توصيفگر ها :
حداكثر آنتروپي , شبكه هاي باور بيزين , منحني پاسخ گونه اي , مطلوبيت رويشگاه , مدل قلمرو
چكيده فارسي :
آگاهي از آشيان اكولوژيك و پراكنش مكاني گونه¬ها در ايجاد برنامه¬هاي حفاظتي و مديريتي گونه¬هاي در معرض خطر انقراض بسيار مهم مي-باشد. امروزه از مدل¬سازي پراكنش گونه¬اي جهت جمع¬آوري اطلاعات در زمينه پراكنش گونه¬هاي گياهي و جانوري در دنيا استفاده مي¬شود. اين مطالعه با هدف توليد نقشه رويشگاه پتانسيل گونه دارويي در معرض خطر انقراض زرين¬گياه (Dracocephalum kotschyi Boiss.) با استفاده از روش¬هاي مدل¬سازي شبكه باور بيزين BBNs، حداكثر آنتروپي Maxent و Domain در استان اصفهان انجام شد. رخداد گونه در 120 سايت مطالعاتي شامل 60 سايت حضور و 60 سايت عدم¬حضور با استفاده از روش نمونه¬برداري تصادفي جمع¬آوري گرديد. نوزده متغير زيست اقليمي و دو متغير فيزيوگرافي (شيب و ارتفاع) بعنوان متغيرهاي پيشگو در فرآيند مدل¬سازي استفاده شد. موثرترين متغيرهاي محيطي در رخداد گونه با استفاده از روش جك¬نايف در نرم افزار MaxEnt مشخص گرديد. بر اساس نتايج مدل حداكثر آنتروپي Maxent ، ميانگين دماي گرم¬ترين فصل سال (Bio10)، ميانگين دماي خشك¬ترين فصل سال(Bio9) ، بارش گرم¬ترين فصل سال(Bio18) ، بارش سالانه(Bio12) و بارش خشك¬ترين فصل سال (Bio17) بعنوان مهم¬ترين متغيرهاي محيطي در پراكنش گونه تعيين شدند (با مشاركت بيش از 80 درصد). شاخص سطح زير منحني پلات ROC معادل 98/0 محاسبه گرديد كه بيانگر عملكرد عالي مدل رويشگاه است. بر اساس مدل Maxent حدود 2676 كيلومتر مربع معادل 4/2 درصد از استان اصفهان داراي مطلوبيت مناسب حضور گونه است. مدل BBNs با استفاده از 5 متغير زيست اقليم اصلي تعيين شده توسط مدل MaxEnt و متغيرهاي شيب و ارتفاع ايجاد گرديد. مهم¬ترين متغيرهاي محيطي در مدل BBNs به ترتيب شامل بارش خشك¬ترين فصل (Bio17)، بارش سالانه (Bio12)، ميانگين دماي خشك¬ترين فصل(Bio9) ، ارتفاع، شيب، بارش گرم¬ترين فصل (Bio18) و ميانگين دماي گرم¬ترين فصل (Bio10) مشخص گرديد. شاخص¬هاي AUC و ضريب Kappa به ترتيب برابر با 98/0 و 85/0 محاسبه شدند كه بيانگر عملكرد خيلي خوب مدل مي¬باشند. شبكه¬هاي باور بيزين حدود 7192 كيلومتر مربع معادل 6/6 درصد از استان اصفهان را داراي مطلوبيت مناسب براي رخداد گونه برآورد نمود. مدل Domain با 5 متغير زيست اقليمي و نقاط فقط حضور اجرا شد. شاخص AUC و ضريب Kappa به ترتيب 99/0 و 95/0 محاسبه شد. مدل Domain حدود 26581 كيلومتر مربع معادل 25 درصد از استان اصفهان را داراي مطلوبيت مناسب تعيين نمود. مدل¬هاي پراكنش گونه¬اي نشان دادند كه گونه زرين¬گياه در مناطق غربي و جنوبي استان اصفهان پراكنش دارد. اين گونه در مناطق كوهستاني با ارتفاع بيش¬ از 3000 متر، شيبب بيش¬تر از 17 درجه، مناطق صخره¬اي با بارش سالانه بيش¬تر از 230 ميلي¬متر و دماي متوسط كم¬تر از 25 درجه سانتي¬گراد در فصول گرم و خشك سال يافت مي¬شود.
چكيده انگليسي :
The knowledge of the ecological niche and the spatial distribution of species is very important in developing protection and management programs for endangered species. Nowadays, species distribution modeling is used to collect information on the distribution of plant and animal species in the world. This study was conducted to a produce potential habitat map of Dracocephalum kotschyi Boiss., an endangered medicinal species, using Bayesian belief networks (BBNs), Maximum Entropy (MaxEnt), and Domain, in Isfahan province. The species occurrence was collected in 120 study sites including 60 presence and 60 absence sites using the random sampling method. Nineteen bioclimatic variables and two physiographic variables (slope and elevation) were used as predictor variables in the modeling process. The most effective environmental variables in the occurrence of the species were determined using the jackknife method in Maxent software. According to the MaxEnt analysis, the average temperature of the warmest season (Bio10), the average temperature of the driest season (Bio9), precipitation of the warmest season (Bio18), annual precipitation (Bio12), and precipitation of the driest season (Bio17) were determined as the most important environmental variables in the species distribution) with a contribution of more than 80 percent (.The area under the curve of the ROC plot was 0.98, which indicates an excellent performance of the produced habitat model. According to the MaxEnt model, about 2676 km2 (2.4% of Isfahan province) is appropriate for the presence of the species. The BBNs model was produced using 5 main bioclimatic variables identified by the MaxEnt model, and slope, altitude. The Precipitation of the driest season (Bio17), annual precipitation (Bio12), the average temperature of the driest season (Bio9), altitude, slope, and precipitation of the hottest season (Bio18), and the average temperature of the warmest season (Bio10) were identified as the most important environmental variables in the BBNs model. AUC indices and Kappa coefficient were calculated as 0.98 and 0.85 respectively, which indicate very good performance of the BBNs model. According to the BBNs model, 7192 km2 (6.6% of Isfahan province) was appropriate for the occurrence of the species. Domain model was implemented with the only presence points of the species along with the 5 bioclimatic variables. The AUC index and Kappa coefficient of the Domain model were 0.99 and 0.95 respectively. According to the Domain model, 26581 km2 (25% of Isfahan province) was appropriate for the occurrence of the species. All species distribution models showed that D. kotschyi is distributed in the western and southern regions of Isfahan province. This species was found in mountainous areas with altitudes of more than 3000 meters, slope less than 17 degrees, rocky area with annual precipitation of more than 230 mm, and average temperature of the warmest and driest season less than 25ºC.
