17654

15442

كارشناسي ارشد

مديريت منابع آب

اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان

1400

دوازده، 102ص. : مصور، جدول] نمودار

محمدحسين گل محمدي

رامتين معيني، حميدرضا صفوي

1401/03/25

كتابنامه

عمران

مهندسي عمران

1401/03/25

2834835

كشور ايران در ساليان اخير تحت تغييرات اقليمي مختلفي بوده است. كه اين تغييرات اقليمي سبب خشكسالي و سيلاب هاي متعدد در سراسر ايران مي‌باشد. حوضه آبريز زاينده رود نيز از اين تغييرات اقليمي مستثني نبوده است و سالانه شاهد خشكسالي هاي متعدد و سيلاب بوده است. لذا مديريت اين حوضه و سد زاينده رود بخاطر تعدد نيازهاي آبي پايين دست آن ( اعم از كشاورزي ، صنعت ، شرب ، زيست‌محيطي و..) از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. از موارد مهم و كارآمد اين مديريت ها مي‌توان به بررسي انعطاف پذيري و برگشت پذيري سيستم در مقابل اختلالاتي نظير خشكسالي و سيلاب نمود. رويكرد دقيقتري از انعطاف‌پذيري تحت عنوان انعطاف پذيري پويا بيان مي‌شود كه ابزاري قدرتمند براي بررسي دقيقتر اين مديريت است. انعطاف‌پذيري پويا به بررسي سيستم قبل و بعد از اختلال وارده مي‌پردازد. در اين رويكرد بررسي مي‌شود كه سيستم بعد از اختلال وارده به سطح نرمال قبل از اختلال خود باز مي‌گردد يا خير. نتايج حاصل از اين تحقيق به دو بخش خشكسالي و سيلاب تقسيم مي‌شود. نتايج حاصل از بررسي خشكسالي نشان مي‌دهد كه سيستم به دفعات مختلف تمايل به بازگشت خود از اختلال خشكسالي به حالت نرمال خود قبل از خشكسالي را داشته‌است؛ اما هر بار تحت شكست‌هاي مختلف نتوانسته به سطح ايده‌آل و نرمال خود دست يابد. ابزار استفاده شده در اين پژوهش براي اختلال خشكسالي، شاخص خشكسالي هيدرولوژيكي SWSI است. اين شاخص نشان مي‌دهد كه حوضه آبريز زاينده‌رود از سال آبي 1387 تا 1398 دچار خشكسالي شده است كه در پايان دوره توانسته خود را از اين خشكسالي به حالت نرمال برساند. در بخش سيلاب نيز بيان مي‌شود كه برخلاف سيلاب هاي متعدد وارد شده به سد زاينده‌رود، سيستم سد عملكرد قابل قبولي را از خود نشان داده است و هربار به سطح ايده‌آل خود بازگشته است. ابزار استفاده شده براي بررسي سيلاب در پايين دست سيستم سد، رونديابي هيدروگراف پايين دست است كه با محاسبه آن مي‌توان عملكرد سيستم سد و رودخانه پايين دست در مقابل اين هيدروگراف‌هاي خروجي ناشي از اختلال سيلاب را بررسي نمود. بنابراين اين رويكرد توانايي و قدرت تحليل دقيق‌تر انعطاف‌پذيري سيستم را در مقايسه با حالت استاتيك و يا معمول آن نشان مي‌دهد و در مقابل با حالت فازي خود نتايج تقريبا يكساني را بيان مي‌كند. و در كل اين روش نوين مي‌تواندكمك شاياني به مديريت هرچه صحيح‌تر سيستم‌هاي منابع آب كند.

Iran has undergone different climate changes in recent years . this climate change causes many droughts and floods in Iran. the Zayandehrud basin has not been excluded from these climatic changes and has witnessed numerous droughts and floods annually. Therefore , the management of this basin and the Zayandehrud dam is very important because of its low water needs ( including agriculture , industry , drinking , environment , etc. ). One of the most important and efficient methods in this thesis can be studied the flexibility and resilience of the system against disorders such as drought and flood. A more nuanced approach of resilience is expressed as dynamic resilience , which is a powerful tool to investigate the dynamics of this management. Dynamic resilience studies the system before and after the disruption. This approach explores whether the system returns after the disruption to the normal level or not. the results of this study are divided into two parts of drought and flood. The results of the drought study show that the system has had a tendency to return to normal state, but each time it has failed to achieve its normal level under different failures. The tools used in this study for drought disorder is the SWSI hydrological drought index. This indicator shows that the Zayandehrud catchment area has been affected by drought from 2009 to 2020 , which at the end of the period made it normal for this drought. For the flood, it is also stated that despite of the numerous flooding in the Zayandehrud dam , the dam system has shown acceptable performance and has returned to its ideal level every time. The instrument used for the study of flood is the downstream hydrograph, which resulted the downstream river and dam system performance against these disturbances. Therefore , this approach shows the ability of more detailed analysis of system resilience compared to its static or normal state , and in contrast to its fuzzy state , the results represent approximately the same results. In conclusion this new method can help to better manage the water resources systems.

محمدحسين گل محمدي

رامتين معيني، حميدرضا صفوي