چكيده فارسي :
مطالعه ماهيان در بوم¬سازگان¬هاي آبي از بسياري جهات از جمله بوم¬شناسي، رفتارشناسي، حفاظت و مديريت منابع آبي، بهره¬برداري از ذخاير و پرورش آن¬ها حايز اهميت است، بنابراين، در مطالعه حاضر به مقايسه ريخت¬سنجي هندسي جمعيت¬هاي مختلف سبيلماهي بينالنهرين Barilius mesopotamicus Berg, 1932)) در ايران پرداخته شد. به اين منظور از پنج حوضه و زيرحوضه دياله، جراحي، كارون، كرخه و بوشهر، 460 قطعه سبيلماهي از رودخانه-هاي زردماشين، اعلا، جراحي، دز، شور، ميمه، چنگوله، كنگير، دويرج، اهرم، زهره، خيرآباد، كارزين، بالارود، شاهپور و دارالميزان نمونه-برداري شد. سه صفت اندازشي شامل طول كل بدن، طول استاندارد و طول چنگالي به¬وسيله كوليس و وزن كل ماهيان توسط ترازوي ديجيتال اندازه-گيري و هفده صفت شمارشي زير لوپ شمارش گرديد. از سمت چپ سطح جانبي نمونه¬ها عكس¬برداري شد و سپس 15 لندمارك با استفاده از نرم¬افزار Tpsdig2 برروي تصاوير دوبعدي قرار داده شدند. داده¬هاي حاصل پس از آناليز پروكراست، با روشهاي آماري چندمتغيره PCA، CVA و آناليز خوشهاي تحليل شدند. همچنين نمونه¬هايي از فلس ماهيان تهيه و در زير لوپ تعيين سن شد. مقايسه ريخت¬سنجي هندسي جمعيتها اختلاف معناداري در بين حوضه¬ها و زيرحوضه¬هاي مورد مطالعه نشان نداد، هرچند در آزمون¬هاي PCA و CVA گروه¬بندي جمعيتها و الگوهاي شكل بدني در راستاي محورها تفاوتهايي نشان داد كه ناشي از تفاوت در اندازه و شكل سر، ارتفاع بدن و طول ساقه دمي بود. از طرف ديگر، در ميانگين همه صفات شمارشي جمعيت¬هاي مختلف، با تحليل واريانس يك طرفه و آزمون¬هاي كروسكال- واليس، تفاوت¬هاي معناداري مشاهد شد، هرچند آزمون¬هاي PCA و CVA اين اختلاف¬ها را به¬خوبي نمايش ندادند، بنابراين به طور كلي جمعيت¬هاي مورد مطالعه با يكديگر هم¬پوشاني داشتند.
چكيده انگليسي :
The study of fishes in aquatic ecosystems is important in many ways, including ecology, ethology, conservation and management of water resources, reserves and aquaculture, so the present study compared the geometric morphometrics of Barilius mesopotamicus populations in Iran. For this purpose, of two basins of Bushehr and Tigris, including three sub-basins Karkheh, Karun and Jarrahi, 465 fish specimens were sampled from Zardmashin, Aalaa, Jarrahi, Dez, Shur, Meymeh, Changooleh, Kangir, Doyrej, Ahram, Zohreh, Kheirabad, Karzin, Shahpur and Darolmizan rivers. Three morphometric traits including total body length, fork length and standard length were measured by a digital caliper and total weight by a digital scale and 17 meristics were counted under a stereomicroscope. Pictures were taken from the left side of the specimens and digitized using 15 landmarks placed on two-dimensional images using Tpsdig2 software. The data after Procrast analysis were analyzed with PCA, CVA multivariate statistical methods and cluster analysis. Some samples of fish scales were taken and investigated under a stereomicroscope for the ageing. Geometric morphometric comparisons showed no significant differences in the studied populations, although in PCA and CVA tests and classification of the population and patterns of the body shape along the axes, some differences were observed which were due to differences in head size and shape, body height and length of the caudal peduncle. On the other hand, the one-way ANOVA and Kruskal-Wallis analyses of the mean of all meristic traits showed significant differences among different basins, although the PCA and CVA tests did not present these differences very well.
