پديد آورنده :
كرمي، مصطفي
عنوان :
ارتباط پذيرفتاري مغناطيسي با ويژگي هاي ژئوشيميايي برخي از سنگ هاي آذرين و خاك هاي توسعه يافته روي آنها در منطقه جنوب شرق استان كردستان
مقطع تحصيلي :
كارشناسي ارشد
محل تحصيل :
اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده كشاورزي
صفحه شمار :
دوازده، 145ص.: مصور، جدول، نمودار
يادداشت :
ص.ع. به فارسي و انگليسي
استاد راهنما :
شمس الله ايوبي
توصيفگر ها :
فلزات سنگين , شاخص غني شدگي
تاريخ نمايه سازي :
15/2/94
استاد داور :
حسين شريعتمداري، حسين افضلي مهر
تاريخ ورود اطلاعات :
1396/09/26
چكيده فارسي :
41 چكيده به دليل تجمع عناصر سنگين در خاك و خطرات ناشي از آن تشخيص نوع منشأو پراكندگي اين عناصر از اهميت ويژهاي برخوردار شده است آلودگي خاك باعث كاهش كيفيت محيط زيست شده و سالمت موجودات زنده را به خطر مياندازد معموال از روشهاي شيميايي در بررسي آلودگي خاك استفاده ميشود كه روشي دشوار پرهزينه و مخرب است ولي امروزه روشهاي جديد اندازهگيري بهوسيله مغناطيسسنجي بهعنوان يك روش مناسب براي ارزيابي آلودگي فلزات سنگين در خاك استفاده مي شود كه روشي سريع ارزان و غير مخرب است با توجه به عدم وجود اطالعات كافي پيرامون وضعيت و پراكنش عناصر سنگين در خاكهاي استان كردستان اين پژوهش با هدف ارزيابي زيستمحيطي غلظت كل برخي عناصر سنگين و تعيين عوامل مؤثر بر آنها در خاكهاي توسعهيافته بر روي برخي سنگهاي آذرين گابرو بازالت ديوريت گابرويي گابروديوريت مونزوديوريت اسپيليت بازالت گرانيت و گرانيت پورفيري در منطقه جنوب شرق استان كردستان و ارتباط آن با ويژگيهاي مغناطيسي خاك صورت گرفت در مجموع از 67 نقطه خاك سطحي از عمق 91 9 سانتيمتري از منطقهاي به وسعت 962 كيلومتر مربع نمونهبرداري صورت گرفت موقعيت نقاط نمونهبرداري توسط دستگاه GPS تعيين شد و مواد مادري نمونهها نيز با استفاده از نقشه زمينشناسي منطقه تعيين گرديد پس از آمادهسازي نمونههاي خاك و سنگ مقدار پذيرفتاري مغناطيسي در دو فركانس lf 9 46 kHz و hf 4 6 kHz اندازهگيري شد و مقدار پذيرفتاري مغناطيسي وابسته به فركانس fd نيز با استفاده از معادله مربوطه محاسبه گرديد غلظت فلزات آهن منگنز مس روي سرب نيكل كبالت و كروم در نمونههاي خاك و سنگ پس از عصارهگيري با استفاده از دستگاه جذب اتمي اندازهگيري شد عنصر سرب به دليل غلظت كم و دقت پايين دستگاه قرائت نشد برخي از ويژگيهاي فيزيكوشيميايي خاك شامل هدايت الكتريكي pH كربنات كلسيم معادل ماده آلي و بافت خاك نيز در نمونهها تعيين گرديد نتايج نشان داد كه در منطقه مورد مطالعه بين عناصر آهن منگنز نيكل مس و كروم همبستگي مثبت و معنيداري با fd وجود دارد كه داللت بر وجود ذرات سوپرپارامگنتيك در منطقه دارد بر اساس نتايج اين پژوهش از اندازه گيري پذيرفتاري مغناطيسي وابسته به فركانس ميتوان به عنوان شاخصي براي بررسي غير مستقيم آلودگي برخي از فلزات سنگين در خاك استفاده كرد مقدار پذيرفتاري مغناطيسي در همه خاكها به استثناي خاكهاي توسعهيافته بر روي سنگهاي مادري مونزوديورت و گابروديوريت در مقايسه با سنگ مادري آن كاهش يافت علت آن تخريب كانيهاي فرومغناطيس اوليه طي هواديدگي و حذف آنها از خاكرخ مي باشد در بين عناصر مورد مطالعه عنصر مس بيشترين غنيشدگي را دارد عناصر نيكل و كروم داراي غنيشدگي متوسط و مابقي عناصر شاخص غنيشدگي پاييني دارند عناصر نيكل و كبالت همبستگي مثبت و معني داري با بخش سيلت خاك و همبستگي منفي و معنيداري با بخش شن خاك نشان داد پذيرفتاري مغناطيسي وابسته به فركانس همبستگي مثبتي را با بخش سيلت و همبستگي منفي با بخش شن نشان داد همبستگي منفي و معنيداري بين پذيرفتاري مغناطيسي با غل ظت عناصر آهن منگنز نيكل و كروم موجود در خاك مشاهده شد همبستگي مثبت و معنيداري بين غلظت مس موجود در مواد مادري و خاكهاي توسعهيافته بر روي آنها مشاهده شد كه نشاندهنده درجا بودن خاكها و منشأ توارثي اين عنصر در خاك است همبستگي مثبت و معنيداري بين عناصر موجود در مواد مادري برقرار بود بين غلظت عناصر موجود در خاكهاي منطقه مورد مطالعه همبستگي مثبت و بااليي برقرار بود كه نشان دهنده منشأ يكسان ورود اين عناصر به خاك است توزيع فراواني فلزات اندازهگيري شده نشان ميدهد كه بر اساس حد استاندارد آلودگي هلند نيكل بيشترين آلودگي 1 60درصد از نقاط مورد مطالعه از نقاط را در منطقه دارد در حالي كه كبالت مس كروم و روي به ترتيب با 4 20 1 32 2 21 و 7 4 درصد بيشتر از حد آلودگي هلند بعد از نيكل قرار دارند به طور كلي غلظت كل Mn Fe Ni Co و Cu در خاكهاي توسعهيافته بر روي مواد مادري گابرو بازالت و غلظت عناصر روي و كروم بهترتيب در خاكهاي توسعهيافته بر روي مواد مادري گرانيت پورفيري و اسپيليت بازالت مشاهده شد نتايج كلي تحقيق نشان دادكه پذيرفتاري مغناطيسي در فركانس پايين و باال در مناطق مورد مطالعه كه دور از فعاليتهاي بشري و صنعتي قرار دارد نمي تواند به عنوان معيار قابل اعتمادي براي ارزيابي آلودگي خاك به عناصر سنگين مورد استفاده قرار گيرد كلمات كليدي پذيرفتاري مغناطيسي فلزات سنگين سنگ هاي آذرين شاخص غنيشدگي استان كردستان
چكيده انگليسي :
121 Relationships between Magnetic Susceptibility and Geochemical Properties of Some Igneous Rocks and Their Associated Soils in Kurdistan Province West of Iran Mostafa Karami Mostafa karami791@ gmail com December 16 2014 Department of Soil Science College of Agriculture Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 IranDegree M Sc Language FarsiSupervisor s S Ayoubi ayoubi@cc iut ac ir AbstractDue to the accumulation of heavy metals in soil and their risk to human health their recognition origin anddistribution have attracted considerable attention in recent years Pollution of soil significantly reduces theenvironmental quality and the human health Chemical approaches for evaluating soil pollution are oftendifficult expensive and destructive therefore recently methods dealing with magnetometry which are quick inexpensive and non destructive have been proposed as a proxy for assessing the heavy metal pollution of soil There is little information about the status and distribution of heavy metals in soils of Kurdistan province therefore this study was conducted to assess the bio environmental total concentrations of some heavy metalsand the factors influencing them in soils developed on some igneous rocks gabbro basalt diorite gabbro gabbro diorite monzodiorite spilite basalt granite and porphyritic granite and relationship with magneticproperties of soil in South East Kurdistan province A total of 76 soil samples from a depth of 0 10 cm weretaken from an area of about 260 km2 Location of the sampling points was determined using GPS device andparent material of samples was determined using the geology map After collecting soil and rock samples themagnetic susceptibility at two frequencies 0 46 kHz lf and 4 6 kHz hf were measured and the frequencydependence of magnetic susceptibility fd also was calculated from the related equation Concentrations oftotal iron Fe manganese Mn copper Cu zinc Zn lead Pb nickel Ni cobalt Co and chromium Cr in soil and rock samples after extraction was measured using atomic absorption spectrometry Because of lowconcentration and insufficient of detection limit of AAS device Pb wasn t detected Selected soil chemical andphysical properties including electrical conductivity pH calcium carbonate equivalent sand silt clay and soilorganic matter in samples were determined to understand the relationships between magnetic susceptibility andsoil properties The results showed that in the studied area Fe Mn Ni Cu and Cr indicated positive significantcorrelations with fd indicating the existence of super paramagnetic particles in the region Therefore it seemsthat frequency dependent of magnetic susceptibility could be applied as an indicator of contamination of heavymetals in the soils developed on igneous rocks Magnetic susceptibility value at all soils decreased as comparedto parent rocks except soils located on the monzodiorite and gabbro diorite This was attributed to change offerromagnetic minerals to diamagnetic minerals during weathering processes Among the selected heavy metalsCu showed the highest enrichment factor Ni and Cr had the moderate and the remaining metals had lowenrichment factor Co and Ni indicated positive significant correlations with silt and negative relation with sandcontent Similar trend was observed for dependent frequency magnetic susceptibility Negative significantcorrelations were obtained between magnetic susceptibility and Fe Mn Ni and Cr contents in soils Positivesignificant correlations were observed between Cu concentration in soils and Cu in rock samples indicatingparent material effects on its concentration in soils Positive correlations were observed among selected metalsconcentrations in rock samples Moreover positive and significant correlations were obtained for metalsconcentration in soils indicating similar sources for them Distribution of metals concentration in the study areashowed that Ni had the highest 96 8 of samples pollution concern as their values excee
استاد راهنما :
شمس الله ايوبي
استاد داور :
حسين شريعتمداري، حسين افضلي مهر
