ارزيابي ميزان دز ناشي از توليد پوزيترون در حين پروتون درماني تومور مغز

چكيده فارسي :

چكيده سرررطان ي ي از مهم ترين نگرانيهاي جوامع امروزي اسررت بيش از يس سرروم مردم در دورهي زندگيشرران مبتال به سرررطان خواهند شرررد در حال حاضرررر تقريبا 43 ميليون نفر در دنيا با سررررطان زندگي مي دنند روشهاي درمان مختلفي براي درمان تومورهراي نراحيره مغز اسرررتفاده ميشرررود كه از بين آنها پرتو درماني و در بين روش هاي پرتو درماني پروتون درماني بهدليل مزاياي ويژه آن از اهميت خاصي برخوردار است ويژگي توزيع عمق دز فيزيكي پروتونها در بافت با دزكم در ناحيه ورودي و بيشينه دز در ناحيه براگ و افت سريعي در نزديكي انتهاي بردشان مشخص ميشود همچنين قابليت درمان تومورهاي داخلي كرانوني بودن قرابليرت پهن شررردن قله براگ و ابعاد كوچك ذرات از ديگر مزاياي اين روش ميباشرررد كه باعي ميشرررود به بافتهاي سالم اطراف تومور آسيب كمتري نسبت به ساير روش هاي درماني نظير پرتو درماني با اشعه X برسد در حال حاضر عموما براي به دسررت آوردن طرح درمان توزيع دز در بيمار از الگوريتم سررريع اسررتفاده ميشررود به اين صررورت كه ابتدا دز رسريده در فانتوم آب را محاسربه ميكنند سرسس تغييرات الزم بر باريكه تجهيزات وموقعيت بيمار اعمال ميشود اما اين روش دز حراصرررل از واپراشررري پرتوزا در برافرت را بررسررري نميكنرد اگرچه محصررروالت پرتوزايي مانند 1H T3 6 36 16 y 34C T3 6 5711 y 7Be T3 6 51 1 d و 66Na T3 6 6 2 y كه از برهمكنش پروتون با عناصرررر سرررازنده بافت بهوجود ميآيد طول عمر بااليي دارند به ميزان كم توليد ميشوند اما هستههايي كه با واپاشي پوزيترونزا به حالت پايه ميرسند و طول عمرهراي كوتراهي دارنرد مرانند 31N T3 6 3 32 min 33C T3 6 61 1 min و 35O T3 6 6 11 min به اندازهاي توليد ميشوند كه محاسبه دز حاصل از آنها حائز اهميت است اين هستهها بيشتر طي بركنشهاي 34N p 33C 36C p pn 33C 34N p n 35O 32O p 31N 34N p pn 31N 36C p 31N 32O p pn 33C و 32O p pn 35O توليرد ميشرررونرد اين ر ر پرتوزاهاي كوتاه عمر در طول مسرررير پروتون و به ويژه در ناحيه براگ بيشرررترين مقدار خود را دارند عالوه بر آن بخشررري از فوتونهاي حاصررل از نابودي اتم پوزيترونيم نيز جذب بافت ميشررود و ممكن اسررت دز ناخواسررته به اطراف بافت تحت درمان اعمال شود اگرچه دز حاصل از آنها كم ميباشد اما غير قابل چشم پوشي است و بايد در طرح درمان مقدار آن محاسبه شوند در اين تحقيق ميزان دز جرذبي پروتون و ذرات ثانويه نظير نوترون و پوزيترون در فانتوم سرررر با اسرررتفاده از كد شررربيه سرررازي 6 2 MCNPX محاسربه شرده اسرت در ابتدا به بررسي ميزان توليد هسته هاي پوزيترونزا طي برهمكنشهاي مختلف پراخته شرده اسرت سرسس دستگاههاي مختلف پروتون درماني مانند ميدان ووبلر پراكنده ساز ريج فيلتر و موازيساز براي فانتوم آب طراحي شرررده و پس از آن ميزان دز حاصرررل از پروتون نوترون پوزيترون و فوتون حاصرررل از نابودي پوزيترونيم براي فانتوم MIRD به همراه تومور با شرعاع 1 cm واقع در مركز آن توسرط كد MCNPX محاسربه شرده اسرت عالوه بر آن بخشي از فوتونهاي حاصررل از نابودي اتم پوزيترونيم نيز جذب بافت ميشررود و ممكن اسررت دز ناخواسررته به اطراف بافت تحت درمان اعمال شود اگرچه دز حاصل از آنها كم ميباشد اما بايد در طرح درمان مقدار آن محاسبه شود نتايج حاكي از آن است براي پروتونهراي با انرژي 331MeV ميزان 51 1 1 46 4 13 و 7 46 از كل دزي كه به ترتيب به تومور مغز اسرررتخوان و پوست رسيده ناشي از ذرات ثانويه مورد بررسي در اين تحقيق است همچنين براي پروتونهاي با انرژي 351MeV نيز ميزان 3 3 1 66 2 44 و 5 74 از كل دزي كه به ترتيب به تومور مغز استخوان و پوست رسيده حاصل ازمجموع دز هاي پروتون نوترون پوزيترون و فوتونهاي حاصل از نابودي پوزيترونيم است واژههاي كليدي تومور پروتون درمان پروتون دزيمتري و پوزيترون

موسوي سوادكوهي، نسيم السادات

ارزيابي ميزان دز ناشي از توليد پوزيترون در حين پروتون درماني تومور مغز

پروتون , دزيمتري و پوزيترون