شماره راهنما :
1497 دكتري
پديد آورنده :
رضائي، محمد
عنوان :
بررسي ويژگي هاي جوانه زني و اثر كميت و كيفيت نور بر رشد و عملكرد ويتكس (.Vitex agnus-castus L) تحت تنش خشكي
محل تحصيل :
اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان
صفحه شمار :
هفده، [174] ص.: مصور، جدول، نمودار
استاد راهنما :
جمشيد رزمجو، محمدحسين اهتمام
استاد مشاور :
حسن كريم مجني، مرتضي زاهدي
توصيفگر ها :
دماهاي كاردينال , ويتكس , خواب بذر , تنش خشكي , اسانس , كيفيت نور
استاد داور :
پرويز احسان زاده، حميد سودايي زاده، علي نيكبخت
تاريخ ورود اطلاعات :
1398/09/06
رشته تحصيلي :
مهندسي كشاورزي
تاريخ ويرايش اطلاعات :
1398/09/09
چكيده فارسي :
چكيده گياه دارويي ويتكس يكي از گونههاي دارويي معطر خانواده نعنائيان است كه در نواحي خشك و نيمهخشك پراكندكي دارد تاكنون مطالعه جامعي كه بتواند اثرات تنش خشكي و اثر نور كميت و كيفيت را در اين گونه بررسي كند وجود ندارد اين پژوهش در قالب پنج مطالعه مجزا انجام شد در مطالعه اول به منظور بررسي شكست خواب بذر آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد در اين آزمايش از دو روش شكست خواب فيزيكي و فيزيولوژيك استفاده شد روش فيزيكي شامل تيمارهاي آب گرم 08 درجه سانتيگراد به مدت 8 دقيقه خراش با دستگاه اسكاريفاير با دور 004 به مدت 06 دقيقه اسيد سولفوريك 89 درصد به مدرت 04 دقيقه و دي متيل سولفوكسيد 06 درجه سانتيگراد به مدت 42 ساعت بود بعد از اعمال روش فيزيكي روش فيزيولوژيك اعمال گرديد روش فيزيولوژيك شامل تيمارهاي نيترات پتاسيم 2 0 درصد به مدت 42 ساعت اتفون 051 ميليگرم بر ليتر به مدت 42 ساعت و جيبرلين 004 ميليگرم بر ليتر به مدت 42 ساعت بود بيشترين درصد جوانهزني در تيمار اسيد سولفوريك جيبرلين و بعد از آن در تيمار خراشدهي مكانيكي جيبرلين به دست آمد بذور تيمار شده با ديمتيلسولفوكسيد و آب گرم جوانهزني نشان ندادند در مطالعه دوم به منظور تعيين دماهاي كاردينال سه تكرار 52 بذري از گياه ويتكس در دماهاي 5 01 51 02 52 03 53 و 04 درجه سانتيگراد در ژرميناتورهاي مختلف با شرايط يكسان به مدت دو هفته قرار گرفتند دماي پايه براساس تعداد روز الزم براي 05 درصد جوانهزني با استفاده از مدلهاي دو تكهاي 70 51 دندان مانند 15 51 بتا 05 41 و بتاي اصالح شده 98 8 محاسبه گرديد تمامي مدلها دماي اپتيم را بين 33 الي 83 درجه سانتيگراد پيشبيني كردند در مطالعه سوم به منظور ارزيابي آثار سايه و خشكي بر روي گياه ويتكس آزمايشي دو ساله طراحي و به صورت بلوكهاي خرد شده طرح نواري در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد تيمارهاي آزمايش شامل سه سطح سايه عدم سايه 05 و 08 سايه وسه سطح آبياري شامل آبياري پس از 05 07 و 09 درصد رطوبت قابل استفاده خاك بودند سطوح تيمار خشكي عمود بر سطوح تيمار سايه در نظر گرفته شدند نتايج نشان داد كه به غير از كلروفيل b محتواي ساير رنگيزه هاي فتوسنتزي از اثر سايه و خشكي متاثر نگرديدند ميزان فتوسنتز در شرايط سايه شديد كاهش يافت ولي در شرايط سايه متوسط تغييري نكرد برهمكنش سايه و خشكي اثرات معنيداري بر روي محتواي پرولين قند محلول آنتوسيانين و فنول نداشت سايه موجب كاهش فعاليت آنزيمهاي كاتاالز پراكسيداز محتواي مالونديالدهيد و پراكسيد هيدروژن شد ولي ميزان محتواي نسبي آب برگ پتانسيل آب برگ سديم كلسيم آهن مس منگنز و روي را افزايش داد عملكرد بذر در شرايط همزمان سايه و خشكي شديد به شدت كاهش يافت بيشترين مقدار عملكرد بذر و اسانس برگ و بذر در تيمار نور كامل و عدم تنش رطوبتي حاصل شد آلفا پينن و كاريوفيلن در نور كامل و تحت تنش متوسط و بتا ترپينل استات در سايه متوسط و تحت تنش متوسط در برگها از مقدار بااليي برخوردا بودند در حالي كه در بذور بيشترين ميزان بتا ترپينل استات و كاريوفيلن در شرايط 08 درصد سايه و عدم تنش رطوبتي مشاهده گرديد مطالعه چهارم به منظور بررسي اثر سايه و خشكي بر اندام هوايي و ريشه گياه ويتكس اجرا گرديد تيمارهاي آزمايشي در اين مطالعه مشابه با مطالعه سوم بود نتايج اين مطالعه نشان داد در تيمار 05 درصد سايه در شرايط تنش خشكي نسبت به عدم تنش خشكي محتواي فنول كل قندهاي محلول آنتوسيانين فالونوئيد پرولين مالونديآلدهيد و فعاليت آنزيم كاتاالز بيشتر بود كاربرد تيمار 08 درصد سايه محتواي برخي از صفات فتوسنتزي و محتواي اسانس را افزايش داد كاربرد سايه در ريشه منجر به افزايش محتواي فنول قند محلول و پرولين و موجب كاهش حجم و وزن خشك ريشه گرديد مطالعه پنجم به منظور بررسي اثر كيفيت نور و تنش خشكي بر گياه ويتكس انجام شد تيمارهاي آزمايشي در اين مطالعه شامل چهار سطح نور آبي 574 064 نانومتر قرمز 566 056 نانومتر قرمز آبي 03 07 و سفيد 067 083 نانومتر و سه سطح آبياري 05 07 و 09 درصد تخليه رطوبتي بود كه به صورت طرح كامال تصادفي با 3 تكرار اجرا گرديد نور قرمز اثرات مثبت بر روي صفات فتوسنتزي هدايت روزنهاي سرعت تعرق و ميزان فتوسنتز نشان داد در حالي كه نور قرمز آبي بر روي رنگدانههاي فتوسنتزي بيشترين اثر مثبت را داشت بيشترين مقدار محتواي اسانس در تيمار نور قرمز آبي 09 درصد تخليه رطوبتي به دست آمد پاسخ ريشه گياه ويتكس در مقايسه با برگ اين گياه به برهمكنش بين كيفيت نور و تنش خشكي متفاوت بود بيشترين مقدار محتواي آنتوسيانين و پرولين طول ريشه و وزن خشك ريشه تحت تيمار نور قرمز 07 درصد تخليه رطوبتي مشاهده شد در اين مطالعه آناليز كراماتوگراف گازي تعداد 52 تركيب را
چكيده انگليسي :
Evaluation of seed germination aspects and effect of light quality and quantity on growth and yield of vitex Vitex agnus castus L under drought stress Mohammad Rezaei mohammad rezaei@ag iut ac ir September 22 2019 Department of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 Iran1st Supervisor Jamshid Razmjoo krazmjoo@cc iut ac ir2st Supervisor Mohammad Hossein Ehtemam hehtemam@cc iut ac irDepartment of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture Isfahan University of TechnologyAbstractChaste tree is an ornamental and medicinal species of Lamiaceae which is mostly growin arid and semi arid regions To our knowledge there has not been yet any reportedcomprehensive study on dormancy cardinal temperatures light responses shading anddrought tolerances of this species Therefore five separate experiments includingdormancy breaking cardinal temperature estimation drought level and shade levels inpot and field and light quality and drought levels were conducted The first experimentwas arranged in a factorial arrangement based on completely randomized design with 20treatments and 3 replications It consisted of two methods for breaking dormancy Thefirst method involved physical seed dormancy breaking and was carried out by hot waterat 80 C for 8 min scarifying by scarifier at 400 revolutions per minute rpm for 60 min H2SO4 98 for 40 min and dimethyl sulfoxide DMSO at 60 C for 1 day The secondmethods were physiological seed dormancy breaking Seeds were soaked in KNO3 0 2 for 24 h ethephon 150 ppm for 24h and gibberellin 400 ppm for 1 day The highestgermination percent was recorded under acid scarification and GA3 followed bymechanical scarification and non scarification under GA3 respectively Seeds underDMSO and hot water treatments did not germinate In the second study three replicatesof seeds were placed in the different germinators with different temperatures 5 10 15 20 25 30 35 and 40 C for two weeks The base temperature was obtained for D50 usingbeta 14 50 2 02 beta modified 8 89 4 56 segmented 15 07 0 86 and dent like 15 51 0 61 The models showed an optimum temperature between 33 and 38 C forD50 In the third study the treatments were three drought levels irrigation after 50 I50 70 I70 and 90 I90 depletion of the available soil water and three shading levels 50 S50 and 80 shading S80 and full light S0 The experimental design was a split blockwith three replications in which the main plots contained the shading levels and subplotsincluded the irrigation regimes In this experiment except Cl b other photosyntheticpigments content were not significantly affected by shading and drought levels In parallelwith transpiration rate photosynthetic rate was decreased under severe shading but it wasnot significantly affected by moderate shading The interaction between shadingtreatment and irrigation regimes had no marked effects on proline soluble sugars
استاد راهنما :
جمشيد رزمجو، محمدحسين اهتمام
استاد مشاور :
حسن كريم مجني، مرتضي زاهدي
استاد داور :
پرويز احسان زاده، حميد سودايي زاده، علي نيكبخت
