شماره مدرك :
18272
شماره راهنما :
15910
پديد آورنده :
مال وردي، زهرا
عنوان :

بررسي تنوع كميت و كيفيت بذر در جمعيت هاي خودگشن گونه هاي نعنا و پونه

مقطع تحصيلي :
كارشناسي ارشد
گرايش تحصيلي :
ژنتيك و به نژادي گياهي
محل تحصيل :
اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان
سال دفاع :
1401
صفحه شمار :
دوازده، 86ص. : مصور، جدول، نمودار
توصيفگر ها :
نعنا , بذر , خودگرده افشاني , آزادگرده افشاني , محتواي فنول , محتواي فلاونوئيد , ظرفيت آنتي اكسيداني
تاريخ ورود اطلاعات :
1401/12/09
كتابنامه :
كتابنامه
رشته تحصيلي :
كشاورزي
دانشكده :
مهندسي كشاورزي
تاريخ ويرايش اطلاعات :
1401/12/13
كد ايرانداك :
2911231
چكيده فارسي :
گياهان دارويي به ¬عنوان يكي از ذخاير ژنتيكي در ايران محسوب مي¬شوند. از جمله اين گياهان، نعنا از جنس Mentha از خانواده نعنائيان (Lamiaceae)، بوده كه از مهم¬ترين گياهان از لحاظ دارويي و اقتصادي مي¬باشد و در سراسر جهان بخصوص نواحي مديترانه¬اي توزيع گسترده¬اي دارد. جنس نعنا به طور طبيعي آزادگرده¬افشان است. با اين ¬حال توليد بذر خودگرده¬افشان در اين گياه مي¬تواند مزاياي زيادي از لحاظ به¬نژادي و اقتصادي داشته باشد. اين پژوهش به¬منظور بررسي توليد گياهچه¬ بذور خودگرده¬افشان دو نسل متوالي S2و S3، توليد بذر آزادگرده¬افشان و خودگرده¬افشان از گياهچه¬هاي بذري و همچنين ارزيابي صفات مرتبط با رشد و كيفيت دارويي بذر اين جمعيت¬ها صورت گرفت. در اين راستا از 4 جمعيت نعنا كه از مناطق اهواز، لرستان، كرج و همدان جمع¬آوري شده بودند استفاده گرديد. جمعيت¬هاي اهواز و لرستان از گونه M. spicata و جمعيت¬هاي همدان و كرج از گونه M. longifolia بودند كه طي دو نسل خودگرده¬افشاني در آنها انجام گرفته بود. جمعيت¬ها در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي چاه اناري دانشگاه صنعتي اصفهان كشت شدند و اين پژوهش طي سال¬هاي 1401-1400 اجرا گرديد. تمام بوته¬ها در هر جمعيت ابتدا به دو قسمت تقسيم شدند. يك قسمت قبل از گل¬دهي با پاكت و توري پوشانده شد و به قسمت ديگر اجازه¬ي آزادگرده¬افشاني داده شد. پس از جمع¬آوري بذرهاي حاصل از آزادگرده¬افشاني و خودگرده-افشاني، جمعيت¬هاي متعلق به گونه M. spicata (اهواز و لرستان) و جمعيت¬هاي متعلق به گونه M. longifolia (كرج و همدان) مورد ارزيابي قرار گرفتند. بر اساس نتايج صفات مرتبط با رشد، در بين نسل¬هاي S2و S3 جمعيت¬هاي¬ متعلق به دو گونه M. spicata و M. longifolia، اختلاف معني¬داري در زمينه¬ي تمامي صفات (وزن تر بوته، وزن خشك بوته، نسبت وزن تر به وزن خشك، درصد اسانس و عملكرد اسانس) نشان داده شد كه نمايانگر وجود تفاوت بين دو گونه از لحاظ صفات نام برده بود. در جمعيت¬هاي اهواز و لرستان متعلق به گونه M. spicata، خودگرده¬افشاني متوالي با تأثير مثبت باعث پيشرفت قابل توجه ميانگين صفات وزن تر و وزن خشك بوته به ¬ويژه در جمعيت لرستان شده بود. در مقابل در گونه M. longifolia، خودگرده¬افشاني متوالي باعث كاهش معني¬دار وزن تر و خشك بوته¬هاي جمعيت همدان شد. در ادامه، صفات وزن بذر كل بوته، محتواي فنوليك كل (TPC)، محتواي فلاونوئيد كل (TFC) و ظرفيت آنتي-اكسيداني (برحسب IC50) روي بذور آزادگرده¬افشان و خودگرده¬افشان دو گونه M. spicata و M. longifolia اندازه¬گيري شد. نسل S2و S3 جمعيت¬هاي مورد مطالعه، در زمينه¬ي محتواي فنوليك و فلاونوئيد تفاوتي نشان ندادند، اما جمعيت همدان كاهش معني¬داري را براي ظرفيت آنتي¬اكسيداني در اثر خودگرده¬افشاني متوالي نشان داد. به ¬طور كلي بذور حاصل از خودگرده¬افشاني نسبت به بذور حاصل از آزادگرده¬افشاني در جمعيت¬هاي مورد مطالعه، محتواي كل تركيبات فنوليك، فلاونوئيد و ظرفيت آنتي¬اكسيداني كمتري را نشان دادند، بخصوص جمعيت كرج كه كاهش چشم¬گيري را در زمينه محتواي فنوليك بروز داد. در اين راستا، جمعيت لرستان در مقايسه با جمعيت¬هاي ديگر، از لحاظ صفات بذري وضعيت مطلوب¬تري را نشان داد. در نهايت طبق نتايج آناليز HPLC، در مجموع پنج تركيب از نوع فنوليك اسيد شامل كلروژنيك اسيد، رزمارينيك اسيد، گاليك اسيد، پي كوماريك اسيد و فروليك اسيد و دو تركيب روتين و آپيجنين از نوع فلاونوئيد در عصاره¬هاي بذري دو گونه مورد مطالعه شناسايي شد كه بلندترين پيك¬ها مربوط به دو تركيب رزمارينيك اسيد و روتين بودند. جمعيت لرستان بيشترين ميزان تركيبات فنوليك و فلاونوئيد را نيز به خود اختصاص داد. با توجه ¬به ميزان و نوع تركيبات فنوليك و فلاونوئيد عصاره¬هاي بذري، مي¬توان نتيجه گرفت بذر نعنا و پونه داراي خاصيت دارويي و قابل استفاده در صنايع غذايي هستند. كلمات كليدي: نعنا، بذر، خودگرده¬افشاني، آزادگرده¬افشاني، محتواي فنول، محتواي فلاونوئيد و ظرفيت آنتي-اكسيداني
چكيده انگليسي :
Medicinal plants are considered as one of the genetic reserves of Iran. Among these, mint scientifically named Mentha of the Lamiaceae family, is one of the most economically and medicinally important plants and widely distributed throughout the world, especially in the Mediterranean region. Mint is naturally open-pollinated; however, production of self-pollinated seeds can have many advantages in terms of economic and breeding benefits. This research was conducted in order to investigate seedling production from selfed seeds of two successive generations of S2 and S3, production of open and self-pollinated seeds from inbred seedlings, as well as eva‎luation of traits related to the growth and seeds of these populations. In this regard, 4 preliminary mint populations collected from Ahvaz, Lorestan, Karaj and Hamadan regions were used. Ahvaz and Lorestan populations were from the M. spicata species, Hamedan and Karaj populations were from the M. longifolia species, that were self-pollinated for two generations. Populations were cultivated in a randomized complete block design with three replications in Chah Anari research farm of Isfahan University of Technology and this research was conducted during the years 1400-1401. All the plants in each population were first divided into two parts; one part was covered with envelope and net before flowering and the other part was left to be freely open pollinated. After collecting the seeds derived from open and self-pollinated plants, populations belonging to M. spicata (Ahvaz-Lorestan) and populations belonging to. M longifolia (Karaj-Hamadan) were eva‎luated. Based on the results of traits related to growth, between S2 and S3 generations, populations belonging to two M. spicata and M. longifolia species, a significant difference was shown in the context of all traits (fresh weight, dry weight, fresh weight to dry weight ratio, percentage of essential oil and performance of essential oil), which indicated the existence of differences between the two species in terms of the mentioned traits. In populations of Ahvaz and Lorestan belonging to M. spicata, successive self-pollination caused a significant improvement in the average traits of fresh and dry weight, especially in Lorestan population. On the other hand, in the M. longifolia species, successive self-pollination caused a significant decrease in fresh and dry weight of Hamadan population plants. In the following, the traits of plant total seed weight, total phenolic content (TPC), total flavonoid content (TFC) and antioxidant capacity (according to IC50) were measured in open and self-pollinated seeds of M. spicata and M. longifolia. The S2 and S3 generations of the studied populations showed no difference in phenolic and flavonoid content, but Hamedan population showed a significant decrease in antioxidant capacity due to successive self-pollination. In general, the seeds obtained from self-pollination compared to the seeds obtained from open-pollination in all studied populations showed a lower total content of phenolic compounds, flavonoids and antioxidant capacity, especially the Karaj populations, which showed a significant decrease in phenolic content. In this regard, the population of Lorestan showed a more favorable situation in terms of seed traits compared to the other populations. Finally, according to the results of HPLC analysis, a total of five phenolic acid compounds, including chlorogenic acid, rosmarinic acid, gallic acid, p-coumaric acid and ferulic acid, two flavonoid compounds, rutin and apigenin were identified in the seed extracts of the two studied species. The highest peaks were related to two compounds of rosmarinic acid and rutin. The population of Lorestan had the highest amount of phenolic and flavonoid compounds. According to the amount and type of phenolic and flavonoid compounds of seed extracts, it can be concluded that mint seeds have medicinal properties and can be used in food industry.
استاد راهنما :
قدرت اله سعيدي , مريم حقيقي
استاد مشاور :
قدرت اله سعيدي
استاد داور :
قدرت اله سعيدي , مريم حقيقي
لينک به اين مدرک :

بازگشت