چكيده فارسي :
سيلاب ب هعنوان يكي از مهمترين حوادث غيرمترقبه و همچنين يك عامل تهديدكننده و مخرب اجتماعي و اقتصادي در جهان، هم هساله
خسارات جاني و مالي جبرانناپذيري را به بار م يآورد. مديريت سيلاب و پيشبيني ميزان گسترش آن، مهمترين و ضروريترين بخش مهار
و كنترل آن محسوب مي شود. امروزه پديدهي سيلاب اثرگذاري بيشتري در مناطق شهري داشته و تحت عنوان سيلاب شهري جايگاه جديدي
را در مطالعات شهري باز نموده است. شناخت مناطق سيل گير م يتواند گامي بلند در مديريت بهتر سيلابهاي شهري باشد، بنابراين براي
مقابله با مشكلات سيلگيري شهرها، در بدو امر بايد منشأ و عوامل مؤثر در ايجاد اين وضعيت در هر شهر را بهطور كامل شناخت. سيل هاي
ناگهاني به دليل شروع سريع خود كه پاسخ و مديريت مؤثر را محدود م يكند، در زمره مخر بترين بلاياي طبيعي در سراسر جهان هستند.
تغيير اقليم يك اصطلاح كليدي براي تغيير پديده هاي آب و هواي ي در سراسر جهان است كه با افزايش دماي متوسط جهاني همراه
است. با توجه به نقش اساس ي آب وهوا در شكل گيري اكوسيست مهاي طبيع ي و اقتصادهاي انسان ي و تمدنهايي كه بر پايه آن پايهگذاري
مي شود، مبارزه و گاه سازگاري با اين پديده اهميت فراوان ي دارد. بدين منظور در اين پژوهش اثرات تغييراقليم بر روند افزايش يا كاهش
به مدل سازي بارش رواناب HEC-HMS سيلا بهاي ناگهاني در دورههاي آينده مورد مطالعه قرار گرفتهاست. در ابتدا با استفاده از مدل
در حوضه بالادست زاينده رود پرداخته شده كه نتايج مدل سازي نشاندهنده دقت مناسب در كارآيي شبيهسازي براي آينده را دارد. ضريب
0 و همچنين ضريب تخمي ن 2 / 0 و 81 / براي زير حوضه هاي قلعه شاهرخ و اسكندري به ترتيب برابر 76 NSE
0 و / 0 و 80 / برابر 77 R
براي بررسي تغييرات اقليمي در دوره 25 ساله بر اساس سه سناريوي GCM 0 هستند. از طرفي از شش مدل / 0 و 79 / شاخص تطابق 76
در پيش بين ي GCM براساس نسخه پنجم استفاده شد. بر اساس دقت مدل هاي RCP و 8.5 RCP4.5 ،RCP تغييراقليم يعني 2.6
سناريوهاي تغييراقليم ي ساخته شدند. به منظور GCM پارامترهاي بارش و دما، مدلها وزن دهي و پسازآن با به كار گرفتن دادههاي
استفاده شد. نتايج ميانگين تغييرات سالانه در دوره موردمطالعه LARS-WG ريزمقياس نماي ي دادههاي روزانه بارش و دما از مدل
با RCP 0 درج ه سلسيوس و حداكثر افزايش دما به 8.5 / به مقدار 8 RCP بيان مي كند كه حداقل افزايش دما مربوط به سناريو 2.6
2 درجه سلسيوس تعلق دارد. به همين صورت حداكثر افزايش بارش نيز با در نظرگيري اختلاف ميانگين 25 ساله دوره آينده و / افزايش 2
به مقدار 150 ميلي متر حاصل شد. در نهايت بهمنظور استخراج و تحليل دبي حداكثر سيلا بهاي ناگهاني، RCP تاريخي در سناريو 8.5
مورد تحليل قرار گرفت. نتايج شبيه سازي POT دادههاي دما و بارش به دست آمده به مدل شبيهساز وارد و رواناب حاصله با استفاده از روش
سيلا بهاي ناگهاني براي هر دو زيرحوضه اسكندري و قلعهشاهرخ در دو دورهبازگشت 10 و 25 ساله نشان مي دهد بحراني ترين سناريو براي
است كه دبي اوج لحظهاي به ترتيب براي حوضه هاي قلعه شاهرخ و اسكندري برابر 222 و 36 مترمكع ب بر ثانيه را نشان مي دهد. RCP8.5
RCP 33 مترمكعب بر ثانيه و پسازآن 4.5 / با دبي اوج حداكثر 198 و 5 RCP بعدازآن 2.6 30 مترمكعب بر ثانيه / با دبي اوج 196 و 6
32 مترمكعب بر ثانيه است. / قرار دارد كه اين عدد براي دوره تاريخي برابر 1
چكيده انگليسي :
Flood, one of the most unexpected phenomena and also known as threatening and destructive in the social and economic factors in the world, causes irreparable loss of life and money every year. Flood management and prediction of its spread are considered the most significant and necessary parts of its containment and control. Today, because of the enormous impacts of floods compared to the past in the urban area, a new scope of studies has developed under the title of "urban flooding". Knowing flood-prone areas can be a big step in mitigating the management of urban floods, so to deal with the problems of flooding in cities, the source and efficient factors in creating this situation in each case study should be fully known. Flash floods are among the most destructive natural disasters worldwide due to their rapid beginning, and these phenomena can limit effective response and management. Climate change plays a significant role in changing global weather, which is associated with an increase in global average temperature. Considering the significant influence of weather in the formation of natural ecosystems, human economies, and civilizations, fighting and sometimes adapting to this phenomenon is very important. To tackle these problems, in this research, the effects of climate change on the increase or decrease of flash floods in future periods have been studied. First, by using the HEC-HMS model, precipitation-runoff modelling in the Zayandehrood basin has been simulated; the modeling results show the appropriate accuracy in the simulation efficiency for the future. The NSE coefficient for Ghaleh-Shahrokh and Eskandari sub-basins are 0.76 and 0.81, respectively; the estimation coefficient is 0.77 and 0.80, and the matching index is 0.76 and 0.79. On the other hand, 6 GCM models were used to investigate climate changes in 25 years based on three climate change scenarios, namely RCP2.6, RCP4.5, and RCP8.5 based on the fifth version. Based on the accuracy of GCM models in predicting precipitation and temperature parameters, the models were weighted, and then climate change scenarios were made using GCM data. The LARS-WG model was used for the exponential micro-scale of daily precipitation and temperature data. The results of the average annual changes in the studied period state that the minimum temperature increase related to the RCP2.6 scenario is 0.8 degrees Celsius, and the maximum temperature increase belongs to RCP8.5 with a rise of 2.2 degrees Celsius. In the same way, the maximum increase in precipitation was 150 mm by considering the difference between the 25-year average of the future and historical period in the RCP8.5 scenario. Finally, to extract and analyze the maximum discharge of flash floods, the obtained temperature and precipitation data were entered into the Ward simulator model and the resulting runoff was analyzed using the POT method. The simulation results of flash floods for both Eskandari and ghaleh-Shahrukh sub-basins in two return periods of 10 and 25 years show that the most critical scenario for RCP8.5 is that the momentary peak discharge for Ghaleh-Shahrukh and Eskandari basins is 222 and 36 cubic meters per second, respectively, is showing. After that, RCP2.6 with a maximum peak flow of 198 and 33.5 cubic meters per second, and then RCP4.5 with a peak flow of 196 and 30.6 cubic meters per second, which for the historical period is equal to 163 and 32.7 cubic meters per second.
