توصيفگر ها :
نخ پلي‌استر , بلورينگي , خواص رنگپذيري , تاب نخ , تثبيت حرارتي
چكيده فارسي :
امروزه الياف مصنوعي به ويژه خانواده پلي‌استرها توانسته‌اند تا سهم عظيمي از بازار منسوجات را به خود اختصاص دهد. به همين دليل تحقيق و توسعه منسوجات تهيه شده از الياف پلي‌استر توجه بسياري از محققين را به خود جلب نموده است. نخ‌هاي (پلي‌استر) ITY, Intermingled Textured Yarn گروهي از نخ‌هاي فيلامنتي است كه بدون استفاده از فرايند تكسچرايزينگ و تنها با اعمال عمليات حرارتي بر روي آن‌ها، زيردست مشابه نخ هاي تكسچره شده به پارچه مي دهد. در راستاي تحقيق و توسعه اين نوع نخ‌ها، در اين كار پژوهشي به مطالعه تاثير تاب و دماي تثبيت حرارتي بر روي خواص مختلف نخ‌هاي پلي‌استر ITY پرداخته شده است. براي بررسي و ارزيابي نمونه‌هاي مختلف از آزمون‌هاي پراش پرتو ايكس(XRD)، آناليز حرارتي (DSC)، خواص مكانيكي، ميكروسكوپ الكتروني روبشي (SEM) طيف سنجي مادون قرمز (FTIR) رنگپذيري و توزيع يكنواختي وزن نخ (اوستر) استفاده شد. بررسي نتايج حاصل از آزمون‌هاي XRD و DSC نشان داد كه افزايش دماي تثبيت از 70 به 90 درجه سانتي‌گراد در نمونه‌هاي مختلف با افزايش بلورينگي همراه بوده است به گونه‌اي كه بلورينگي از 38 درصد براي نمونه خام به 50 درصد افزايش يافته است . افزايش بلورينگي در نمونه‌هاي نخ، فرايند‌هاي رنگرزي، استحكام كششي، ازدياد طول تا حد پارگي و جمع شدگي نخ‌ها را تحت تاثير خود قرار داد. بررسي آماري نتايج نشان داد كه افزايش تاب به صورت معناداري باعث افزايش استحكام كششي نمونه‌هاي نخ شده است، به اين صورت كه افزايش تعداد تاب از 800 به2400 باعث درهم رفتگي فيلامنت‌ها، و در نهايت منجر به افزايش تراكم نخ‌ها شده است. كه اين عامل باعث كاهش جذب رنگ در نمونه‌هاي نخ و پارچه شد. بررسي نتايج در اين پژوهش نشان داد مناسب‌ترين شرايط براي استفاده از نخ‌هاي ITY پلي‌استر دماي 80 درجه سانتي‌گراد و تعداد تاب 1600 است.
چكيده انگليسي :
Today, synthetic fibers, especially the polyester family, have been able to take a huge share of the textile market. For this reason, the research and development of textiles made from polyester fibers has attracted the attention of many researchers. In this regard, in this study, the effect of twist and heat set on different properties of polyester (ITY) yarns has been studied. X-ray diffraction (XRD), Differential scanning calorimetry (DSC), mechanical properties, scanning electron microscopy (SEM), infrared spectroscopy (FTIR), dyeing properties and yarn weight uniformity distribution (Uster) tests were used to examine and evaluate different samples. Investigation showed that the results of XRD and DSC tests showed that increasing the heat set temperature from 70 to 90 °C in different samples was accompanied by an increase in crystallinity. The increase in crystallinity affected the dyeing processes, tensile strength, elongation and shrinkage of the yarns. On the other hand, changing the number of twists from 800 to 2400 has caused the filaments to get tangled, and finally led to an increase in the density of the filaments and this factor has influenced the above-mentioned items.
