توصيفگر ها :
آبياري قطره‌اي نواري , كم‌آبياري , ذرت , تقسيط نيتروژن , كاربرد ريزمغذي‌هاي آهن و روي , بهره‌وري آب , بهره‌وري آب آبياري
چكيده فارسي :
استفاده از سيستم آبياري قطره‌اي نواري به‌دليل سهولت اعمال مديريت آبياري دقيق و كاهش تلفات تبخير و نفوذ عمقي و همچنين افزايش بهره وري آب در شرايط كمبود آب اهميت دارد. از طرفي مديريت مصرف كود نيتروژني به‌صورت تقسيط و كاربرد ريز مغذي‌هاي آهن و روي جهت افزايش كميت و كيفيت ذرت علوفه‌اي حائز اهميت است. هدف از انجام اين پژوهش بررسي اثر سطوح مختلف آب كاربردي، مديريت تقسيط كود نيتروژن و مديريت كاربرد كودهاي ريز مغذي آهن و روي و برهم‌كنش آن‌ها بر شاخص‌هاي رشد و بهره‌وري آب ذرت علوفه‌اي تحت سيستم آبياري قطره‌اي نواري بود. اين پژوهش در دوسال زراعي 1398 و 1399 در مزرعه تحقيقاتي لورك دانشگاه صنعتي اصفهان در شهرستان نجف‌آباد انجام شد. تيمارهاي مورد بررسي سه سطح آبياري شامل دو سطح كم‌آبياري (W1=0.75 ETc و W2=0.85 ETc) و يك سطح آبياري كامل (W3=1 ETc)، دو مديريت كودي شامل كاربرد 150 كيلوگرم نيتروژن در هكتار در سه تقسيط (S1) و نه تقسيط (S2) و دو سطح تغذيه عناصر ريز مغذي شامل بدون كاربرد Fe-Zn (M1) و كاربرد 5 كيلوگرم Fe-Zn (M2) بودند. تيمارهاي آزمايشي با استفاده از طرح آماري اسپليت پلات در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. شاخص‌هاي مورد بررسي در دو سال زراعي، عملكرد زيست توده گياهي در دو مرحله تاسل‌دهي (TBT) و زمان برداشت علوفه‌اي (TBS)، شاخص سطح برگ ماكزيمم (LAImax) و عملكرد دانه (GY) در سال 1398 بودند. رطوبت اوليه و نهايي خاك جهت محاسبه تبخير-تعرق واقعي با استفاده از بيلان آب خاك اندازه‌گيري شد. اثر سطوح مختلف آب آبياري در دو سال 1398 و 1399 بر شاخص‌هاي TBT، TBS، بهره‌وري آب آبياري (IWP) و بهره‌وري آب (WP) در مرحله تاسل‌دهي(IWPT و WPT) و زمان برداشت علوفه‌اي (IWPS و WPS) معني‌دار بود (P < 0.05). اما IWPT و WPT در سال 1399معني‌دار نشد. اثرات تقسيط نيتروژن، كود Fe-Zn و برهم‌كنش آبياري و تقسيط نيتروژن بر تمامي شاخص‌هاي ذكر شده در دوسال زراعي معني‌دار (P < 0.05) بودند. به‌طور متوسط بيشترين و كمترين مقادير ميانگين TBS در دوسال زراعي به‌ترتيب درتيمارهاي W3S1، W1S2 برابر 23790 و 5/14465 كيلوگرم در هكتار بود. بيشترين مقادير IWPS در سال اول برابر 28/4 در تيمار W1S1 و در سال دوم برابر 70/3 كيلوگرم بر متر مكعب در تيمارW2S1 و كمترين آن در تيمار W1S2 براي دوسال به‌ترتيب برابر 23/3 و 61/2 كيلوگرم بر متر مكعب بود. بيشترين IWPS و WPS درسال اول در سطح W3 به‌ترتيب برابر 02/4 و 99/4 كيلوگرم بر متر مكعب و در سال دوم در سطح W2 برابر 28/3 و 93/3 كيلوگرم بر متر مكعب بود. زيست توده گياه، بهره‌وري آب آبياري و بهره‌وري آب ذرت علوفه‌اي به‌طور معني‌داري تحت تأثير تقسيط نيتروژن و كاربرد كلات آهن و روي قرار گرفتند. به‌طور كلي نتايج نشان داد در اقليم‌هاي خشك در سيستم آبياري قطره‌اي نواري كه طي دوره رشد ذرت علوفه‌اي بارندگي مؤثري وجود ندارد از اعمال كم‌آبياري خودداري شود زيرا موجب تشديد شرايط تنش رطوبتي و در نتيجه كاهش محصول توليدي و بهره‌وري آب مي‌شود. همچنين مديريت مصرف نيتروژن در سه تقسيط و كاربرد همزمان ريزمغذي‌هاي آهن و روي به عنوان مديريت بهينه جهت افزايش محصول توليدي و بهره‌وري آب آبياري توصيه مي‌شود به‌طوري كه مقدار كود نيتروژن مورد نياز ذرت تا مرحله‌تاسل‌دهي به‌طور كامل در اختيار آن قرار گيرد.
چكيده انگليسي :
Drip-tape irrigation is one of the most important irrigation systems, which lies in its many advantages, including the ease of irrigation management and preventing evaporation loss and deep percolation, as well as increasing water productivity under water shortages. On the other hand, to increase the quantity and quality of silage maize it is necessary to manage fertilizer application by splitting it and considering using iron and zinc micronutrients. In this study, we investigated the effect of different levels of irrigation, the splitting management of nitrogen (N) fertilizer, the application of iron and zinc micronutrient (Fe-Zn) fertilizers, and their interaction on total biomass (TB) and water productivity (WP) under the drip-tape irrigation system. This research was conducted over two years (2019 and 2020) at the Lavark research farm of the Isfahan University of Technology in Najafabad. The investigated treatments are including three levels of irrigation (two deficit irrigation (W1=0.75 ETc and W2=0.85 ETc) and one full irrigation (W3=1 ETc)), two N fertilizer managements (application of 150 kg N ha-1 in three splits (S1) and nine splits (S2)), and no application of Fe-Zn (M1) and 5 kg Fe-Zn ha-1 (M2). Experimental treatments were performed using split plot statistical design in the form of randomized complete blocks in three replications. Investigated indicators in this study were total biomass in two stages of tasseling (TBT) and silage harvesting time (TBS), maximum leaf area index (LAImax), and grain yield (GY) in 2019. In addition, to calculate actual ET based on the soil water balance, initial and final soil moisture were measured. The effect of irrigation levels on TBT, TBS, irrigation water productivity (IWP), and water productivity (WP) in the tasseling stage (IWPT and WPT) and silage harvesting time (IWPS and WPS) were significant (P < 0.05) in 2019 and 2020, except of IWPT and WPT in 2020. The effects of N splits, Fe-Zn and the interaction of irrigation and N splits on all mentioned indicators were significant (P < 0.05) in 2019 and 2020. On average in two years, the highest and lowest values of TBS were 23790 kg ha-1 in W3S1 and 14465.5 kg ha-1 in W1S2. The maximum values of IWPS were 4.28 in W1S1 in 2019 and 3.70 kg m-3 in W2S1 for 2020, while the minimum was 3.23 and 2.61 kg m-3 in the W1S2 treatment, in 2019 and 2020, respectively. The highest IWPS and WPS in the first year were 4.02 and 4.99 kg m-3 at the W3 level, and in the second year at the W2 level, they were 3.28 and 3.93 kg m-3. Nitrogen split and Fe-Zn application significantly (P < 0.05) affected TB, IWP, and WP. Overall, the results showed that in an arid area, with no effective rainfall during the silage maize growing season, using a drip-tape irrigation system, deficit irrigation should be avoided since it aggravates moisture stress and reduces yield and water productivity. Moreover, nitrogen fertilizer management in three splits and the simultaneous application of iron and zinc micronutrients are recommended as optimal management to increase yield and irrigation water productivity, as well as ensuring that all the necessary amounts of nitrogen fertilizer are applied until tasseling.
