توصيفگر ها :
ساختار كودي , سيستم رهش , كود شيميايي , محرك زيستي , عناصر غذايي
چكيده فارسي :
امروزه كمبود منابع آبي و افزايش دماي هوا تهديدي جدي براي محيط¬هاي زيست شهري به شمار مي¬آيند. بنابراين در نظر گرفتن وضعيت تغذيه¬اي گياهان در اين شرايط به همراه حفظ سلامت محيط زيست، امري ضروري به نظر مي¬رسد. با افزايش جمعيت و مصرف بيش از حد كودهاي رايج در زمين¬هاي كشاورزي، غلظت عناصر در محيط رايزوسفر زياد شده كه باعث تلفات كودي ناشي از تبخير و آبشويي مي¬شوند. يكي از روش¬هاي پيشگيري از افزايش ناگهاني غلظت و كاهش هدر روي عناصر غذايي، استفاده از كودهاي آهسته رهش است. اين نوع از كودها با حلاليت آهسته¬ي خود، مواد معدني را به آرامي در اختيار گياه قرار داده و مي¬توانند راهكاري مناسب براي افزايش كيفيت و كميت محصول و كاهش آلودگي¬هاي زيست محيطي در نظر گرفته شوند. استفاده از قارچ¬هاي مايكورايزا نيز در محيط ريشه باعث افزايش جذب آب و عناصر غذايي شده و رشد گياه را بهبود مي¬بخشند. بنابراين در اين پژوهش تلاش شده كه پاسخ رشدي و فيزيولوژيكي نهال¬هاي زيتون به دو نوع كود رايج و آهسته رهش در زمان تلقيح و عدم تلقيح ريشه با قارچ مايكورايزا مورد ارزيابي قرار گيرد. آزمايش به صورت فاكتوريل با 3 فاكتور ساختار كود (كود رايج و كود بر پايه نانوكلات)، نوع رهش (معمولي و آهسته رهش) و قارچ مايكورايزا (تلقيح و عدم تلقيح) بر پايه¬ي طرح كاملاً تصادفي با 9 تيمار و 3 تكرار در گلخانه¬ي دانشگاه صنعتي اصفهان انجام گرفت. نتايج نشان داد كه كودهاي نانوكلات نسبت به نوع رايج بر صفات رشدي گياه مانند ارتفاع، تعداد و طول شاخه¬هاي جانبي و همچنين صفات فيزيولوژيكي مانند كلروفيل، كربوهيدرات و محتواي نسبي آب، تأثير مثبت بيش¬تري داشته و در مدت زمان طولاني¬تري در ناحيه¬ي رايزوسفري باقي ماندند. همچنين اين كودها با جلوگيري از رسوب عناصر در محيط قليايي خاك، باعث حلاليت بيش¬تر مواد معدني مانند آهن، روي و فسفر شدند. همچنين، سيستم آهسته رهش نسبت به رهش معمولي، به مرور زمان و بر اساس نياز گياه عناصر غذايي را در اختيار ريشه قرار داد و باعث افزايش مقادير مربوط به صفات رشدي و غلظت مواد معدني موجود در برگ شد. تلقيح ريشه¬هاي گياه با قارچ مايكورايزا نيز سبب بهبود غلظت عناصر پرمصرف و كم مصرف در گياه شد. اين قارچ ¬ها با گسترش هيف¬هاي خود در محيط دور از دسترس ريشه، جذب آب و مواد معدني بخصوص نيتروژن، فسفر و پتاسيم را افزايش داده و بر مقدار فتوسنتز و توليد كربوهيدرات برگ تأثير مثبت داشتند. به طور كلي با به كارگيري كودهاي نانوكلات به فرم آهسته رهش به همراه قارچ¬هاي مايكورايزا، عناصر غذايي پرمصرف مانند نيتروژن، فسفر و پتاسيم و همچنين عناصر غذايي كم مصرف بخصوص آهن و روي موجود در برگ گياه افزايش يافت كه به طور مستقيم يا غير مستقيم سبب بهبود فاكتورهاي رشدي و فيزيولوژيكي نهال زيتون شد.
چكيده انگليسي :
Today, the lack of water resources and the increase in air temperature are serious threats to the urban environment. Therefore, considering the nutritional status of plants in these conditions along with maintaining the health of the environment, it seems necessary. With the increase in population and excessive consumption of common fertilizers in agricultural lands, the concentration of elements in the rhizosphere environment has increased, which cause fertilizer losses due to evaporation and leaching. One of the ways to prevent the sudden increase in concentration and reduce wastage on nutrients is to use slow release fertilizers. This type of fertilizers, with their slow solubility, slowly provides minerals to the plant and can be considered as a suitable solution for increasing the quality and quantity of the product and reducing environmental pollution. The use of mycorrhizal fungi in the root environment increases the absorption of water and nutrients and improves plant growth. Therefore, in this research, an attempt has been made to evaluate the growth and physiological response of olive seedlings to two types of common and slow-release fertilizers at the time of root inoculation and non-inoculation with mycorrhizal fungi. Factorial experiment with 3 factors of fertilizer structure (common fertilizer and nanochelate-based fertilizer), release type (normal and slow release) and mycorrhizal fungus (inoculation and non-inoculation) based on a completely randomized design with 9 treatments and 3 replications in Greenhouse of Isfahan University of Technology was carried out. The results showed that compared to the common type, nanochelate fertilizers had a more positive effect on plant growth characteristics such as height, number and length of lateral branches, as well as physiological characteristics such as chlorophyll, carbohydrate and relative water content, and in a longer period of time. They remained in the rhizosphere area. Also, by preventing the precipitation of elements in the alkaline environment of the soil, these fertilizers caused more solubility of minerals such as iron, zinc and phosphorus. The inoculation of plant roots with mycorrhizal fungus also improved the concentration of high-use and low-use elements in the plant. By spreading their hyphae in the environment far from the roots, these fungi increased water and mineral absorption and played a major role in increasing the amount of photosynthesis and leaf carbohydrate production. In general, by using slow-release nanochelate fertilizers along with mycorrhizal fungi, high-use nutrients such as nitrogen, phosphorus, and potassium, as well as low-use nutrients, especially iron and zinc, increased in plant leaves, which directly or indirectly It directly improved the growth and physiological factors of olive seedlings.