شماره راهنما :
1595 دكتري
پديد آورنده :
فتح اللهي چالشتري، سميرا
عنوان :
راندمان مصرف و انتقال نيتروژن، توزيع ماده¬ي خشك فتوسنتزي و اثرات دگرآسيبي گندمهاي قديم دي، تترا و هگزاپلوئيد در پاسخ به نيتروژن
محل تحصيل :
اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان
صفحه شمار :
هشت،196ص: مصور، جدول
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده، حسن كريم مجني
استاد مشاور :
مرتضي زاهدي، حميد رضا عشقي زاده
توصيفگر ها :
گندم هاي قديمي , انتقال مجدد ماده ي خشك , استفاده از نيتروژن , آللوپاتي , تركيبات فنوليك
استاد داور :
جمشيد رزمجو، حسين شريعتمداري، سينا فلاح
تاريخ ورود اطلاعات :
1399/05/08
رشته تحصيلي :
مهندسي كشاورزي زراعت و اصلاح نباتات
تاريخ ويرايش اطلاعات :
1399/05/11
چكيده فارسي :
چكيده قابليت دسترسي به عناصر غذايي به ويژه نيتروژن يكي از عوامل محدود كنندهي توليد محصوالت كشاورزي ميباشد ارقام اصالح شده ي گندم اغلب در شرايط غني از عناصر غذايي عملكرد بااليي دارند در حاليكه ارقام قديمي گندم داراي ويژگيهاي خاصي بوده كه آنها را قادر ميسازد در شرايط محدوديت منابع بهتر عمل كنند مطالعهي حاضر به منظور ارزيابي راندمان مصرف و انتقال نيتروژن توزيع مادهي خشك فتوسنتزي و اثرات دگرآسيبي گندمهاي قديم دي تترا و هگزاپلوئيد در پاسخ به نيتروژن در سه آزمايش جداگانهي مزرعهاي گلداني و آزمايشگاهي طراحي و اجرا شد آزمايش مزرعهاي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو سال زراعي 6931 5931 و7931 6931 انجام شد اثر چهار سطح كود نيتروژن 0 52 05 و 57 كيلوگرم در هكتار نيتروژن خالص بر هفت ژنوتيپ گندم شامل پنج ژنوتيپ گندم تتراپلوئيد پوشينهدار ايمر يك ژنوتيپ گندم هگزاپلوئيد نان و يك ژنوتيپ گندم تتراپلوئيد ماكاروني مورد ارزيابي قرار گرفت آزمايش گلداني بهصورت فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي در سه تكرار در بازهي زماني پاييز 6931 تا تابستان 7931 طراحي و اجرا شد در اين آزمايش اثر چهار سطح كود نيتروژن 0 04 08 و 021 كيلوگرم در هكتار نيتروژن خالص به ترتيب 0 82 0 65 0 و 48 0 گرم نيتروژن خالص در هر گلدان بر 21 ژنوتيپ گندم مورد ارزيابي قرار گرفت اين ژنوتيپها شامل هفت ژنوتيپ گندم تتراپلوئيد چهار ژنوتيپ گندم هگزاپلوئيد و يك ژنوتيپ گندم ديپلوئيد بودند اثر متقابل نيتروژن ژنوتيپ براي تمامي صفات در آزمايشهاي مزرعه و گلدان در سطح احتمال 1 معنيدار گرديد غلظت كلروفيل و كارتنوئيد در همهي ژنوتيپهاي مورد مطالعه با افزايش كاربرد كود نيتروژن افزايش يافت اما ميزان اين افزايش در ژنوتيپهاي تتراپلوئيد پوشينهدار ايمر و هگزاپلوئيد پوشينهدار اسپلت كمتر بود اجزاي عملكرد دانه تعداد سنبله در گياه تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه عملكرد دانه عملكرد مادهي خشك و شاخص برداشت گندمهاي اصالح شدهي ماكاروني و نان با افزايش كاربرد نيتروژن افزايش يافتند اما در گندمهاي قديمي و پوشينهدار اين افزايش غالبا تا سطح متوسط نيتروژن مشاهده شد انتقال مجدد مادهي خشك گندمهاي ايمر در پاسخ به كاربرد كود نيتروژن متفاوت از گندمهاي اصالح شدهي ماكاروني و نان بود كمترين ميزان انتقال مجدد مادهي خشك به دانه و كمترين شاخص برداشت در گندمهاي قديمي و پوشينهدار و در سطح باالي كاربرد كود نيتروژن به دست آمد گندمهاي قديمي به ويژه گندمهاي تتراپلوئيد پوشينه دار ايمر در شرايط كمبود نيتروژن جذب و استفاده از نيتروژن بيشتر يا برابر با گندمهاي اصالح شدهي ماكاروني و نان داشتند نتايج اين مطالعه نشان داد كه برخي از گندمهاي قديمي مانند گندمهاي ايمر قادرند تا در شرايط كمبود نيتروژن جذب و استفاده از نيتروژن بااليي داشته باشند بنابراين اين گندمها ميتوانند گزينهي مناسبي براي كشت در زمينهاي حاشيهاي فقير از عناصر غذايي باشند آزمايش آزمايشگاهي شامل دو آزمايش آللوپاتي بوده كه به منظور بررسي تاثير نيتروژن بر خاصيت آللوپاتي ژنوتيپهاي مختلف گندم بر جوانهزني و رشد گياهچهي تربچه و جو وحشي انجام شد اين آزمايشها بهصورت فاكتوريل در قالب طرح كامال تصادفي در سه تكرار در پتريديش و در اتاقك رشد انجام شدند براي اجراي آزمايش آللوپاتي از ژنوتيپهاي بكار رفته در آزمايش مزرعه كه تحت تيمار كود نيتروژن قرار گرفته بودند استفاده شد در مرحلهي گلدهي نمونههايي از كل اندام هوايي ژنوتيپهاي بهكار رفته درآزمايش مزرعه برداشت شد اين نمونهها در سايه خشك شده و براي سنجش زيستي به آزمايشگاه منتقل شدند نمونههاي گياهي آسياب شده و چهار غلظت عصارهي آبي 5 2 5 5 7 و 01 درصد از آنها تهيه شد در آزمايش اول آللوپاتي تاثير نيتروژن بر خاصيت آللوپاتي هفت ژنوتيپ گندم بر جوانهزني و رشد گياهچهي تربچه به عنوان يك گياه محك بررسي شد آزمايش دوم آللوپاتي به منظورتاثير نيتروژن بر خاصيت آللوپاتي چهار ژنوتيپ انتخاب شده از آزمايش اول بر جوانهزني و رشد گياهچهي جو وحشي به عنوان يكي از علفهاي هرز مهم غيرقابل كنترل با روشهاي شيميايي مزارع گندم حال حاضر كشور مورد بررسي قرار گرفت نتايج اين مطالعات نشان داد كه تمامي ژنوتيپهاي گندم مورد استفاده در اين آزمايش از رشد گياهچههاي تربچه وجو وحشي جلوگيري كردند اما در اين ميان گندم هگزاپلوئيد نان روشن در سطح باالي كود نيتروژن به همراه گندمهاي تتراپلوئيد پوشينهدار جونقان و سينگرد به ترتيب در سطح پايين و متوسط كاربرد كود نيتروژن بيشترين اثر بازداري را بر جوانهزني و رشد گياهچهي تربچه و جوانهزني رشد و غلظت رنگدانههاي فتوسنتزي گياهچهي جو وحشي داشتند بررسي محتواي كل تركيبات فنوليك در اين گندمها نشان داد كه رقم روشن و ژنوتيپهاي جو
چكيده انگليسي :
Nitrogen use and translocation efficiency photoassimilates distribution and allelopathic functions of ancient wheats of different ploidy levels in response to nitrogen Samira Fatholahi S fatolahi@ag iut ac ir July 04 2020 Department of Agronomy and Plant Breeding Isfahan University of Technology Isfahan 84156 83111 Iran 1st Supervisor Parviz Ehsanzadeh ehsanp@cc iut ac ir 2nd Supervisor Hassan Karimmojeni kmojeni@cc iut ac ir Professor Department of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture Isfahan University of Technology Associate Professor Department of Agronomy and Plant Breeding College of Agriculture Isfahan University of Technology Abstract Nutrient availability especially nitrogen N availability and weed interference are limiting factor for crop production in many regions of the world Modern crop varieties often produce high yields under high resource availability and weed free condition whereas ancient varieties are expected to have characteristics more suitable under low resource availability The present study was conducted to evaluate nitrogen use and translocation efficiency photoassimilates distribution and allelopathic functions of ancient wheats of different ploidy levels in response to nitrogen in the field pot and laboratory experiments A two year field experiment 3 replicate factorial randomized complete block design was conducted on five hulled tetraploid emmer wheat genotypes and one improved free threshing durum along with a bread wheat Moreover a pot experiment 3 replicate factorial completely random design was carried out on 12 genotypes encompassing wheats from all ploidy levels i e di tetra and hexaploid and the ancient hulled vs the improved durum and bread wheats during the 2016 2017 and 2017 2018 growing seasons Nitrogen N fertilizer was applied to the examined wheats
استاد راهنما :
پرويز احسان زاده، حسن كريم مجني
استاد مشاور :
مرتضي زاهدي، حميد رضا عشقي زاده
استاد داور :
جمشيد رزمجو، حسين شريعتمداري، سينا فلاح
