13186

12029

كارشناسي ارشد

بيابان زدايي

اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده منابع طبيعي

۱۳۹۶

سيزده، ۸۳ص.: مصور، جدول، نمودار

حميد متين خواه، عليرضا موسوي

مصطفي تركش اصفهاني، ناصر سيماني

محسن سليماني، حسين بشري

1396/11/15

كتابنامه

منابع طبيعي

مهندسي منابع طبيعي

ID12029

1 چكيده هر گونه گياهي در رويشگاه خود رابطه تنگاتنگي با عوامل زنده و غيرزنده رويشگاه برقرار ميكند و تغييرات هريك از اين عوامل اثر چشمگيري بر رشد و استقرار آن گونه دارد از جمله تأثيرگذارترين عوامل بر رشد و استقرار گياهان عوامل مربوط به خاك اقليم و فيزيوگرافي منطقه رويشگاهي آنها است اسپرسي همداني Hedysarum criniferum از گياهان بومي مراتع ايران است و طبق فلور ايرانيكا در استانهاي مختلفي از كشور گزارش شده است در مطالعه حاضر چهار رويشگاه اسپرسي همداني در استان اصفهان دو رويشگاه در منطقه موته يك رويشگاه در منطقه دامنه و يك رويشگاه در منطقه چادگان و در استانهاي فارس شهرستان سپيدان قزوين شهرستان آوج كرمانشاه شهرستان گهواره و همدان شهرستان گنبد هر كدام يك رويشگاه بررسي شد جمعآوري اطالعات گياهي به روش تعيين سطح حداقل انجام شد در هر پالت عالوه بر شيب و جهت و ارتفاع از سطح دريا به عنوان عوامل فيزيوگرافي تعداد پايه گونه اسپرسي همداني سطح تاج پوشش و ارتفاع متوسط پايهها همچنين درصد تاجپوشش ساير گونهها محاسبه شد نمونههاي خاك از عمق 1 11 سانتيمتري خاك و از نزديكترين فاصله به بوتهها عمق ريشهدواني برداشت گرديد اطالعات هواشناسي نزديكترين ايستگاهها به رويشگاههاي مورد مطالعه اسپرسي همداني جمعآوري و فاكتورهاي اقليمي ميانگين دماي ماهانه مجموع بارش ماهانه ميانگين سرعت باد ماهانه بيشينه دماي ماهانه كمينه دماي ماهانه و سرعت باد بيشينه ماهانه براي هر يك از مناطق محاسبه شد در آناليز خاك مقادير pH هدايتالكتريكي آهك گچ كربنآلي كلسيم منيزيم سديم پتاسيم فسفر سديم قابل جذب ازت كل بافت خاك درصدشن رس سيلت و درصد سنگريزه محاسبه شد آناليزهاي آماري از قبيل همبستگي رگرسيون رج بندي و خوشهبندي بر روي نتايج آزمايشگاهي دادههاي اقليمي و دادههاي برداشتشده از محل پالتها اعمال گرديد و ارتباط خاك اقليم و عوامل فيزيوگرافي با پارامترهاي گياهي از جمله سطح تاجپوشش تراكم و ارتفاع متوسط گياه بررسي شد نتايج حاصل از تحقيق حاضر نشان داد كه مناطق رويشي بررسي شده گونه اسپرسي همداني در اين تحقيق از نظر تركيب پوشش گياهي تشكيل دهنده اين مراتع تقريبا مشابه ميباشد عالوه بر اين طبق نتايج حاصل از آناليز رجبندي عوامل آهك و منيزيم به عنوان عوامل خاكي بيشينه سرعت باد ماهانه و مجموع بارش ماهانه به عنوان عوامل اقليمي و جهات جغرافيايي شرق و شمال شرق به عنوان عوامل فيزيوگرافي بيشترين ميزان تأثير را بر پراكنش گونههاي گياهي رويشگاههاي مورد مطالعه نشان ميدهند همچنين طبق نتايج حاصل از خوشهبندي از نظر عوامل اقليمي مناطق مورد مطالعه در سه گروه مناطق استپي نيمه استپي و جنگلهاي خشك قرار گرفتند نتايج اين تحقيق ميتواند در برنامهريزي مديريت حفظ و توسعه گونه اسپرسي همداني به عنوان يكي از گونههاي گياهي ارزشمند بومي ايران مورد استفاده قرار گيرد كلمات كليدي اسپرسي همداني رجبندي خوشهبندي فاكتورهاي اقليمي و عوامل فيزيوگرافي

84 A survey on some ecological properties of Hedysarum criniferum Boiss habitats in Iran Fatemeh Ghasemishiri f ghasemishiri@na iut ac ir December 23 12 2017 Department of Natural Resources Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 IranDegree MSc Language PersianDr S H Matinkhah matinkhah@cc iut ac irDr S A Mousavi sarmousavi@cc iut ac irAbstract Plants in their habitats have a close relationship with living and non living factors of the habitatand any change in each of these factors may have a significant impact on the growth and deploymentof the species Some of the most influential factors on plant growth and establishment are soil climateand physiography factors in their habitat area Hedysarum criniferum is one of the indigenous plantsof Iran rangelands and has been observed in different provinces based on the Flora Iranica Fourhabitats of this species were selected in Isfahan Fars Qazvin Kermanshah and Hamedan provinces The collection of plant information was carried out using the minimal area method In each plot inaddition to the slope and elevation from the sea level as physiographic factors the number ofHedysarum plants canopy cover and average height of species as well as the percentage ofvegetation cover of other species were measured Soil samples were taken from the depth of 0 60 cmand close to the plants Meteorological data of the closest stations to the studied habitats and theclimatic factors average mo nthly temperature total monthly precipitation average monthly windspeed maximum monthly temperature minimum monthly temperature and maximum monthly windspeed were calculated for each of the eight areas The soil lab the amounts of pH etectricalconductivity lime organic carbony gypsum calcium magnesium sodium potassium phosphorus absorbable sodium total nitrogen soil texture percentage of sandy clay silt and gravel percentagewere determined Statistical analyzes such as correlation regression were applied on experimentalresults climatic data and data extracted from the plots and the relationship between soil climate andphysiographic factors with the vegetation parameters such as canopy cover density and averageheight of plants were investigated The results showed that the studied habitats were almosthomogeneous regarding the vegetation composition of these rangelands In addition the lime andmagnesium as Soil factors maximum monthly wind speed and total monthly precipitation as climaticfactors and geographical directions of east and northeast as physiographic factors showed the mostimpact on the distribution the plant species Also regarding the clustering results from climatic factorspoint of view the habitats were categorized as steppe semi steppe and arid forest groups The resultscan be used for the management conservation and development of Hedysarum species as one ofnative and valuable plants in Iran KeyWords Hedysarum criniferum regression clustering climatic and physiographic factors

حميد متين خواه، عليرضا موسوي

مصطفي تركش اصفهاني، ناصر سيماني

محسن سليماني، حسين بشري