چكيده فارسي :
با گسترش شهرها و افزايش نرخ شهرنشيني در سالهاي اخير در ايران و جهان، تهديدات و خطرات زيانباري براي مناطق طبيعي و تنوع زيستي بهوجود آمده است. شهرها باعث تكهتكه شدن زيستگاههاي طبيعي و در نتيجه انقراض بسياري از گونههاي گياهي و جانوري شدهاند. لذا، ايجاد مناطق حفاظتشده شهري براي حفظ تنوع زيستي شهري و پايداري شهري و همچنين ايجاد گذرگاهي براي اتصال دوباره مناطق طبيعي در سالهاي اخير اهميت روزافزوني يافته است. اين پژوهش با هدف شناسايي مناطق مناسب براي ايجاد منطقه حفاظتشده شهري در شهر اصفهان انجام شد. براي اين منظور در ابتدا با استفاده از لايههاي آلودگي هوا، ترافيك شهري، فاصله از ساختمانها، فاصله از راهها و معابر، فاصله از منابع آبي و تراكم پوشش گياهي و نقاط حضور 18 گونه پرنده در پاركهاي شهر اصفهان، لايهي مطلوبيت زيستگاه در نرمافزار MaxEnt براي تكتك گونهها در شهر اصفهان ساخته شد و سپس لايهي مقاومت زيستگاهي شهر اصفهان براي جابجايي پرندگان بين پاركهاي شهر، تهيه شد. در نهايت با كمك دادهها و لايههاي اطلاعاتي ديگر مانند آلودگي هوا، غناي پرندگان و كاربري اراضي و از طريق مدل سلسلهمراتبي (AHP) و روش تركيب خطي وزني (WLC)، پاركهاي شهري اولويت بندي شدند. نتيجه حاصلشده از اين پژوهش اين بود كه پاركهاي فدك، صفه، شهرك زايندهرود، باغ غدير، ناژوان و بوستانهاي حاشيه رودخانه زايندهرود براي ايجاد منطقه حفاظتشده شهري مناسب بودند كه از اين بين، سه پارك ناژوان، صفه و فدك پتانسيل تبديل شدن به منطقه حفاظتشده شهري را داشتند. با جريان دائمي زايندهرود در شهر اصفهان، ممانعت از تغيير كاربري اراضي در منطقه ناژوان و صفه و برنامهريزي براي ثبت مناطق حفاظتشده شهري ميتوان در جهت پايداري شهر اصفهان، خدمات اكوسيستمي را در اين شهر افزايش داد.
چكيده انگليسي :
The expansion of cities and the increase in urbanization rates in recent years in Iran and the world, harmful threats and risks have arisen for natural areas and biodiversity. Cities have caused the fragmentation of natural habitats, resulting in the extinction of many plant and animal species. Therefore, the establishment of urban protected areas to preserve urban biodiversity and urban sustainability, as well as the creation of a passage to reconnect natural areas, has become increasingly important in recent years. This research was conducted with the aim of identifying suitable areas for the establishment of an urban protected area in Isfahan. For this purpose, initially, using the layers of air pollution, urban traffic, distance from buildings, distance from roads and passages, distance from water sources, vegetation density and the presence points of 18 bird species in Isfahan city parks, a habitat suitability layer was created in MaxEnt software for each species in Isfahan city, and then a habitat resistance layer of Isfahan city was prepared for the movement of birds between city parks. Finally, using other data and information layers such as air pollution, bird richness and land use, and through the Analytic Hierarchy Modle (AHP) and Weighted Linear Combination (WLC) method, urban parks were prioritized. The result of this study was that the parks of Fadak, Soffe, Zayandehroud town, Ghadir Garden, Najvan and the parks along the Zayandehroud river were suitable for creating an urban protected area, of which three parks, Najvan, Soffe and Fadak, had the potential to become an urban protected area. With the constant flow of Zayandehroud in Isfahan, preventing land use changes in the Najvan and Soffe areas and planning to register urban protected areas can increase ecosystem services in Isfahan for the sustainability of the city.
