بررسي آلودگي نيترات در آبهاي زيرزميني استان اصفهان

چكيده فارسي :

در چند دهه اخير، مصرف كودهاي نيتروژن دار بدون توجه به اثرات آنها بر خصوصيات خاك ها،محصولات و بويژه آلودگي محيط زيست به طرز چشمگيري افزايش يافته است .نيترات به عنوان عمده ترين شكل نيتروژن و به دليل داشتن بار منفي ، به راحتي توسط آب آبياري يا بارندگي از خاك شسته شده و به آبهاي زيرزميني منتقل و باعث آلودگي آنها مي شود.آبهاي زير زميني به دليل كيفيت خوب و تقريبا ثابت و بهره برداري آسان ، مهمترين منبع آب ، به خصوص در مناطق خشك و نيمه خشك ، مي باشد. وجود مقادير بيش از حد نيترات در آب مصرفي براي انسان ،دام و گياه خطرناك است .هدف از انجام اين تحقيق بررسي آلودگي نيترات ، توزيع و تغييرات آن در آبهاي زير زميني مناطق كشاورزي،صنعتي و شهري بخشي از استان اصفهان مي باشد.استان اصفهان در ناحيه خشك و نيمه خشك ايران قرار داشته و در مواجهه با بحران خشكسالي در چند سال اخير، استفاده از آبهاي زيرزميني در آن از اهميت روز افزوني يافته است .به منظور انجام اين تحقيق در مراكز مهم كشاورزي،صنعتي و شهري مناطق اصفهان ، نجف آباد،نطنز، كاشان ، شهرضا و حاشيه رودخانه زاينده رود(از باغبادران تا ورزنه 175) حلقه چاه انتخاب شد.نمونه برداري از آب اين چاه هادر 5مرحله (دي ماه 1379 تا ارديبهشت 1380)و با فواصل زماني يك ماه انجام و مقدار نيترات ، كلر، بيكربنات ، سديم ، پتاسيم ، كلسيم ، منيزيم ، سولفات ، هدايت الكتريكي وپ -هاش نمونه اندازه گيري شد.نتايج بدست آمده نشان داد كه غلظت نيتروژن نيتراتي در آبهاي زير زميني اكثر مناصق مورد مطالعه در مقايسه با حد استاندارد ( 10ميلي گرم در ليتر)قابل توجه بوده و آلودگي نيترات بايد در شمار جدي ترين مسايل كشاورزي پايدار و بهره برداري از منابع آب زير زميني قرار گيرد.ميانگين غلظت نيتروژن نيتراتي در مدت مطالعه در آب چاه هاي مختلف از 03/1 تا 78/50ميلي گرم در ليتر متغير بود.ميانگين غلظت نيتروژن نيتراتي در آبهاي زير زميني مناطق نجف آباد، شهرضا، اصفهان ، نطنز، كاشان و حاشيه زاينده رود به ترتيب 56/17،6/14،04/16،24/8،6/9 ميلي گرم در ليتربود و 5/95،100،84،3/33 و 41درصد از كل چاه هاي اين مناطق داراي غلظت نيترات بيشتر از حد استاندارد بودند.البته فراواني غلظت نيترات در مناطق مختلف ، متفاوت است .بيشترين نيتروژن نيتراتي در آبهاي زيرزميني مربوط به زمين هاي كشاورزي جنوب شهر نجف آباد و غرب شهراصفهان و به ترتيب 6/64،8/70ميلي گرم در ليتر بوده است .بيشترين آلودگي نتترات در آبهاي زيزميني در اكثر نواحي مربوط به مناطق كشاورزي بوده و مناطق صنعتي و شهري در رتبه هاي بعدي قرارداشتند.فعاليت هاي كشاورزي مهمترين عامل آلودگي نيترات در آبهاي زيرزميني بوده و توزيع آلودگي ...

جعفري ملك آبادي، علي

بررسي آلودگي نيترات در آبهاي زيرزميني استان اصفهان