عنوان :
بررسي پاسخ ژنوتيپ هاي برنج به سطوح مختلف نيتروژن محلول غذايي در شرايط غلظت معمولي و غني شده دي اكسيد كربن
مقطع تحصيلي :
كارشناسي ارشد
محل تحصيل :
اصفهان:دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده كشاورزي
صفحه شمار :
چهارده،93ص.: مصور،جدول،نمودار
يادداشت :
ص.ع.به فارسي و انگليسي
استاد راهنما :
حميدرضا عشقي زاده،مرتضي زاهدي
استاد مشاور :
پرويز احسان زاده
توصيفگر ها :
تنوع ژنتيكي , كارايي مصرف نيتروژن
تاريخ نمايه سازي :
94/1/16
استاد داور :
جمشيد رزمجو، اميرحسين خوش گفتارمنش
چكيده فارسي :
چكيده برنج نقش مهمي در تغذيه نيمي از مردم جهان كه بيشتر آنها در كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران زندگي ميكنند دارد اين محصول يك سوم سطح زيركشت غالت دنيا را اشغال كرده است و 52 تا 16 درصد كالري مورد نياز 7 3 ميليارد نفر از جمعيت جهان را تامين ميكند براساس گزارش مجمع بين دول تغييراقليم تا پايان قرن 33 غلظت دي اكسيد كربن جو به 117 ميكرومول در مول خواهد رسيد تحقيقات مختلف نشان داده است كه پاسخ برنج به افزايش غلظت دي اكسيد كربن وابسته به برهمكنش دي اكسيد كربن با ژنوتيپ و كود نيتروژن است بنابراين در اين تحقيق ابتدا آزمايشي جهت ارزيابي 83 ژنوتيپ برنج منتخب اصالحي شمال محلي شمال و مركزي ايران در دو سطح نيتروژن شامل 58 3 غلظت نيتروژن محلول يوشيدا و 34 3 نصف غلظت نيتروژن محلول يوشيدا ميليموالر از منبع آمونيوم نيترات به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي اجرا گرديد در اين آزمايش تعداد پنجه سطح برگ شاخص سبزينگي ارتفاع گياه طول ريشه و وزن خشك ريشه اندام هوايي و كل به طور معنيداري تحت تاثير ژنوتيپ غلظت نيتروژن محلول غذايي و نيز برهمكنش بين آنها قرار گرفت تنوع ژنتيكي قابل توجهي از نظر پاسخ به غلظت كاهش يافته نيتروژن محلول غذايي در بين ژنوتيپها مشاهده شد در بين ارقام اصالح شده شمال باالترين كارايي نيتروژن به ارقام فجر و خزر و كمترين آن به ارقام نعمت و شيرودي تعلق داشت در حالي كه در بين ارقام محلي شمال ارقام حسني و كاظمي بيشترين و ارقام طارم منطقه و اهلمي طارم كمترين كارايي نيتروژن را به خود اختصاص دادند ارقام زاينده رود و الين 3 فيروزان نيز كمترين و بيشترين كارايي را در بين ارقام مركزي دارا بودند در آزمايش دوم چهار ژنوتيپ انتخاب شده بر اساس نتايج آزمايش اول فجر حسني شيرودي و طارم منطقه در چهار سطح غلظت نيتروژن محلول غذايي شامل 337 1 34 3 58 3 شاهد و 37 2 ميليموالر از منبع آمونيم نيترات محلول يوشيدا و در دو محيط با غلظت معمول حدود 162 ميكرومول و غنيشده حدود 117 ميكرومول برمول دي اكسيدكربن هوا به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي با سه تكرار ارزيابي شدند در آزمايش دوم برداشت گياهان در طي دو مرحله انجام گرفت در برداشت اول 12 روز بعد از اعمال تيمار افزايش غلظت دي اكسيد كربن باعث افزايش غلظت كلروفيل سطح برگ و سهم ريشه از وزن خشك كل شد برهمكنش اثر دي اكسيد كربن و ژنوتيپ بر وزن خشك اندام هوايي غلظت كلروفيل و غلظت كاروتنوئيد معنيدار بود وزن خشك اندام هوايي در ژنوتيپ هاي شيرودي حسني و فجر افزايش يافت گرچه افزايش وزن خشك اندام هوايي ژنوتيپ فجر از لحاظ آماري معني دار نبود در حالي كه ژنوتيپ طارم منطقه كاهش معني داري در وزن خشك اندام هوايي نشان داد در برداشت دوم 16 روز بعد از اعمال تيمار افزايش غلظت دي اكسيد كربن باعث كاهش سطح برگ غلظت و محتواي نيتروژن اندام هوايي و باعث افزايش كارايي مصرف نيتروژن و غلظت نيتروژن ريشه شد كه با افزايش نسبت غلظت نيتروژن ريشه به اندام هوايي همراه بود اثر برهمكنش غلظت دي اكسيد كربن و ژنوتيپ نشان داد كه كاهش سطح برگ در اثر افزايش غلظت دي اكسيد كربن فقط در ژنوتيپهاي شيرودي و طارم منطقه معنيدار بود همچنين در اثر افزايش غلظت دي اكسيد كربن غلظت كلروفيل در ژنوتيپهاي حسني و فجر افزايش و در ژنوتيپهاي طارم و شيرودي كاهش يافت بيشترين كارايي مصرف نيتروژن به رقم فجر تعل ق داشت در برداشت دوم وزن خشك گياه تحت تاثير افزايش غلظت دي اكسيد كربن قرار نگرفت همبستگي بين وزن خشك اندام هوايي با غلظت نيتروژن اندام هوايي مثبت ولي با كارايي مصرف نيتروژن منفي بود از تنوع ژنتيكي مشاهده شده در بين ارقام برنج از نظر پاسخ به سطوح مختلف نيتروژن و دياكسيد كربن ميتوان در برنامههاي اصالحي جهت افزايش توليد نظامهاي زراعي متاثر از تغيير اقليم بهره برداري كرد كلمات كليدي برنج تنوع ژنتيكي دي اكسيد كربن نيتروژن كارايي مصرف نيتروژن
چكيده انگليسي :
Evaluation of the Response of Rice Genotypes to Different Levels of Nitrogen in the Nutrient Solution Grown under Ambient and Enriched Air CO2 Saeed Takhti Saeedtakhti68@gmail com September 14 2014 Department of Agronomy and Plant Breeding Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 Iran Degree M Sc Language FarsiSupervisor Hamid Reza Eshghizadeh hr eshghizadeh@cc iut ac irAbstractRice plays an important role in feeding half of the world s population most of which are living in developingcountries including Iran This crop occupies one third of the agricultural lands dedicated to cereal productionand provides 35 60 percent of the calories consumed by 2 7 billion people According to the IntergovernmentalPanel on Climate Change IPCC CO2 concentration in the atmosphere is expected to reach 700 M M 1 bythe end of the 21st century Various researches have shown that the response of rice to increasing CO 2 in theatmosphere depends on the used cultivar and supply of nitrogen fertilizer Therefore the first experiment of thisstudy evaluated the responses of 28 rice genotypes belonging to three varietal groups local and improvedgenotypes from north and genotypes from the center of Iran to two levels of nitrogen 2 85 and 1 42 mM N ammonium nitrate in Yoshida s nutrient solution Treatments were arranged as factorial experiment in acompletely randomized design The results showed that tiller numbers leaf area SPAD index shoot and rootdry weight plant total dry weight plant height and root length were significantly affected by genotype Nconcentration and the interaction between genotype and N concentration Considerable variation was observedamong genotypes in response to the reduced N concentration in the nutrient solution Among improvedgenotypes from north Fajr and Khazar had the highest and Nemat and Shirudi had the lowest nitrogen useefficiency NUE While among local genotypes from north the highest NUE belonged to Hassani and Kazemiand the lowest NUE belonged to Tarom Mantaghe and Ahlami Tarom cultivars Also the highest and lowestNUE were achieved for Line 2 Firozan and Zayanderood among genotypes that are cultivated in the center ofIran In the second experiment the responses of four rice genotypes Shirudi Fajr TaromMantaghe andHasseni chosen based on the results of the first experiment were investigated to four levels of nitrogen 0 712 1 42 2 85 3 79 mM of ammonium nitrate in the Yoshida nutrient solution and two levels of air carbon dioxide ambient 360 50 M and enriched 700 50 M In the second experiment rice plants were harvested at twodifferent stages The first harvest was done 30 days after treatments were imposed Increasing CO 2concentration increased chlorophyll content leaf area and the root total plant dry weight ratio The interactioneffects of carbon dioxide and genotype were significant on shoot dry weight chlorophyll and carotenoidcontent Shoot dry weights of Shirudi Hasseni and Fajr cultivars were increased and that of TaromMantaghewas decreased as a result of increased CO2 concentration although the increase in shoot dry weight was notstatistically significant for Fajr genotype In the second harvest which was done 60 days after treatments wereimposed increasing CO2 concentration decreased leaf area the concentration and the content of nitrogen inshoots and increased nitrogen use efficiency and the concentration of nitrogen in roots which led to an increasein shoot root nitrogen concentration was significantly reduced in Shirudi and TaromMantaghe cultivars Thereduction in leaf area was only significant in Shirudi and TaromMantaghe Increased CO 2 concentrationincreased chlorophyll content in Hasseni and Fajr but decreased chlorophyll content in Shirudi andTaromMantaghe cultivars The highest nitrogen use efficiency was achieved in Fajr cultivar Shoot dry weightwas not significantly affected by increasing CO2 concentration in the second harvest Shoot dry weight waspositively correlated with the concentration of nitrogen
استاد راهنما :
حميدرضا عشقي زاده،مرتضي زاهدي
استاد مشاور :
پرويز احسان زاده
استاد داور :
جمشيد رزمجو، اميرحسين خوش گفتارمنش
