19152

16601

كارشناسي ارشد

ارزيابي و آمايش سرزمين

اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان

1402

دوازده،70ص.:مصور،جدول،نمودار

1402/10/18

كتابنامه

منابع طبيعي

مهندسي منابع طبيعي

1402/10/19

23002132

فاكتورهاي محيطي اعم از پارامترهاي اقليمي، توپوگرافي و عوامل بيولوژيكي همچون رقابت، همزيستي و عوامل مديريتي توزيع گونه¬هاي گياهي را تعيين مي¬كنند. مدلسازي پراكنش گونه اي ابزار مناسبي براي توليد نقشه¬هاي آشيان اكولوژيك بالقوه گونه¬هاي گياهي و بررسي ارتباط بين گونه و محيط پيرامون آن است. در اين مطالعه به منظور بررسي رويشگاه گونه كيكم (Acer monspessulanum) در استان لرستان از روش حداكثر آنتروپي (MaxEnt) استفاده شد. تعداد 2592 مكان حضور گونه با استفاده از روش نمونه¬برداري تصادفي طبقه¬بندي شده ثبت شده در مطالعه خواجه الدين و همكاران (1387) به همراه داده¬هاي 22 متغير محيطي شامل 19 متغير اقليمي اخذ شده از پايگاه داده Worldclim و سه متغير فيزيوگرافي مستخرج از نقشه ارتفاعي استان جهت مدلسازي رويشگاه گونه استفاده شد. با ايجاد منحني‌هاي عكس‌العمل گونه نسبت به متغير‌هاي محيطي، دامنه بردباري گونه و شرايط بهينه آنها براي اين گونه تعيين گرديد. همچنين نقشه مطلوبيت زيستگاه گونه كيكم با استفاده از روش MaxEnt توليد گرديد. با استفاده از مدل رگرسيون لجستيك نيز متغيرهاي مهم و تاثيرگذار بر پراكنش اين گونه بررسي شد. بر اساس نتايج، مدل MaxEnt بخوبي توانست رويشگاه¬هاي گونه كيكم را پيش بيني نمايد بطوريكه ميزان AUC اين مدل 82/0 محاسبه شد. بر اساس نتايج، 6/419كيلومتر مربتع از سطح استان (30/17درصد) داراي مطلوبيت عالي براي حضور گونه كيكم مي¬باشد. نتايج نشان داد كه رويشگاه¬هاي گونه كيكم حداكثر تا ارتفاع 2050 متر از سطح دريا با بارش سالانه 300 تا 460 ميلي متر گسترش دارند. بارندگي در سردترين فصل سال (bio19) و دامنه درجه حرارت ساليانه (bio7) بعنوان مهمترين متغيرهاي پيش¬بيني كننده رويشگاه گونه كيكم شناخته شد بنحوي كه در رويشگاه¬هاي مطلوب كيكم ميزان بارش در سردترين فصل سال 190 تا 200 ميليمتر و دامنه درجه حرارت سالانه بين 37 تا 39 درجه سانتيگراد بود. بر اساس تحليل رگرسيون لجستيك چندگانه، رخداد گونه كيكم با متغيرهاي درجه حرارت فصلي (bio4) ، ميانگين دماي مرطوب¬ترين فصل سال (bio8)، بارندگي مرطوب¬ترين فصل سال (bio16) و ارتفاع از سطح دريا (dem) بطور معني¬داري ارتباط داشت. نتايج اين مطالعه مي¬تواند مديران منابع طبيعي را در شناسايي مناطقي كه پتانسيل جنگل¬كاري با استفاده از گونه كيكم دارند راهنمايي نمايد.

Environmental factors, encompassing climatic, topographical, and biological elements such as competition, coexistence, and management practices, play a crucial role in influencing the distri-bution of plant species. Species distribution modeling serves as an effective tool for delineating potential ecological niches of plant species and exploring the intricate relationships between a species and its surrounding environment. This study employs the maximum entropy method (MaxEnt) and a multiple logistic regression model to investigate the habitats of Acer monspes-sulanum in Lorestan province. The presence locations of the species (2592 points) were recorded using the stratified random sampling method from the study conducted by Khajaeddin et al. (2008). These presence data, combined with 22 environmental variables (including 19 climate data points obtained from the Worldclim dataset and three physiographic variables extracted from the province's elevation map), were utilized to model the habitat suitability of the species. Re-sponse curves of the species against environmental variables were generated to determine toler-ance ranges and optimal conditions. Additionally, the MaxEnt method was employed to produce a habitat desirability map for A. monspessulanum. The logistic regression model identified key vari-ables influencing the distribution of this species. The MaxEnt model appropriately predicted A. monspessulanum habitats with an AUC value of 0.82. Results revealed that 419.6 km² of the province (17.30%) exhibited excellent suitability for the presence of A. monspessulanum. The habitats extended to a maximum elevation of 2050 meters above sea level, with an annual rainfall ranging from 300 to 460 mm. Rainfall in the coldest season (bio19) and the annual temperature range (bio7) emerged as the most significant predictors of A. monspessulanum habitat. Excellent habitats were characterized by a precipitation range of 190 to 200 mm in the coldest season and an annual temperature range of 37 to 39 degrees Celsius. Multiple logistic regression analysis identified significant associations between the occurrence of A. monspessulanum and seasonal temperature (bio4), average temperature of the wettest season (bio8), precipitation of the wettest season (bio16), and elevation above sea level (Dem). The outcomes of this study offer valuable insights for managers seeking suitable locations for afforestation with A. monspessulanum in the study area.

سعيد پورمنافي , حميد متين خواه

حسين بشري

علي لطفي , عليرضا سفيانيان