شماره مدرك :
17859
شماره راهنما :
1957 دكتري
پديد آورنده :
تشكري زاده، منصوره
عنوان :

اثرات تنش خشكي و فلز مس بر صفات مورفوفيزيولوژيك و متابوليت هاي ثانويه در گياه شاهتره (Fumaria parviflora)

مقطع تحصيلي :
دكتري
گرايش تحصيلي :
علوم مرتع
محل تحصيل :
اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان
سال دفاع :
1401
صفحه شمار :
پانزده، 128ص.: مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
محمد رضا وهابي، پوراندخت گلكار
استاد مشاور :
كبري مهدويان
توصيفگر ها :
آلودگي خاك , آنتوسيانين , پرولين , فلاونوئيد , گياهان دارويي
استاد داور :
علي محمد مير محمدي ميبدي، محسن سليماني، عبدالرحمان محمد خاني
تاريخ ورود اطلاعات :
1401/07/18
كتابنامه :
كتابنامه
رشته تحصيلي :
منابع طبيعي
دانشكده :
مهندسي منابع طبيعي
تاريخ ويرايش اطلاعات :
1401/07/19
كد ايرانداك :
2867219
چكيده فارسي :
غلظت زياد مس (Cu) مي¬تواند براي گياهان بسيار سمي باشد. تنش خشكي نيز به عنوان يك تنش مهم محيطي در نظر گرفته مي¬شود، زيرا باعث تغييرات مورفوفيزيولوژيك در گياهان مي¬گردد. در اين مطالعه اثرات منفرد و تركيبي غلظت¬هاي مختلف مس در خاك (0، 50، 150، 300 و 400 ميلي¬گرم در كيلو¬گرم) و تنش‌هاي خشكي مختلف (بدون تنش، متوسط و شديد) را روي صفات مختلف رويشي، تجمع مس (در ريشه، اندام هوايي و مواد گياهي حاصل از تقطير)، محتواي اسانس ، عملكرد دانه، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، محتواي آنتوسيانين، محتواي كل فنل و فلاونوئيد، فعاليت آنتي¬اكسيداني، پرولين و ميزان كربوهيدرات¬هاي محلول و ميزان مالون¬دي آلدهيد در شرايط گلخانه و مزرعه بررسي شده است. در شرايط ميداني بذرهاي گياه شاهتره از چهار ناحيه (Z1، Z2، Z3 و Z4) واقع در دو منطقه معدني (عسكري و رابر) استان كرمان جمع‌آوري شدند. تنش¬هاي خشكي و مس، هر دو به طور مستقل و تركيبي، رشد گياه را با كاهش پارامترهاي مختلف رشد رويشي سركوب كردند و باعث فعال شدن سيستم دفاعي گياه شاهتره شدند. اثر غلظت 50 ميلي¬گرم در كيلو گرم مس بر تنش خشكي، در صفات ريخت¬شناسي، عملكرد دانه، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، پرولين و محتواي آنتوسيانين كاهشي بود. در غلظت 150 ميلي¬گرم در كيلو¬گرم مس، اثر مس بر تنش خشكي در پارامترهاي رشد، عملكرد دانه، رنگدانه¬هاي فتوسنتزي، محتواي كل فنل، محتواي كل فلاونوئيد و ميزان مالون¬دي¬آلدهيد بي‌اثر بود در حالي كه در محتويات پرولين، ميزان كربوهيدرات¬هاي محلول و محتواي آنتوسيانين اثر فزاينده¬اي بر تنش خشكي داشت. اثر متقابل تنش مس و خشكي نشان داد كه در غلظت¬هاي 300 و 400 ميلي¬گرم در كيلوگرم، مس اثر افزاينده¬اي در حضور تنش خشكي براي صفات پرولين، محتواي آنتوسيانين، محتواي كل فنل، محتواي كل فلاونوئيد، فعاليت آنتي¬اكسيداني و ميزان مالون¬دي¬آلدهيد و اثر كاهشي بر ميزان كربوهيدرات¬هاي محلول داشت. همچنين روي پارامترهاي رشد، عملكرد دانه و رنگدانه¬هاي فتوسنتزي بي اثر بود. در شرايط تنش خشكي متوسط، گياه شاهتره با استفاده از مكانيسم¬هاي دفاعي توانست تا غلظت 150 ميلي¬گرم در كيلو¬گرم مس، تنش را تحمل كند و پارامترهاي رشد اندام هوايي، عملكرد دانه و رنگدانه¬هاي فتوسنتزي كمي كمتر از شاهد بود. همچنين بيشترين بازده محتواي اسانس (56/0 درصد حجمي در وزن) با اعمال 150 ميلي¬گرم در كيلوگرم مس در شرايط تنش خشكي متوسط در مناطق Z3 و Z4 به دست آمد. در مواد گياهي باقيمانده از تقطير، غلظت مس تقريباً مشابه غلظت آن در اندام¬هوايي قبل از فرآيند تقطير بود. بنابراين براي استفاده دارويي از اندام هوايي و محتواي اسانس گياه شاهتره توصيه مي¬شود كه اين گياه در شرايط خشكي متوسط در خاك¬هاي تحت تنش با حداكثر غلظت 150 ميلي¬گرم در كيلوگرم مس كشت شود. همچنين نواحي با غلظت زياد مس (Z3 و Z4) در مناطق معدني مورد مطالعه نسبت به تنش¬هاي زياد مس مقاوم¬تر بودند و عملكرد دانه، عملكرد رشد و درصد محتواي اسانس زيادتري نسبت به نواحي با غلظت كمتر مس (Z1 و Z2 ) نشان دادند كه نشان دهنده اين بود كه در طول زمان گياهان رشد كرده در نواحي Z3 و Z4 كه مقاومت كمتري داشتند از بين رفته و به تدريج گياهان مقاوم يك اكوتيپ تشكيل داده¬اند كه مي¬توانند غلظت¬هاي زياد مس را بهتر تحمل كنند. به همين دليل پيشنهاد مي¬شود كه براي كشت گياه دارويي شاهتره در مناطق با تنش مس، بذر اين گياه از مناطق با غلظت زياد مس (300 و 400 ميلي¬گرم در كيلوگرم مس )جمع آوري شود.
چكيده انگليسي :
High concentrations of copper (Cu) can be extremely toxic for plant growth. Drought stress is also considered as a major environmental tension, as it reduces vegetative growth in medicinal plants. This study eva‎luated the singular and combined effects of several Cu concentrations (0, 50, 150, 300, and 400 mg/kg) and various drought stresses (non-stress, moderate, and severe) on the different vegetative traits, Cu accumulation (in roots, shoots, and distilled plant material), essential oils (EOs) yield, grain yield, photosynthetic pigments, anthocyanins, phenols, flavonoids, antioxidants, proline, total soluble sugars and malondialdehyde of Fumaria parviflora under greenhouse and field conditions. The seeds were collected from four zones (Z1, Z2, Z3, and Z4) located in two mineral regions (Ravar Askari and Rabor) of Kerman, Iran. Drought and copper, both independently and in combination, suppressed plant growth by reducing various vegetative growth parameters and activated the immune system of the plant. Concentration of 50 mg/kg copper had a decreasing effect on drought stress in each of the morphological traits, grain yield, photosynthetic pigments, proline and anthocyanin. At 150 mg/kg copper, the effect of copper on drought stress was ineffective in growth parameters, grain yield, photosynthetic pigments, phenol content, flavonoids and malondialdehyde, and these traits had the effect of both stresses on moderate drought stress Showed strong but no interaction between these two stresses while in the content of proline, carbohydrate and anthocyanin this concentration had an increasing effect on drought stress. At concentrations of 300 and 400 mg/kg, copper had an additive effect on drought stress in proline, anthocyanin, phenol, flavonoids, antioxidants and malondialdehyde and had a reducing effect on drought stress in soluble carbohydrates and in growth parameters, grain yield and Photosynthetic pigments had no effect on drought stress. In moderate drought conditions and up to 150 mg/kg copper concentration, F.parviflora was able to withstand stress using defense mechanisms and the parameters of shoot growth, grain yield and photosynthetic pigments were slightly lower than the control and also the highest essential oil yield (0.56 % Volume/Weight) was obtained by applying 150 mg/kg of copper under moderate drought stress in Z3 and Z4 regions. In the plant material left over from the distillation, the concentration of copper was approximately the same as that of the aerial parts before the distillation process. In addition, the essential oil yield was at its highest in this treatment and copper was mainly accumulated in the roots and only slightly transferred to the stem. Therefore, for medicinal use of shoots and essential oils of F.parviflora, it is recommended that this plant be cultivated in moderate drought conditions in stress soils with a maximum concentration of 150 mg/kg. Also, areas with high concentrations of copper (Z3 and Z4) in the studied mineral areas were more resistant to high concentrations of copper and showed higher grain yield, growth yield and essential oil percentage than areas with lower concentrations of copper (Z1 and Z2). Showed that over time the plants grown in the areas with higher concentration of copper that were less resistant have disappeared and gradually resistant plants have formed an ecotype that can tolerate high concentrations of copper better, so it is suggested that to cultivate the medicinal plant in areas with copper stress, the seeds of this plant should be collected from areas with high concentrations of copper.
استاد راهنما :
محمد رضا وهابي، پوراندخت گلكار
استاد مشاور :
كبري مهدويان
استاد داور :
علي محمد مير محمدي ميبدي، محسن سليماني، عبدالرحمان محمد خاني
لينک به اين مدرک :

بازگشت