بررسي ثبات و انتقال پذيري قارچ هاي همزيست اندوفايت در گياه فسكيوي بلند

چكيده فارسي :

چكيده قارچ اندوفايت Epichloe كه به صورت همزيست در بخش هاي هوايي گياه فسكيوي بلند رشد مي كند منجر به افزايش توانايي تحمل گياه ميزبان به انواع تنش هاي زيستي و غير زيستي و كارايي هرچه بيشتر گياه براي توليد علوفه و بذر ميشود از آنجايي كه گياه فسكيوي بلند به عنوان گياهي آزادگردهافشان تلقي مي شود كه داراي سيستم خودناسازگاري گامتوفيتيكي است بنابراين تغييرات زيادي در ژنوتيپ گياه رخ ميدهد كه مي تواند بر سازگاري گياه يا قارچ اندوفايت تاثير گذار باشد با توجه به اينكه اطالعي در زمينه نحوه و ميزان انتقال پذيري قارچ اندوفايت از گياه مادري به نتاج نسل بعد و تاثير والدين پدري و مادري بر پايداري اين همزيستي وجود ندارد اين پژوهش در 3 بخش مجزا اجرا گرديد در آزمايش اول تعداد 91 ژنوتيپ فسكيوي بلند كه شامل 11 كلون خارجي و 8 كلون ايراني بودند از نظر توان توليد بذر خودگشن و آزادگرده افشان و ساير صفات مرتبط از جمله رشد رويشي و ميزان زنده ماني دانه گرده مورد بررسي قرار گرفتند در آزمايش دوم تعداد 01 ژنوتيپ ايراني و خارجي به عنوان والد پدري با 2 كلون حاوي اندوفايت 75B و 75C به عنوان والدين مادري تالقي داده شدند تا تاثير دانه گرده والد پدري بر انتقال پذيري اندوفايت به نتاج بذر نسل بعد بررسي گردد در اين آزمايش قارچ اندوفايت در موقعيت هاي مختلف تخمدان در خوشه گياهان والد مادري 75C و 75B در دو زمان مختلف مورد رديابي قرار گرفت در آزمايش سوم نتاج بدست آمده از تالقي هاي آزمايش دوم در يك طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار كشت شدند تا تنوع ژنتيكي حاصل از تالقي والدين پدري و مادري فسكيوي بلند در جوامع نيمه خواهري بررسي گردد نتايج آزمايش اول نشان داد كه قارچ اندوفايت با نزديك كردن فنوتيپ گياهان 75B و 75C به گياهان بدون اندوفايت بويژه آنها كه منشا خارجي دارند منجر به كاهش تنوع فنوتي ي گرديد در آزمايش اول با وجود اينكه ژنوتيپ هاي بدون اندوفايت 75B و 75C داراي ميانگين كمتري نسبت به ميانگين ژنوتيپ هاي خارجي و ساير ژنوتيپ هاي ايراني از نظر صفات تعداد بذر در خوشه آزاد گرده افشان تعداد بذر در خوشه خود گرده افشان نسبت خودگشني وزن صد دانه خودگشن وزن صد دانه آزاد گرده افشان عملكرد دانه در خوشه هاي آزاد گرده افشان و هم در خوشه هاي خود گشن بودند ولي ژنوتيپ هاي حاوي اندوفايت 75B و 75C از نظر همه اين صفات نسبت به ميانگين ژنوتيپ هاي خارجي فوق پيشي گرفتند نرخ خودگشني در دو كلون حاوي اندوفايت به طور معنيداري باالتر از كلونهاي عاري از اندوفايت بود بنابراين به نظر مي رسد قارچ اندوفايت با تغيير هورموني در خوشههاي فسكيوي بلند خودناسازگاري ر ا كاهش داده و خودباروري را به شدت افزايش داده است همچنين ارزيابي زنده ماني دانه گرده كه با سه روش آنيلين بلو يديد و تترازوليوم انجام شد نشان داد كه گرده كلون هاي حاوي اندوفايت بويژه 75B پس از گذشت 3 روز بيش از 07 درصد زنده ماني داشتند در حالي كه درصد زنده ماني گرده كلون بدون اندوفايت صفر بود بنابراين امكان توليد بذر بويژه از طريق خودگشني در گياهان حاوي اندوفايت افزايش مي يابد در آزمايش دوم مشخص شد كه حضور اندوفايت در تخمدان ژنوتيپهاي 75B و 75C تحت تاثير زمان بررسي حضور موقعيت تخمدان روي خوشه در بوته و حتي تحت تاثير نمونههاي گرفته شده تخمدان در هر موقعيت روي خوشه قرار نگرفت اين نتايج نشان ميدهد كه با توجه به اينكه قارچ اندوفايت در بافتهاي داخلي گياه ميزبان قرار دارد احتماال عوامل محيطي بر سقط شدن آن بي تاثير است و تنها گرده خارجي مي تواند حضور اندوفايت را تغيير دهد بدين ترتيب ادامه اين آزمايش با تالقي والدين پدري با دو كلون حاوي اندوفايت نشان داد كه نسبت گياهان حاوي اندوفايت به گياهان بدون اندوفايت در نتاج حاصل از تالقي با نسبت 7 9 اپيستازي در سطح احتمال 5 درصد اختالف آماري معني داري ندارد و بنابراين ممكن است دومكان ژنتيكي با اثر اپيستازي در انتقال پذيري قارچ اندوفايت به گياهچه نقش داشته باشند همچنين مشخص گرديد كه اگرچه شدت حضور قارچ اندوفايت در گياهچه به شدت حضور آن در بذر نيز بستگي دارد ولي احتماال به دليل تاثير گرده پدري از شدت اين همبستگي كاسته شد نتايج آزمايش سوم نيز نشان داد كه تنوع ناشي از اثر والد مادري 75B و 75C براي صفات روز تا خوشه دهي ارتفاع زايشي ارتفاع رويشي و قطر بوته به طور معني داري بيشتر از اثر ژنوتيپ هاي پدري بود كه نشان دهنده آللهاي مادري متفاوتي است كه توانسته در تالقي با گردههاي والدهاي پدري بروز پيدا كند با توجه به تنوع ژنتيكي ايجاد شده حاصل از تالقي والدين به نظر مي رسد كلون هاي خارجي Silverado و Monarch ژنوتيپهاي مطلوبي براي توليد جمعيت و انتخاب برترين بوتهها پس از تالقي با ژنوتيپ هاي 75B و 75C باشد همچنين با توجه به ويژگي ها

زارعان، مريم

بررسي ثبات و انتقال پذيري قارچ هاي همزيست اندوفايت در گياه فسكيوي بلند

اندوفايت , فسكيو بلند , انتقال پذيري , وراثت , پايداري