكرد خاك , علفخواران وحشي , دام اهلي
استاد داور :
عليرضا موسوي، محسن سليماني
تاريخ ورود اطلاعات :
1400/06/22
رشته تحصيلي :
منابع طبيعي
دانشكده :
مهندسي منابع طبيعي
تاريخ ويرايش اطلاعات :
1400/06/23
چكيده فارسي :
ارزيابي ساختار و عملكرد اكوسيستمهاي مرتعي اين امكان را به مديران ميدهد تا ميزان اثربخشي فعاليتهاي مديريتي¬شان را قضاوت نمايند. اين پژوهش با هدف ارزيابي وضعيت مرتع به روش تحليل عملكرد چشمانداز و مقايسه برخي از شاخصهاي مهم كيفيت خاك رويين در مناطق با شرايط حفاظتي مختلف در مراتع استپي پناهگاه حياتوحش موته واقع در استان اصفهان انجام شد. چهار منطقه قرق، تحت چراي دام وحشي، تحت چراي دام اهلي و وحشي و تحت چراي دام اهلي انتخاب و شرايط ساختاري و عملكردي آنها با استفاده از روش تحليل عملكرد چشمانداز و همچنين اندازه¬گيري شاخص¬هاي كيفيت خاك رويين ارزيابي شد. در هر منطقه تعداد 3 ترانسكت 30 متري به صورت تصادفي در جهت شيب غالب منطقه مستقر شد و طول و عرض لكه¬ها و فضاي بين لكه¬اي ثبت شد و سپس با ارزيابي 11 شاخص مربوط به سطح خاك در هر نوع لكه و بين لكه با سه تكرار سه معيار پايداري، نفوذپذيري و چرخه مواد غذايي در چهار منطقه با سطوح مختلف حفاظتي مورد ارزيابي قرار گرفت. از هر منطقه مرتعي مورد مطالعه تعداد 10 نمونه خاك رويين (10-0 سانتي¬متر) بصورت تصادفي و در مجموع تعداد 40 نمونه خاك جمعآوري شده و ويژگيهاي خاك شامل بافت (درصد شن، سيلت و رس)، درصد كربن آلي، pH، رسانايي الكتريكي، ميانگين وزني قطر و ميانگين هندسي قطر خاكدانهها، نيتروژن كل، فسفر قابل جذب و چگالي ظاهري اندازهگيري شد. نتايج نشان داد كه شاخصهاي ساختاري و عملكردي در منطقه قرق و چراي دام وحشي نسبت به چراي دام اهلي و وحشي و منطقه چراي دام اهلي وضعيت و شرايط بهتري داشتند. به طور مثال شاخص كل طول لكه و شاخص نفوذپذيري و چرخه مواد غذايي در منطقه قرق و چراي دام وحشي نسبت به ساير مناطق در سطح 5 درصد اختلاف معنيداري داشتند. نتايج نشان داد كه تفاوت معنيداري بين وِيژگي¬هاي فيزيكي و شيميايي خاك از جمله درصد كربن آلي، pH، رسانايي الكتريكي، ميانگين وزني قطر و ميانگين هندسي قطر خاكدانهها، نيتروژن كل، فسفر قابل جذب، و چگالي ظاهري در مناطق قرق و چراي دام اهلي وجود داشت و با افزايش شدت چرا در منطقه چراي دام اهلي، كيفيت خاك رويين كاهش پيدا كرد. نتايج اين مطالعه اهميت مناطق حفاظت شده را در جهت حفظ شرايط ساختاري و عملكردي مراتع منطقه نشان داد.
چكيده انگليسي :
Assessing structural and functional attributes of rangeland ecosystem assist mangers to evaluate the effectiveness of their management practices. This study aimed to evaluate the range condition of Steppe rangelands of Muteh wildlife refuge in Isfahan province using Landscape Function Analysis (LFA) and assessing some soil quality characteristics. Four places with different protection levels were selected in Mouteh Steppe area including an exclosure with no grazing, national park with wild herbivores, a peripheral protected area, where both livestock and wild herbivores present, and an adjacent grazing free area where wild herbivores were absent. The structure and function of these range places were studied using LFA and some soil quality indicators. Three transects with 30 m length were established randomly in each range place along the overall slope. The length and width of all the ecological patch types and the length of inter-patch were measured along the established transects. Eleven soil surface indicators with three replications were measured in patch and inter-patch areas to obtain the stability, infiltration and nutrient cycling indices of the range places. Ten soil samples from soil surface (0-10 cm depth) were collected in each range places randomly and soil properties including texture (clay, silt and sand content), organic carbon content (OC), pH, electrical conductivity (EC), mean weight diameter (MWD) and geometric mean diameter (GMD) of water-stable aggregates, bulk density (BD), total nitrogen (N), and available phosphorus (P). Results indicated that structural and functional attributes of exclosure and the area grazed only by wildlife are in better condition compared to the free grazing area and the area grazed by both wildlife and livestock. For instance, the total patch length, infiltration and nutrient cycling indices of exclosure and the area grazed only by wildlife were significantly differed from the free grazing area and the area grazed by both wildlife and livestock (P > 0.05). The results showed that soil quality characteristics of exclosure such as OC, pH, EC, MWD, GMD, N, P, and BD differed significantly compared to the free grazed area (P > 0.05). Overall, results highlighted the importance of protected area to maintain the structre and function staus of rangeland ecosystem in this area.
استاد راهنما :
حسين بشري، مصطفي تركش اصفهاني
استاد مشاور :
محمدرضا مصدقي
استاد داور :
عليرضا موسوي، محسن سليماني