ارزيابي صفات زراعي در جمعيت هاي حاصل از تلاقي بين گونه اي گلرنگ در شرايط تنش و عدم تنش خشكي

چكيده فارسي :

1 چكيده گلرنگ به عنوان يك گياه بومي ايران با كيفيت باالي روغن مقاومت نسبتا زياد به خشكي شوري و سرماي زمستانه از اهميت خاصي براي توليد دانه هاي روغني كشور برخوردار است مهمترين هدف اين تحقيق ارزيابي صفات زراعي و شناسايي جمعيت هاي متحمل تر به تنش رطوبتي در 8 جمعيت 4 F گلرنگ حاصل از تالقي سه گونه C oxyacanthus Cartamus tinctorius L و C palaestinus بود اين آزمايش در سال زراعي 2390 9390 در مزرعه تحقيقاتي لورك دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان و دردو محيط تنش رطوبتي و عدم تنش با استفاده از سيستم آبياري قطره اي و در قالب طرح التيس 10 10 در دو تكرار كه در هر مربع300 فاميل نسل 4 F مربوط به هر يك از تالقيهاي مختلف به همراه 9 ژنوتيب والديني و سه الين خالص بودند ارزيابي گرديد نتايج آمار توصيفي نشان داد صفت دامنه ساقه دهي در حالت تنش رطوبتي وراثت پذيري پايين تري نسبت به بقيه صفات داشت نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر محيط براي اكثر صفات معني دار نبود ولي اثر ژنوتيپ ها و تنوع بين جمعيت ها براي اكثر صفات معني دار بودكه مي توان گفت تنوع بااليي در ژنوتيپ ها و بين جمعيت ها وجود داشت اثر متقابل ژنوتيپ ها در محيط فقط براي 1 صفت مهم در عملكرد تعداد غوزه بارور تعداد كل غوزه در بوته عملكرد دانه تعداد دانه در غوزه و نسبت غوزه بارور بر نابارور معني دار بود نتايج مقايسه ميانگين ها نشان داد كه در حالت تنش و عدم تنش رطوبتي جمعيت PL الين خالص يك جمعيت مناسب و جمعيت IO يك جمعيت نامناسب معرفي شد در حالت عدم تنش و تنش رطوبتي جمعيت PO حاصل تالقي C C oxyacanthus palaestinus يك جمعيت پابلند و جمعيت IO حاصل تالقي C oxyacanthus C tinctorius يك جمعيت پا كوتاه معرفي شد در ارزيابي گونه هاي والديني گونه زراعي C tinctorius به لحاظ عملكرد يك گونه مناسب و همچنين پابلند معرفي شد و گونه وحشي C oxyacanthus به لحاظ عملكرد نامناسب و همچنين پا كوتاه معرفي شد نتايج همبستگي صفات در محيط عدم تنش نشان داد كه صفات نسبت قطر غوزه بر ارتفاع غوزه قطر ساقه و وزن صد دانه با اكثر صفات همبستگي معني دار نداشتند ولي با اعمال تنش اين صفات نيز با ساير صفات همبستگي پيدا كردند در تجزيه خوشه اي براي محيط عدم تنش رطوبتي ژنوتيپ ها به دو خوشه اصلي و در شرايط تنش به پنج خوشه تقسيم شدند در تجزيه به مولفه هاي اصلي در حالت شاهد مولفه اول و مولفه دوم 01 درصد تغييرات را توجيه نمودند كه مولفه اول مولفه عملكرد بوته و مولفه دوم شاخص اقتصادي نام گذاري شد در محيط تنش دو مولفه اول 91 درصد تغييرات را توجيه كردند كه مولفه اول مولفه عملكرد و مولفه دوم مولفه شاخص اقتصادي نام گذاري شد همچنين باي پالت حاصله از محيط عدم تنش نتايج تجزيه خوشه اي محيط عدم تنش را تاييد نمود نتايج ضرايب مسير براي عملكرد در شرايط عدم تنش و تنش رطوبتي نشان داد كه صفت ارتفاع اولين ساقه گل دهنده بيشترين اثر مستقيم و مثبت و همچنين صفت تعداد كل غوزه در بوته بيشترين اثر مستقيم و منفي را بر عملكرد داشتند شاخص هاي تحمل و حساسيت به خشكي STI YI GMP MP و DI همبستگي مثبت و معني دار با عملكرد در شرايط تنش رطوبتي نشان دادند واژه هاي كليدي گلرنگ تنش خشكي تالقي بين گونه اي

ويسي يلمه، قاسم

ارزيابي صفات زراعي در جمعيت هاي حاصل از تلاقي بين گونه اي گلرنگ در شرايط تنش و عدم تنش خشكي

تلاقي بين گونه اي , عمليات زراعي