توصيفگرها :
توارث سيتوپلاسمي ,اجزا متشكله واريانس ,قابليت توارث,يولاف ,اصلاح نبات ,گياهان زراعي
چکيده :
ده جفت جامعه كه اعضاء هر جفت تنها از نظر سيتوپلاسم متفاوت بودند، هريك متشكل از 20 لاين F4در نسلهاي BC0و BC2با انجام تمام تلاقيهاي ممكن بين 5 نمونه يولاف وحشي با دو رقم زراعي از نقطه نظر تاثير سيتوپلاسم بر درصد پروتئين دانه و ماهيت كنترل ژنتيكي آن مورد ارزيابي قرار گرفتند. سيتوپلاسم هيچگونه اثر مستقيمي بر درصد و پروتئين دانه و برآورد پارامترهاي ژنتيكي نظير اجزاء واريانس GCAو SCA، واريانس ژنتيكي افزايشي و وراثت پذيري نداشت . بهر حال ، متوسط درصد پروتئين دانه ، تلاقيهائي از رقم 9170 CIكه سيتوپلاسم يولاف وحشي را داشتند بالاتر بود. همچنين اثرات متقابلي بين هسته و سيتوپلاسم آشكار گرديد. در تلاقيهائي كه تفاوت معني داري بين جوامع مشابه ولي با سيتوپلاسمهاي مختلف مشهود بود. معمولا" برتري مشاهده شده به سيتوپلاسم يولاف وحشي تعلق داشت . با اين حال هيچگونه اثر ثابت و جهت داري از سيتوپلاسم در تمام تلاقيها مشاهده نگرديد. اين نتايج نشان داد كه امكان بهبود در صد پروتئين دانه يولاف زراعي با استفاده از سيتوپلاسم خاصي از يولاف وحشي وجود دارد و احتمالا" متخصصين اصلاح نبات مي توانند با استفاده از سيتوپلاسمهاي مختلف و بهره گيري از اثرات متقابل خاص و مطلوبي كه بين سيتوپلاسم و هسته وجود دارد، براي بهبود خصوصيات گياهان زراعي استفاده نمايند. نتايج حاصل حاكي از آن بود كه قابليت تركيب پذيري عمومي عمده ترين منبع تنوع ژنتيكي است . همچنين واريانس افزايشي بخش مهمي از واريانس ژنتيكي را تشكيل مي داد. برآوردهاي وراثت پذيري خصوصي بسيار بالا بودند. بنابراين درصد پروتئين دانه توسط اثرات افزايشي ژنها كنترل مي گردد و مي توان از روشهاي موثر انتخاب نظير تلاقي برگشتي در افزايش آن استفاده نمود.
