232

233ق

233

فرپور، محمدهادي; حسين خادمي ، مصطفي كريميان اقبال

768-762ص

اولين كنفرانس ملي بررسي راهكارهاي مقابله با كم آبي و خشكسالي ; جهاد دانشگاهي استان كرمان

خاكهاي گچي گروهي غالب اراضي مناطق خشك و نيمه خشك با بارندگي كمتر از 400ميليمتر مي باشند.بيش از 99,از گسترش 200 ميليون هكتاري اين اراضي در قاره هايآسيا و آفريقا واقع شده است .كشور ايران با حدود 28 ميليون هكتار از خاكهاي گچي بزرگترين سطح را در ميان ساير كشورها داراست .با توجه با اينكه گسترش و تكامل افقهاي گچي در سطوح دامنه اي مخروط افكنه و پديمنت ديده مي شودو از سوي ديگر اين سطوح براي عمليات آبخيز داري و پخش سيلاب مورد استفاده قرار مي گيرند، لذا اطلاع دقيق از نحوه تشكيل و تكامل اين اراضي براي اعمال مديريتي پايدار اجتناب ناپذير است .بنابراين پس از مطالعه گزارشات ، تفسير عكسهاي هوايي و نقشه هاي توپوگرافي و مطالعات دقيق صحرايي ،مناطق نوق رفسنجان به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گرديد.پس از حفر تعداد زيادي پروفيل مشاهده اي، تعداد 7 پروفيل به عنوان شاهد مورد بررسي قرار گرفت .ميانگين بارندگي سالانه حدود 60 ميليمتر و اقليم منطقه خشك مي باشد.به لحاظ زمين شناسي سازند آذرين با سن ائوسن و رسوبات نئوژن حاوي گچ و نيز سازنده هاي آهكي در منطقه مشاهده گرديد.واكنش ، هدايت الكتريكي ، ميزان گچ و آهك و نيز بافت درنمو نه هاي خاك اندازه گيري شد. ميزان گچ و اندازه بلورها و نيز ميزان كاني پاليگورسكيت از سطوح مرتفع دامنه اي بطرف پائين شيب كاهش يافت اما ميزان شوري خاك از پروفيل شماره 5 كه نزديك پلايا واقع است افزايش چشمگيري نشان داد.بدليل حلاليت زياد گچ و در نتيجه احتمال ايجاد كارست هاي گچي و سپس بدلند از يك سوء و كم بودن هدايت هدروليكي خاكهاي گچي از سوي ديگر، لندفرمهاي دامنه اي منطقه نوق جهت پخش سيلاب مناسب نمي باشند.كاهش نفوذپذيري حاصل از كاني پاليگورسكيت نيز كه در سطوح دامنه اي به وفور يافت مي شودو فرسايش پذيري زياد اين كاني بر اين عدم تناسب مي افزايد.به علاوه وجود لايه هاي سيماني شده گچ بصورت انقطاع بافتي در پروفيل 4 در مناطق پائين دامنه بر نفوذناپذيري و عدم تناسب اين خاكها براي پخش سيلاب مي افزايد.سطوح پلايايي نيز بدليل ريز بودن رسوبات و ساختمان توده اي براي پخش سيلاب مناسب نمي باشد

17/7/81جمالي

233