توصيفگرها :
قابليت توارث,اجزا متشكله واريانس ,محيط,لاينهاي نر,سورگوم ,هتروزيس ,واريانس ,وارثت پذيري
چکيده :
به منظور ارزيابي قابليت تركيب پذيري عمومي لاينهاي نر عقيم سورگوم ، در سال زراعي 1369 تعداد 19 لاين نر عقيم سورگوم (لاين )Aبعنوان پايه مادري با يك توده متنوع ژنتيكي بعنوان پايه پدري در يك محل ايزوله تلاقي داده شدند. در بهار 1370، نوزده تاپ كراس ، والد پدري (بعنوان شاهد) و 19 والد نر بارور مادري (لاين )Bدر مزرعه تحقيقاتي دانشگاه صنعتي اصفهان در دو محيط مساعد و نامساعد بصورت طرح كرتهاي دوبار خرد شده در قالب بلوكهاي كامل تصادفي در 3 تكرار ارزيابي گرديدند. در هر محيط دو تاريخ كاشت 11و26 ارديبهشت فاكتور اصلي ، دو فاصله كاشت 10و20 سانتيمتر بين بوته ها در روي رديف فاكتور فرعي اول و ژنوتيپها فاكتور فرعي دوم را تشكيل دادند. در طول فصل زراعي 6 صفت مورد اندازه گيري قرار گرفت . براي بيشتر صفات و در هر دو محيط مساعد و نامساعد تفاوت ميانگين اكثر تاپ كراسها بالاينهاي Bمربوط كه بيانگر هتروزيس و برتري نسبت به والد مادري است ، معني دار بود. هتروزيس منجر به افزايش عملكرد دانه ، وزن حجمي ، طول خوشه ، ارتفاع گياه ، متوسط وزن خوشه و شروع زودتر گلدهي شد. عملكرد دانه و وزن حجمي كمترين و ارتفاع بوته و طول خوشه بيشترين قابليت هاي توارث را براساس مولفه هاي واريانس داشتند. برآوردهاي فابليت توارث براي اكثر صفات در محيط نامساعد كمتر از محيط مساعد بود. برآوردهاي بالاي وراثت پذيري براي اكثر صفات مورد مطالعه نشان داد كه امكان گزينشهاي مطلوب بر مبناي آنها وجود دارد. در محيط مساعد لاينهاي A22و A32اثرات قابليت تركيب پذيري عمومي )GCA(معني داري را از نظر كليه صفات از جمله عملكرد دانه داشتند ومي توانند بعنوان والد مناسب در تهيه هيبريد مورد استفاده قرار گيرند.
