225

226ق

226

ميرلوحي ، آقافخر; محمد علي عباسي ، سيدجليل ، رضوي و ابراهيم قناعتي

علوم و فنون كشاورزي و منابع طبيعي

ج .5،ش .1

1380

ص .117

روش هاي شخم حفاظتي به منظور جلوگيري از تخريب و فرسايش روزافزون خاك هاي زراعي و حفاظت هرچه بيشتر از منابع طبيعي ، در جهان رو به گسترش است .عوامل متعددي، همچون ژنوتيپ هاي گياهي در موفقيت استفاده از روش هاي شخم حفاظتي نقش دارند.هدف ازاين تحقيق حاضر بررسي امكان استفاده از روش بدون شخم ، و بررسي واكنش ژنوتيپ هاي مختلف ذرت به اين روش كشت در اصفهان بود.بدين منظور، تابستان سال هاي 74و75، دو آزمايش به صورت كرت هاي خرد شده ، در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي ، در چهار تكرار انجام گرفت .دو روش شخم متداول و بدون شخم به عنوان فاكتورهاي اصلي ، و پنج هيبريد ذرت به عنوان فاكتورهاي فرعي انتخاب شد.جوانه زني در همه تيمارها مشابه بود، و تعداد روز از كاشت تا 50 درصد سبز شدن ، براي هيبريدهاي مختلف و روش هاي متفاوت شخم شش روز به طول انجاميد.نوع شخم اثر بسيار معني داري بر وزن خشك گياه در تمام دوران رشد گياه گذاشت ، و موجب كاهش آن در روش بدون شخم شد.هم چنين ، تفاوت وزن خشك گياه در ارقام مختلف در مرحله رسيدگي كامل بسيار معني دار بود.شاخص سطح برگ از روند مشابهي پيروي كرد،و به صورت معني داري در روش بدون شخم كاهش يافت .قطر ساقه در سال هاي مختلف آزمايش و نيز روش هاي مختلف شخم به طور معني داري متفاوت بود.كمترين قطر ساقه در سال دوم آزمايش و در روش بدون شخم ، با تبعيت از رشد رويشي گياه به دست آمد.عملكرد نهايي دانه به صورت معني داري تحت تاثير سال آزمايش ، روش شخم و ژنوتيپ گياه قرار گرفت .بيشترين عملكرد دانه در سال اول و كمترين آن در سال دوم آزمايش حاصل شد.با توجه به معني دار بودن اثر متقابل سال و شخم ، مشخص شد كه بيشترين كاهش عملكرد در سال دوم و در روش بدون شخم صورت گرفته است .اثر متقابل شخم و رقم از نظر آماري معني دار نبود، كه مبين عملكرد يكسان ژنوتيپ هاي مختلف در دو روش شخم مي باشد، يعني هيبريد هايي كه عملكرد بهتري در روش شخم متداول داشتند، در روش بدون شخم داراي عملكرد بيشتري بودند.نتايج دو ساله اين آزمايش نشان داد كه تغييرات عملكرد ژنوتيپ هاي مورد آزمايش در دو روش شخم يكسان است ، و احتمالا توليد ذرت در اصفهان به روش بدون شخم ، با كاهش عملكرد دانه ، خصوصا در دراز مدت همراه خواهد بود

8/7/81جمالي

226