13881

12617

كارشناسي ارشد

مديريت منابع آب

اصفهان: دانشگاه صنعتي اصفهان، دانشكده عمران

۱۳۹۷

[سيزده]، ۱۱۲ص.: مصور، جدول، نقشه، نمودار

حميدرضا صفوي

محمد حسين گل محمدي

آزاده احمدي، رامتين معيني

1397/07/03

كتابنامه

عمران

مهندسي عمران

ID12617

چكيده در طي دهههاي گذشته در كشور برداشت بيرويه از منابع آب زيرزميني بهويژه براي استفاده بخش كشاورزي سبب وارد كردن لطمات جبرانناپذيري به آبخوانها شده و افت شديد سطح آب و هدر رفت سرمايههاي مالي به دليل نياز به كف شكني چاهها نشست سطح زمين تخريب تأسيسات زيربنايي ساختمانها و را به دنبال داشته است براي جلوگيري از ادامه روند افت فعلي مديريت بهرهبرداري و حفاظت از آبهاي زيرزميني بايد بهعنوان يك اصل و پايه در برنامهريزيهاي كشور قرار گيرد در اين رابطه استفاده از مدلهاي عددي در صورت شناخت و بهشرط آماده بودن زمينه ميتواند بهعنوان يك ابزار كارآمد در اختيار مديران ذيربط بهمنظور سهولت در برنامهريزيها و تصميمگيريها قرار گيرد چنين مدلهايي تا حد خوبي بيانگر سيستم آب زيرزميني مورد مطالعه خواهد بود و اين امكان را ميدهد كه بتوان واكنش سيستم را در برابر تنشهاي مختلف بشري مانند آبياري پمپاژ احداث سازههاي آبي و نظاير آن را پيشبيني كرد در اين راستا در اين پاياننامه بهعنوان مطالعه موردي آبخوان دشت لنجانات با استفاده از دادههاي بارش دادههاي هيدرولوژيكي چاههاي اكتشافي زمينشناسي پيزومترها و آمارهاي موجود از برداشت منابع آبي طي سالهاي گذشته مورد بررسي قرارگرفته و بيالن اين دشت توسط نرمافزار GMS و كد عددي Modflow از ديدگاه كمي توسعهيافته است زيرحوضه لنجانات در بخش غربي حوضه آبريز گاوخوني واقع شده و به دليل وجود اندركنش ميان رودخانه و آبخوان و وسعت بسيار زيادي كه به خود اختصاص داده همچنين قرار گرفتن صنايع بزرگي مانند فوالد مباركه و ذوبآهن اصفهان وجود مصارف شرب شهري و روستايي و مساحت باالي بخش كشاورزي يكي از پراهميتترين زيرحوضههاي موجود در منطقه است در فرايند مدلسازي آبخوان در يك دوره 6 ساله ابتدا با استفاده از يك مدل مفهومي در پاييز سال 6831 مدلسازي در حالت ماندگار انجام شد و سپس طي 3 سال از ابتداي سال آبي 7831 6831 تا انتهاي سال آبي 9831 8831 مدلسازي در حالت ناماندگار انجام شد و سپس مدل ساخته شده كاليبره شد پس از آن مدل مورد نظر در سه سال بعدي سالهاي آبي 0931 9831 تا سال آبي 2931 1931 صحتسنجي شده است دليل انتخاب اين سالها بهمنظور مدلسازي در دسترس بودن دادههاي مورد نياز طي اين سالها و دربرداشتن هرسه رژيم آب و هوايي مرطوب خشك و نرمال در سالهاي مدلسازي و سالهاي صحتسنجي براي محدوده مطالعاتي مورد نظر است در طول مدلسازي ميزان متوسط خطاي مطلق MAE در حالت ماندگار ناماندگار و در طول صحتسنجي به ترتيب برابر با 26 0 23 1و 86 1 متر بوده است كه نزديكي مقادير محاسباتي توسط مدل شبيهسازي شده را با مقادير مشاهداتي در اين سالها نشان ميدهد درنهايت پس از اتمام مدلسازي با تعريف سناريوهاي مختلف احيا و تعادلبخشي رفتار آبخوان براي آينده نزديك با در نظر گرفتن شرايط اقليمي آينده از پاييز سال 7931 تا افق 0041 مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته شد نتايج اجراي اين سناريوها نشان داد كه درصورتي كه برداشت از آبهاي زيرزميني مطابق با روند فعلي انجام شود سطح آب زيرزميني طي سه سال پيشبيني به ميزان 51 2 متر افت ميكند و ميزان افت سطح آب طي 31 سال از ابتداي مدلسازي در پاييز 6831 تا انتهاي تابستان سال 0041 برابر با 17 8 متر بدست آمد به اين ترتيب با ادامه وضعيت موجود منابع آبي منطقه با بحران جدي روبرو ميگردد با توجه به اينكه غالب مصارف منابع آب زيرزميني در بخش كشاورزي ميباشد براي بهبود وضعيت افت نياز به اعمال سناريوهايي در راستاي كاهش استفاده از منابع آب در بخش كشاورزي است سناريوهاي درنظر گرفته شده شامل كاهش 01 درصدي و 02 درصدي سطح زير كشت تغيير الگوي كشت تغيير الگوي آبياري و درنهايت تلفيق اين سناريوها باهم است نتايج حاصل از اعمال اين سناريوها نشان داد كه تغيير الگوي آبياري به همراه كاهش 02 درصدي سطح زيركشت بهترين نتيجه را به همراه داشت كه مطابق با آن وضعيت آبخوان به تعادل رسيده و سطح آب در طي سه سال پيشبيني به ميزان 5 سانتيمتر باال آمده است واژههاي كليدي آبخوان لنجانات مدل كمي كد Modflow نرمافزار GMS

113 Evaluation and assessment of quantity restorations of aquifers Case study Lenjanat aquifer Department of Civil Engineering IsfahanUniversity of Technology Isfahan 84156 83111 IranDegree M Sc Language PersianSupervisor Dr Hamid R Safavi hasafavi@cc iut ac irAbstractOver the past decades in the country more extraction of groundwater resources especiallyfor agricultural uses has caused irreversible damage to aquifers and a sharp decline ingroundwater levels and the loss of financial resources due to the need for wells groundleveling dismantling of facilities Infrastructure buildings etc In order to prevent thecontinuation of the current decline management and groundwater protection should beconsidered as a basis for the planning of the country In this regard the use of numericalmodels in the form of knowledge and on condition of the availability of the field can beprovided as an efficient tool for relevant managers in order to facilitate planning and decisionmaking Such models would well illustrate the underlying groundwater system under study which would allow the system to respond to various human stresses such as irrigation pumping construction of water structures and the like So in this thesis the Lenjanat Plainhas been studied using meteorological and hydrological data exploratory wells geology piezometers data and available statistics from water resources harvesting in recent years And the layout of this plain has been slightly expanded by the GMS software and Modflownumerical code The Lenjanat sub basin is located in the western part of the Gavkhoni basin due to the interaction between the Zayandehrud river and the aquifer and the vast amount ofland allocated to it as well as the location of large industries such as Mobarakeh Steelcompany and Isfahan Steel company the existence of urban and rural drinking and the theagricultural sector is one of the most important water user in the region In the aquifermodeling process in a period of 6 years using a conceptual model in the fall of 2007 themodeling was carried out in a steady state then in 3 years from the beginning of the wateryear 2007 2008 to the end of the water year 2009 2010 the modeling was carried out in aunsteady state and then the made model was calibrated After that the model has beenverified for the next three years water years 2010 2011 to the water year 2012 2013 The

حميدرضا صفوي

محمد حسين گل محمدي

آزاده احمدي، رامتين معيني