توصيفگر ها :
اسانس گياهي , مقاومت متابوليكي , غير حساس شدن استيل كولين استراز , نقطه فوق سرما , غير متحمل به يخ زدگي
چكيده فارسي :
زعفران يكي از گران‌ترين محصولات تجاري در بين گياهان دارويي جهان است و به همين دليل به آن طلاي سرخ مي‌گويند. كنه Rhizoglyphus robini Claparede (Acari: Acaridae) يكي از آفات مهم زعفران در ايران است كه باعث زردي و كاهش رشد زعفران و در نهايت از بين رفتن پيازها مي‌شود. كشاورزان در ايران از برخي كنهكش ها مانند آبامكتين و پروپارژيت براي محافظت از پياز¬ زعفران در برابر اين آفت استفاده مي‌كنند. استفاده مكرر از كنهكشها ممكن است منجر به ايجاد مقاومت شود. هدف از اين مطالعه بررسي وضعيت مقاومت اين آفت در استانهاي خراسان رضوي (نيشابور، بجستان، زاوه، تربت جام)، خراسان جنوبي (قائن، فردوس) و استان اصفهان (پادنا، اصفهان) به تركيبات آبامكتين، پروپارژيت و چهار ارگانوفسفره پر كاربرد (ديازينون، پروفنوفوس، كلرپيريفوس و ديكلرووس) بود. در جمعيتهاي مختلف R. robini به منظور تعيين مقاومت به كنهكشها، زيست سنجي به روش كاغذ صافي آغشته به كنهكش انجام شد. در برابر آبامكتين جمعيت پادنا با LC50 برابر با 07/3 ميلي گرم ماده موثره بر ليتر(mg a.i.L-1) حساس¬ترين جمعيت و جمعيتهاي زاوه و تربت جام با LC50 برابر با 97/16 و 74/19 ميلي گرم ماده موثره بر ليتر و نسبت مقاومت 50/5 و 42/6 برابري به ترتيب مقاوم‌ترين جمعيت‌ها شناخته شدند. سينرژيست پي پرونيل بوتوكسايد (PBO)، مهار كننده آنزيم‌هاي سيتوكروم P450 مونواكسيژنازها ميزان مقاومت در جمعيت زاوه را اندكي كاهش داد كه نشان دهنده، نقش آنزيم‌هاي P450 در مقاومت به آبامكتين در اين جمعيت مي‌باشد. سه سينرژيست دي اتيل مالئات(DEM)، تري فنيل فسافات(TPP) و پي پرونيل بوتوكسايد(PBO) ميزان مقاومت را در جمعيت مقاوم به آبامكتين تربت جام كاهش ندادند، لذا به نظر مي¬رسد آنزيم‌هاي گلوتاتيون اس ترانسفراز، سيتوكرومP450 مونوكسيژناز وكربوكسيل استراز در مقاومت نقش ندارند. جمعيت پادنا به پروپارژيت نيز حساسيت بالايي نشان داد، در حالي كه جمعيتهاي زاوه و تربت جام به ترتيب مقاومت 6 و 7 برابري به اين تركيب نشان دادند. پيش تيمار با سولفين پيرازون (SUL) مقاومت به پروپارژيت را جمعيت مقاوم تربت جام شديدا كاهش داد. سينرژيست DEM ميزان سميت پروپارژيت را در هر دو جمعيت ها مقاوم زاوه و تربت جام افزايش داد. جمعيتهاي زاوه و تربت جام در برابر سموم فسفره نيز مقاومت 13 تا 76 برابري نشان دادند. اگر چه اندازه گيري‌هاي آنزيمي و پيش تيمار با سينرژيست‌ها نشان داد افزايش سم زدايي به ميزان كمي در مقاومت موثر است ولي غلظت مهار كننده 50 درصد (IC50) آنزيم استيل كولين استراز توسط كلرپيريفوس در جمعيت مقاوم حدود 8 برابر جمعيت حساس (پادنا) برآورد شد. بنابراين به نظر مي-رسد در مقاومت به اين تركيبات غير حساس شدن آنزيم استيل كولين استراز (AChE) نقش اصلي در مقاومت دارد. نتايج حاصل از بررسي سميت 22 كنه كش/ حشره كش عليه كنه پياز زعفران و كنه شكارگر G. aculifer نشان داد كه بالاترين ميزان سميت مربوط به گروه فسفره هاي آلي مي باشد. در بررسي فعاليت كنه كشي 26 اسانس گياهي بالاترين ميزان سميت عليه كنه ماده بالغ پياز زعفران مربوط به اسانس گياه رازيانه با LC50 برابر با 6/46 ميلي گرم ماده موثره بر ليتر بود. فعاليت كنه كشي اسانس گياه رازيانه در كنه بالغ شكارگر G. aculifer و همچنين لارو كنه پياز زعفران به ترتيب 3/85 و 06/18 ميلي گرم ماده موثره بر ليتر بود. در اين تحقيق، تحمل به سرما و نقطه فوق سرمايي (SCP) كنه زعفران در سه جمعيت و دو محدوده دمايي اندازه‌گيري شد. نتايج ما نشان داد كه ميانگين SCP كنه زعفران بدون تفاوت معني‌دار در بين جمعيت حدود 6/14- درجه سانتي‌گراد بود. در حالي كه، سازگاري به سرماي كنهها به طور قابل توجهي SCP آنها را به ميانگين تقريباً 5/16- درجه سانتي‌گراد كاهش داد. قرار گرفتن در معرض 24 ساعته كنهها در دماي صفر و 5/2- درجه سانتي‌گراد تأثير معني‌داري بر بقاي كنهها نداشت، اما وقتي كنهها در دماي 5- درجه سانتي‌گراد در 24 ساعت قرار گرفتند، بقا بدون تفاوت معني‌دار بين جمعيت‌ها به پايين‌ترين سطح يعني 60 % رسيد. با قرار گرفتن در معرض 24 ساعته در دماي 5/7 - درجه سانتي‌گراد، بقاي كنهها به پايين ترين ميزان، حدود 10 درصد رسيد. از آنجايي كه بيشتر مرگ و ميرها در دماي بالاتر از SCP رخ مي‌دهد، با پيوند نقطه انجماد و درصد مرگ ومير، بنابراين كنه زعفران را مي توان يك گونه غير مقاوم به يخ زدگي و بدون توانايي مقاومت در برابر تشكيل يخ بين سلولي در نظر گرفت.
چكيده انگليسي :
Saffron is one of the most expensive commercial products among medicinal plants in the world, and for this reason it is called red gold. Rhizoglyphus robini Claparede (Acari: Acaridae) is one of the most important pests of saffron-producing regions in Iran, which causes yellowish and decreases saffron growth, and finally, destroys the bulbs. Farmers in Iran use some acaricides such a abamectin and propargit to protect corms against this pest. Repeated application of acaricides may lead to the development of resistanc. The aim of this study was to investigate Razavi Khorasan Province (Neyshabour, Zaveh, Torbat-e-Jam, Bejestan), South Khorasan Province (Ferdows, ghaen) and Isfahan Province (padena, Esfahan) status of resistance to abamectin, Propargite and four Organophosphorus compounds (Diazinon, Profenofos, Chlorpyrifos and Dichlorvos) compounds in different populations of R. robini. In order to determine the resistance to acaricides, bioassays were performed by impregnated filter paper method with acaricidaes. Against abamectin, the population of Padena with LC50 equal to 3.07 mg/L.a.i. is the most sensitive population and the populations of Zaveh and Torbat-e-Jam with LC50 equal to 16.97 and 19.74 mg/L.a.i. and the resistance ratio is 50 5.5 and 6.42 fold were identified as the most resistant populations, respectively. The synergist of Piperonyl butoxide (PBO), an inhibitor of cytochrome P450 monooxygenase enzymes, slightly reduced the resistance level in Zaveh population, which indicates the role of P450 enzymes in abamectin resistance in this population. The three synergists GST(Dimethyl maleate), TPP(Triphenyl Phosphate) and PBO (Piperonyl butoxide) did not reduce resistance in abamectin-resistant populations, so it seems that Glutathione S-transferase, Cytochromes P450 monooxygenases, and carboxylesterase enzymes do not play a role in resistance. Padna population also showed high sensitivity to Propargite, while Zaveh and Torbet Jam populations showed 6 and 7 fold resistance to this compound, respectively. SUL synergist was able to reduce the resistance ratio by 60% by inhibiting Glycosyltransferases enzymes. DEM synergist greatly increased the toxicity of Propargite in resistant populations and Torbat-e-Jam. Zaveh and Torbet Jam populations showed resistance (13 to 76 fold) against Organophosphorus compounds. If the enzyme measurements and pretreatment with synergists showed that the increase in detoxification is effective to a small extent in resistance, but the inhibitory concentration of 50% of the acetylcholinesterase enzyme (IC50) by chlorpyrifos in the resistant population was estimated to be about 8 fold that of the sensitive population (Padena). Therefore, it seems that the insensitivity of AchE enzyme plays a major role in resistance to these compounds. The results of examining the toxicity of 22 acaricides/insecticides against the saffron onion mite and the predatory mite G. aculifer showed that the highest level of toxicity is related to the group of Organophosphorus compounds. In the study of acaricides activity of 26 essential oils, the highest level of toxicity against adult of R. robini was related to Foeniculum vulgare with LC50 equal to 46.6 mg/L a.i. The acaricidal activity of Foeniculum vulgare in the adult of G. aculifer as well as the larvae of R. robini was 85.3 and 18.06 mg/L a.i , respectively. In this research, the cold tolerance and supercooling point (SCP) of the saffron mite were measured in three populations and two temperature regimes. Our results showed that the mean SCP of the saffron mite with no significant difference among the population was approximately -14.6 °C.
