توصيفگر ها :
رفتار سفر , سياست مديريت تقاضاي سفر , نگرش , فراواني سفر , محيط ساخته شده
چكيده فارسي :
امروزه افزايش استفاده از خودروي شخصي در شهرهاي بزرگ، سبب بروز ترافيك و مشكلات زيست محيطي و اجتماعي فراواني شده‌است. برنامه‌ريزان شهري به منظور كنترل تقاضاي سفر، سياست‌هايي را با هدف تغيير رفتار سفر افراد و كاهش استفاده از خودروي شخصي طراحي و اجرا نموده‌اند. يكي از سياست‌هاي مديريت تقاضاي سفر، سياست قيمت‌گذاري محدوده مي‌باشد. مطابق با نظريه‌ي رفتار برنامه‌ريزي شده رفتار سفر از نگرش‌هاي مرتبط با سفر تأثير مي‌پذيرد. همچنين نگرش‌هاي مرتبط با سياست از جمله اثرگذاري درك شده، انصاف درك شده و نقض آزادي درك شده بر پذيرش و مقبوليت سياست در ميان كاربران اثرگذار است. از طرفي يكي از عوامل مهم و اثرگذار بر رفتار سفر، ويژگي‌هاي محيط ساخته شده‌ي محل سكونت افراد مي‌باشد. مطالعات مختلفي با در نظر گرفتن فرضيه‌ي علّيت معكوس نشان داده‌اند محيط ساخته شده علاوه بر رفتار سفر، نگرش‌هاي مرتبط با سفر را نيز تحت تأثير قرار مي‌دهد. به علاوه يكي از مهم‌ترين عوامل موفقيت يك سياست، پذيرش آن سياست در ميان كاربران است. هدف از پژوهش حاضر بررسي عوامل مؤثر بر رفتار سفر و پذيرش سياست با در نظر گرفتن فرضيه‌هاي مختلف موجود در اين زمينه مي‌باشد. در اين تحقيق رفتار سفر در قالب دو مدل جداگانه مورد بررسي قرار مي‌گيرد. در مدل اول براي اندازه‌گيري رفتار سفر، از فراواني سفر با هر يك از گونه‌هاي خودروي شخصي و حمل‌ونقل همگاني و در مدل دوم از سهم استفاده از گونه‌هاي خودروي شخصي و حمل‌ونقل همگاني استفاده شده‌است. نمونه‌ي مورد مطالعه شهر اصفهان و سياست قيمت‌گذاري محدوده و روش تجزيه تحليل داده‌ها نيز معادلات ساختاري با رويكرد حداقل مربعات جزئي مي‌باشد. تعداد 190 نمونه به كمك پرسشنامه جمع‌آوري گرديده‌است. نتايج نشان مي‌دهد محيط ساخته شده علاوه بر آن كه به صورت مستقيم بر رفتار سفر تأثيرگذار است، به صورت غير مستقيم، از طريق نگرش‌هاي مرتبط با سفر، فراواني سفر با خودروي شخصي، سهم استفاده از خودروي شخصي و فراواني سفر با حمل‌ونقل همگاني را تحت تأثير قرار مي‌دهد. محيط ساخته شده پذيرش سياست را به طور مثبت تحت تأثير قرار مي‌دهد. پذيرش سياست نيز به صورت مثبت بر رفتار سفر با حمل‌ونقل همگاني و به صورت منفي بر رفتار سفر با خودروي شخصي اثرگذار است. نقض آزادي درك شده به طور منفي و اثرگذاري درك شده و انصاف درك شده به طور مثبت پذيرش سياست را تحت تأثير قرار مي‌دهند. در هر دو مدل رفتار سفر پيش از اجراي سياست، رفتار سفر پس از اجراي سياست را تحت تأثير قرار مي‌دهد. محيط ساخته شده به صورت مثبت، انصاف درك شده و اثرگذاري درك شده و به صورت منفي، نقض آزادي درك شده را تحت تأثير قرار مي‌دهد.
با استفاده از نتايج به دست آمده و روابط موجود ميان سازه‌ها، مي‌توان در راستاي افزايش اثرگذاري سياست قيمت‌گذاري در محدوده‌ي مركزي شهر اصفهان وكاهش استفاده از خودروي شخصي پيشنهاداتي ارائه نمود. به عنوان نمونه يكي از راه‌هاي افزايش فراواني سفر با حمل‌ونقل همگاني و كاهش فراواني سفر با خودروي شخصي و كاهش سهم استفاده از آن، بهبود عواملي است كه با نگرش كاربران در ارتباط هستند؛ يعني بهبود ويژگي‌هاي محيط ساخته شده و امكانات و ويژگي‌هاي گونه‌ي همگاني. همچنين افزايش دسترسي به ايستگاه‌هاي حمل‌ونقل همگاني، افزايش سهولت استفاده از گونه‌هاي همگاني، افزايش جذابيت‌ها و امكانات رفاهي _ تفريحي به منظور سرگرمي مسافران، افزايش امنيت در ايستگاه‌ها وافزايش ايمني وسايل نقليه سبب افزايش استفاده از حمل‌ونقل همگاني مي‌گردد. افزايش اختلاط كاربري، ارائه‌ي تسهيلاتي براي افرادي كه با اهداف سفر اجباري (كاري، تحصيلي) ناچار به سفر به محدوده‌ي قيمت‌گذاري هستند نيز سبب افزايش پذيرش سياست و بهبود نگرش‌هاي مرتبط با سياست در ميان كاربران خواهد شد.
چكيده انگليسي :
The increasing use of private cars in major urban areas has led to significant traffic congestion and numerous environmental and social problems. Urban planners have designed and implemented policies aimed at changing travel behavior and reducing private car use to manage travel demand. One of this transportation demand management policies is pricing policy. According to the Theory of Planned Behavior, travel behavior is influenced by travel-related attitudes. Additionally, policy-related attitudes, such as perceived effectiveness, perceived fairness, and perceived freedom violation, impact policy acceptance and acceptability among users. Another important factor affecting travel behavior is the characteristics of the built environment in which individuals reside. Various studies, considering the reverse causality hypothesis, have shown that the built environment influences both travel behavior and travel-related attitudes. Furthermore, policy acceptance among users is a crucial determinant of a policy's success. This study aims to examine the factors affecting travel behavior and policy acceptance, considering various existing hypotheses in this field. In this research, travel behavior is analyzed using two separate models. In the first model, travel behavior is measured by the frequency of travel with private cars and public transportation, while in the second model, it is measured by the proportion of use of private cars and public transportation. The study sample is the city of Isfahan and the pricing policy, with data analysis performed using structural equation modeling with partial least squares approach. A total of 190 samples were collected through questionnaires. The results indicate that the built environment, in addition to directly influencing travel behavior, also indirectly affects the private car trip frequency, the proportion of private car use, and the frequency of public transportation use through travel-related attitudes. The built environment positively impacts policy acceptance. Policy acceptance, in turn, positively influences public transportation travel behavior and negatively affects private car travel behavior. Perceived freedom violation negatively affects policy acceptance, while perceived effectiveness and perceived fairness positively affect policy acceptance. Pre-policy travel behavior impacts post-policy travel behavior in both models. The built environment positively impacts on perceived fairness and perceived effectiveness and negatively impactes on perceived freedom violation.
Using the obtained results and the existing relationships among the constructs, recommendations can be made to enhance the effectiveness of the pricing policy in the central area of Isfahan and to reduce the use of private vehicles. For instance, one method to increase the frequency of trips made using public transportation, reduce the frequency of trips made using private vehicles, and decrease their usage share is to improve factors related to user perceptions. This includes enhancing the features of the built environment and the characteristics of public transportation modes. Furthermore, increasing access to public transportation stations, improving the ease of use of public transportation modes, enhancing the attractiveness and recreational facilities for passengers, and improving security at stations and the safety of vehicles will lead to increased use of public transportation. Enhancing land-use mix and providing facilities for individuals compelled to travel to the pricing zone for mandatory purposes (such as work or education) will also increase policy acceptance and improve related perceptions among users.
