18066

1983 دكتري

دكتري

اصلاح نباتات

اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان

1401

بيست، [216]ص. : مصور، جدول، نمودار

محمد مهدي مجيدي، علي محمد مير محمدي ميبدي

محمدرضا سبزعليان، فاطمه پيرنجمدين

آقافخر ميرلوحي، نعمت اله اعتمادي، سعداله هوشمند كوچي

1401/08/29

كتابنامه

كشاورزي

مهندسي كشاورزي

1401/09/02

2882231

خشكي از مشكلات عمده جهان است كه منجر به كاهش بهره¬وري، توسعه و بقاي كشاورزي شده است. بنابراين در برنامه‌هاي اصلاحي مرتبط با گراس¬ها، شناخت و درك استراتژي‌هاي مختلف تحمل به خشكي از جمله سيستم ريشه، بقا، بهره‌وري، ديرزيستي، خواب تابستانه و برگشت¬پذيري پس از خشكي و ارتباط بين صفات و كنترل ژنتيكي و وراثت آنها براي شناسايي و انتخاب گونه¬ها و ژنوتيپ¬هاي متحمل به خشكي ضروري است. اين تحقيق در پنج مطالعه مختلف انجام شد. نتايج نشان داد كه بهبود پس از خشكي شديد و ديرزيستي در چمانواش بلند به شرايط محيطي رطوبتي و نيز پاسخ‌هاي ژنوتيپي بستگي دارد. محلول پاشي اسيد ساليسيليك باعث بهبود توليد علوفه، تحمل به خشكي، برگشت¬پذيري پس از خشكي و اكثر صفات ريشه شد، در حالي كه اثر منفي بر ديرزيستي و طول ريشه داشت. نتايج نشان داد كه تنش خشكي آثار نامطلوبي بر عملكرد و اجزاي عملكرد علوفه، صفات برگشت¬پذيري پس از خشكي و بقاء دارد. نتايج اين مطالعه نشان دهنده خواب تابستاني كم تا متوسط (خواب تابستاني ناقص) در اين ژرم پلاسم بود. همچنين طيف گسترده¬اي از تنوع ژنتيكي در تمام صفات اندازه¬گيري شده در بين گونه¬ها و درون گونه¬ها در پاسخ به سطوح مختلف آبياري شناسايي شد. در بين گونه¬هاي مورد مطالعه، چمانواش بلند داراي توليد علوفه، تحمل به خشكي، بقاء، ميزان برگشت¬پذيري و ديرزيستي بالاتري بود. فسكيوي گوسفندي توليد علوفه و برگشت¬پذيري پس از خشكي كمي داشت. گونه¬ها و ژنوتيپ¬هاي برتر براي توليدات علوفه¬اي از گونه Festuca arundinacea و براي كاربردهاي چمني از گونه¬هاي Festuca arundinacea، Lolium perenne و Lolium × hybridum براي برنامه¬هاي آينده شناسايي شدند. در مطالعه چهارم، 16 فاميل نيمه خواهري مشتق شده از تلاقي¬هاي پلي¬كراس از نظر صفات زراعي-مورفولوژيكي در مزرعه تحت سه سطح آبياري (نرمال، تنش خشكي متوسط و شديد) طي سال‌هاي 1397 و 1398 مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان مي¬دهد كه افزايش شدت تنش آبي آثار نامطلوبي بر پتانسيل توليد و برگشت¬پذيري پس از خشكي داشته است. مقادير نسبتاً بالاي وراثت پذيري خصوصي براي اجزاي عملكرد و صفات مربوط به برگشت¬پذيري، نقش اثر افزايشي ژنها را در بيان اين صفات نشان مي¬دهد. در مطالعه پنجم، 42 فاميل تمام خواهري از چمانواش بلند (شامل 120 ژنوتيپ منفرد)، شناسايي شده توسط نشانگرهاي EST-SSR به همراه والدين آنها با هدف تخمين پارامترهاي ژنتيكي و پيش‌بيني ارزش‌هاي اصلاحي پنج صفت زراعي-مورفولوژيك در سه برداشت با استفاده از روش REML/BLUP در مزرعه طي 4 سال (1400-1397) بررسي شدند. وراثت‌پذيري خصوصي كم (h2n) براي عملكرد علوفه خشك در سه برداشت نشان مي‌دهد كه ممكن است ژن¬هاي غيرافزايشي نيز در وراثت اين صفت نقش داشته باشند. نتايج ما كفايت مدل REML/BLUP را براي شناسايي و انتخاب ژنوتيپ‌هاي والديني برتر و نتاج با ارزش‌هاي اصلاحي بالاتر براي برنامه‌هاي اصلاحي آينده مانند بهبود و اصلاح واريته چمانواش بلند نشان داد. ژنوتيپ‌ها و فاميل¬هاي برتر براي كاربرد علوفه يا چمن در تمام محيط‌هاي آبياري بر اساس آناليز مؤلفه‌هاي اصلي (PCA) و باي پلات‌ها شناسايي شدند كه مي‌توانند براي برنامه‌هاي اصلاحي در مطالعات آتي مفيد باشند.

Drought events are the major problems worldwide, which has led to a reduction in agricultural productivity, development, and survival. Therefore, in breeding programs related to forage grasses, understanding different drought tolerance strategies through improvement root system, survival, productivity, persistence, summer dormancy, and post-drought recovery as well as assessment of relationship between traits and prediction of their genetic control and inheritance are necessary. This investigation was conducted in five different studies. Results indicated that recovery after severe drought and persistence. In the fourth year (2018), irrigation was withheld in all treatments for two months in summer (severe drought) and then plants were re-watered to investigate the effect of previous treatments in tall fescue depends on previous environmental conditions with clear differences in genotypic responses. Foliar application of salicylic acid improved forage production, drought tolerance, post-drought recovery and most of the root traits, while it had a negative effect on persistence and root length. High genetic diversity was observed among tall fescue genotypes for all measured traits. The results showed that drought stress had adverse effects on forage yield and yield components, recovery traits, and survival. Prolonged drought stress changed the relationships between different traits. Significant positive correlation between the forage yield and recovery rate with drought tolerance indicated that these traits could be used as appropriate selection criteria to increase forage yield and identify superior genotypes in arid and semi-arid regions. The results of this study indicated low to moderate summer dormancy (incomplete summer dormancy) in this germplasm. A wide range of genetic diversity was detected in all the measured traits among and within species in response to different irrigation levels. Recurrent drought stress decreased forage productivity, post-drought recovery, and survival in all grasses. Among the studied species, tall fescue had higher forage production, drought tolerance, survival, recovery rate, and persistence. Sheep fescue had low forage production and recovery after drought. Superior species and preferable genotypes for forage use from species Festuca arundinacea and for turf application from species Festuca arundinacea, Lolium perenne and Lolium × hybridum were identified across water environments for future programs. The results show that increased intensity of water stress had adverse effects on post-drought recovery potential and production. Moderately high values of narrow-sense heritability for yield components and recovery related traits suggest the influence of additive gene action in the expression of these traits. Significant correlation of yield productivity and recovery forage yield with morphological traits and stress tolerance index indicate that forage production and recovery potential can be predicted via developing an index. Low narrow-sense heritability (h2n) for dry forage yield at three harvests indicates that non-additive gene actions may play an important role in the inheritance of this trait. Higher h2n of yield related traits and flowering time and also the significant genetic correlation of these traits with forage yield, suggests that selection based on these traits may lead to indirect genetic improvement of forage yield. Our results showed the adequacy of the REML/BLUP procedure for the identification and selection of preferable parental genotypes and progenies with higher breeding values for future breeding programs such as variety development in tall fescue. Superior genotypes and families for application forage or lawn in all irrigation environments were identified based on principle component analysis (PCA) and biplots that can be useful for breeding programs in future studies.

محمد مهدي مجيدي، علي محمد مير محمدي ميبدي

محمدرضا سبزعليان، فاطمه پيرنجمدين

آقافخر ميرلوحي، نعمت اله اعتمادي، سعداله هوشمند كوچي