هويج بعد از سيب زميني پر مصرف ترين سبزي جهان است، به صورت تازه و فراوري شده به مصرف ميرسد و ميزان ضايعات حاصل از فراوري آن 50-30درصد ميباشد. تفاله ي هويج ميتواند به عنوان منبع غني از فيبر، كاروتنوئيد و ويتامين مورد استفاده قرار گيرد. فراورده هاي لبني به ويژه شير نيز به علت ارزش تغذيه اي زياد بطور گسترده مورد مصرف اكثر افراد جامعه قرار ميگيرند. در اين پروژه سعي بر اين است كه از پودر تفاله هويج جهت غني سازي شير استفاده شود تا ضمن كاهش مشكلات زيست محيطي ناشي از انباشت تفاله هويج، فراورده اي با ارزش افزوده بيشترتوليد شود. بدين منظور ابتدا كيفيت تفاله ي هويج خشك شده به دو روش هواي داغ و انجمادي از نظر تركيبات شيميايي و خصوصيات عملكردي (دانسيته توده اي، اندازه ذرات، ظرفيت جذب آب و روغن، خاصيت آنتي اكسيداني، كاروتنوئيد، رنگ و ريز ساختار) مورد بررسي قرار گرفت و نمونه خشك شده به روش انجمادي به دليل دانسيته توده اي كمتر، ظرفيت جذب آب و روغن و خاصيت آنتي اكسيداني بيشتر به عنوان بهترين نمونه انتخاب شد. تفالهي توليدي بدين روش جهت غني سازي شير استريل كم چرب مورد استفاده قرار گرفت. براي تعيين بهترين تركيب از تفاله (در سه سطح 2، 4 و 6 درصد) و پكتين به عنوان پايدار كننده(در چهار سطح 0، 05/0، 1/0 و 15/0 درصد) 12 تركيب مختلف تهيه و توليد شد و پس از 24 ساعت با انجام آناليزهاي درصد رسوب، ويسكوزيته، اسيديته، رنگ، كدورت و پتانسيل زتا تيمارهاي حاوي 4 درصد تفاله بدون پكتين و با 1/0درصد پكتين به عنوان پايدارترين نمونه ها به دليل ميزان رسوب كمتر با بيشترين غلظت تفاله براي غني سازي، انتخاب شدند. به منظور بررسي عمر ماندگاري فراورده ها، تركيب بهينه به مدت 8 روز در دماي يخچال نگهداري و خصوصيات فيزيكوشيميايي آن در روزهاي 0، 2، 4، 6 و 8 بررسي شد. نتايج به دست آمده نشان داد كه پكتين اثر معني داري(05/0>p) بر ميزان رسوب، اسيديته و پتانسيل زتا داشت ولي اين اثر به صورت منفي بود و موجب افزايش رسوب و كاهش اسيديته و پتانسيل زتا شد. همچنين ميزان كاروتنوئيد در انتهاي انبارداري در مقايسه با ابتداي توليد در تيمار فاقد پكتين 25 درصد و در تيمار حاوي 1/0درصد پكتين حدود 19درصد كاهش يافت. نتايج آزمون چشايي نيز نشان داد كه تيمار فاقد پكتين از نظر صفات حسي(رنگ، طعم، عطر و احساس دهاني) با تيمار حاوي پكتين تفاوت معني داري نداشت(05/0
چكيده انگليسي :
Carrots are the most widely consumed vegetable in the world after potatoes, are consumed both fresh and processed and the amount of waste from processing is 30- 50% Carrot Pomace(CP) can be used as a rich source of fiber, carotenoids and vitamins. Dairy products, especially milk, are widely consumed by most people in the community due to their high nutritional value. In this project, an attempt is made to use carrot pomace powder(CPP) to fortify milk in order to reduce the problems caused by environmental pollution of CP and to produce more value-added products. For this purpose, first the quality of dried pomace by oven and freeze drying methods in terms of chemical composition and functional properties(bulk density, particle size, water and oil absorption capacity, antioxidant activity, carotenoids, color and microstructure) were examined and freeze-dried samples were selected as the optimal sample due to lower bulk density, higher water and oil absorption capacity and also higher antioxidant activity. The CPP produced in this way was used to enrich sterilized low-fat milk. To determine the best combination of pomace (at 3 levels of 2, 4 and 6 %) and pectin as a stabilizer(at 4 levels of 0,0.05, and 0.15%), 12different formulas were produced and evaluated after 24 h by analyzing sedimentation, viscosity, acidity, color, turbidity and zeta potential, treatments containing 4% CPP without pectin and with 0.1% pectin were chosen as the most stable samples due to less sedimentation with moderate CP concentration. In order to evaluate the shelf life of products, optimal formulations were stored for 8 days at 4°c and their physicochemical properties were evaluated on days 0, 2, 4, 6 and 8. The results showed that the amount of pectin had a significant effect (p<0.05) on the amount of sedimentation, acidity and zeta potential, but this effect was negative. Also, the amount of carotenoids at the end of storage decreased by 25% in the treatment without pectin and by about 19% in the treatment containing 0.1% pectin compared to the beginning of production. The results of sensory evaluation also showed that the treatment without pectin was not significantly different (p>0.05) from the treatment containing pectin in terms of mouth feel, color, taste and aroma. However, the pectin-free treatment was selected as the superior product due to less sedimentation and more favorable mouth feel.