بررسي مشخصات مخروطه افكنه هاي مناطق خشك استان كرمان به منظور شناخت پتانسيلهاي موجود براي مهارسيلابها و تغذيه مصنوعي

چکيده :

مخروطه افكنه ها كه عمدتا در محل خروجي سيلاب از حوزه هاي آبخيز ورود به دشت ها تشكيل شده اند،در بخش وسيعي از مناطق خشك كشور بخصوص در استان كرمان ديده مي شوند.اين لندفرم ها در پايين دست حوزه هاي سيل خيز و بالادست دشتهايي قرار دارند كه عمدتا با مسئله سيل گيري و يا آفت آبهاي زيرزميني مواجه مي باشند و از طرفي تعداد زيادي از رشته قنوات بر روي آنها قرار دارند.از آنجا كه در ايران در مورد مخروطه افكنه ها تحقيقات منتشر شده اي صورت نگرفته است ، لذا شناسايي خصوصيات آنها به منظور كنترل سيل و تغذيه سفره آب زيرزميني ضرورت دارد.در اين تحقيق بيش از 330 مخروطه افكنه با مساحتي بالغ بر 600هزار هكتار در استان كرمان شناسايي و بخشي از خصوصيات اوليه اين لندفرم هاو روابط آنها با خصوصيات فيزيكي حوزه هاي آبخيز بالادست بررسي شد.همچنين خصوصيات خاك ، پوشش گياهي و تغييرات نفوذپذيري در طول چند مخروط افكنه نمونه مورد بررسي قرار گرفت .نتايج نشان مي دهد كه گسترش طولي ، عرضي و مساحت مخروط افكنه ها تحت تاثير خصوصيات فيزيكي حوزه آبخيز بالا دست قرار گرفته است .از طرفي از راس تا قاعده مخروط افكنه نفوذپذيري كاهش يافته و تغييرات درصد اجزاء خاك ، زياد، نا منظم و غير قابل پيش بيني مي باشد.مخروط افكنه هاي استان كرمان از نظر فعاليت سيلاب بر سطح آنها، به دو گروه مخروط افكنه هاي فعال و غير فعال و بر اساس شيب متوسط طولي به سه گروه اصلي تقسيم بندي شدند.1-مخروط افكنه هاي با شيب كم كه شيب آنها كمتر از 3درصد است .2-مخروط افكنه هاي با شيب متوسط كه شيب آنها 3تا 6درصد مي باشد.3-مخروط افكنه هاي با شيب زياد كه شيب آنها بيش از 6درصد است .از طرفي مخروط افكنه هاي مذكور از نظرمساحت به 4گروه طبقه بندي گرديد.1- مخروط افكنه هاي كوچك كه وسعت آنها كمتر از 100هكتار است .2- مخروط افكنه هاي متوسط كه مساحت آنها 100تا1000هكتار مي باشد.3-مخروط افكنه هاي بزرگ كه مساحت آنها 1001تا10000هكتار است .4-مخروط افكنه هاي خيلي بزرگ كه مساحت آنها بزرگتر از 10000هكتار مي باشد.نتايج كلي نشان مي دهد كه اين سطوح وسيع كه از نفوذپذيري خوبي برخوردارند،براي اجراي عمليات آبخيزداري از نوع پخش سيلاب مناسب بوده كه با استفاده از آن مي توان جهت جبران افت سفره و يا ذخيره براي خشكسالي هابخشي از سيلاب بالادست را مهار و نفوذ داد

بررسي مشخصات مخروطه افكنه هاي مناطق خشك استان كرمان به منظور شناخت پتانسيلهاي موجود براي مهارسيلابها و تغذيه مصنوعي

واژه هاي كليدي: مخروطه افكنه /استان كرمان /خصوصيات فيزيكي /حوزه آبخيز/خاك سطحي /نفوذپذيري