توصيفگر ها :
گليسيريزين , اگروباكتريوم رايزوژنز , اليسيتور , متيل جاسمونات , ريشه مويين
چكيده فارسي :
گليسيريزين يك متابوليت ثانويه با ارزش با خواص دارويي بالا ميباشد كه به عنوان مهم‌ترين تركيب در گياه دارويي شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra L.) شناخته مي‌شود. با توجه به مشكلات موجود در كشت گياهان در مزرعه، استفاده از تكنيك‌هاي كشت بافتي به ويژه كشت ريشه مويين، توليد گليسيريزين را سادهتر و مقرون به صرفه‌تر مي‌كند. در اين پژوهش جهت بهينه‌سازي القاي ريشه مويين در شيرين‌بيان آزمايش اول به منظور انخاب بهترين سويه اگروباكتريوم رايزوژنز از ميان سويه¬هاي MSU، A7 و A4-N و بهترين ريزنمونه از ميان ريزنمونه‌هاي برگ، ساقه و دمبرگ در قالب طرح كاملا تصادفي در سه تكرار به صورت كشت درون شيشه¬اي طراحي گرديد. همچنين بر اساس نتايج آزمايش قبل آزمايش دوم جهت تعيين بهترين سن ريزنمونه برگي از ميان برگ‌هاي دو هفته‌اي، سه هفته‌اي و چهار هفته‌اي براي تلقيح با سويه MSU در قالب يك طرح كاملا تصادفي طراحي گرديد. آزمايش سوم به منظور انتخاب منبع كربوهيدرات محيط كشت از ميان دو تركيب گلوكز و ساكارز 3 درصد پايه¬ريزي شد. همچنين آزمايش چهارم جهت انتخاب تيمار نوري مناسب براي رشد ريشه‌هاي مويين از ميان دو تيمار 24 ساعت تاريكي و 16 ساعت روشنايي- 8 ساعت تاريكي طراحي گرديد. نتايج نشان داد، توليد ريشه مويين از اين گياه دارويي به نوع سويه باكتري، سن برگ، سن ريزنمونه، تيمار نوري و تركيبات محيط كشت بستگي دارد. بيش¬ترين درصد ريشه¬زايي به هنگام استفاده از سويه MSU (80 درصد)، ريزنمونه برگي (80 درصد)، برگ سه هفته-ايي (66/76 درصد) و محيط كشت MS حاوي ساكارز 3 درصد (66/86) و تيمار 24 ساعت تاريكي (66/86 درصد) مشاهده شد. در اين پژوهش لاين¬هاي ريشه مويين شيرين‌بيان تحت تيمار 100 ميكرومولار متيل جاسمونات در مدت زمان 48 ساعت قرار گرفت و ميزان گليسيريزين موجود در پنج لاين انتخابي از طريق آناليز HPLC تعيين شد. مقدار گليسيريزين در چهار لاين تيمارشده نسبت به لاين شاهد بعد از گذشت 48 ساعت به صورت معني¬داري كاهش يافت، كه اين نتيجه حاكي از تراوش گليسيريزين به محيط كشت ميباشد، اما در لاين L3 مقدار گليسيريزين 6/2 برابر لاين شاهد گزارش شد.
چكيده انگليسي :
Glycyrrhizin is a valuable secondary metabolite with high medicinal properties, which is known as the most important compound in the licorice plant (Glycyrrhiza glabra L.). Considering the problems in growing plants in the field, the use of tissue culture techniques, especially hairy root culture, makes the production of glycyrrhizin simpler and more affordable. In this research, in order to optimize the induction of hairy roots in licorice, the first experiment was conducted in order to select the best Agrobacterium rhizogenes strain from MSU, A7 and A4-N strains and the best explant from leaf, stem and petiole explants in the form of a completely randomized design in three replications. It was designed as an in vitro culture. Also, based on the results of the previous experiment, the second experiment was designed to determine the best age of leaf explants among two-week-old, three-week-old and four-week-old leaves for inoculation with MSU strain in the form of a completely random design. The third experiment was based on 3% glucose and sucrose in order to select the carbohydrate source of the culture medium. Also, the fourth experiment was designed to select the appropriate light treatment for the growth of hairy roots from two treatments of 24 hours of darkness and 16 hours of light-8 hours of darkness. The results showed that the production of hairy roots from this medicinal plant depends on the type of bacterial strain, leaf age, explant age, light treatment and the composition of the culture medium. The highest percentage of rooting when using MSU strain (80%), leaf explant (80%), three-week-old leaf (76.66%) and MS medium containing 3% sucrose (86.66%) and treatment of 24 hours of darkness (86.66%) was observed. In this study, licorice hairy root lines were treated with100 µM methyl jasmonate for 48 hours and the amount of glycyrrhizin present in five selected lines was determined through HPLC analysis. The amount of glycyrrhizin in the four treated lines compared to the control line decreased significantly after 48 hours, which indicates the leakage of glycyrrhizin into the culture medium, but in L3 line the amount of glycyrrhizin was reported to be 2/6 times that of the control line.
