16403

14617

كارشناسي ارشد

بيوتكنولوژي

اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان

1399

دوازده، 73ص. : مصور، جدول، نمودار

رحيم مهرابي، بدرالدين ابراهيم سيد طباطبايي

احمد ارزاني، بهرام شريف نبي

مجيد طالبي، مسعود بهار

1400/01/24

كتابنامه

كشاورزي

مهندسي كشاورزي

1400/01/24

2687578

چكيده بيماري سپتوريوز برگي گندم از جمله بيماريهاي مهم گندم در آمريكاي شمالي چين و خصوصا اروپا ميباشد وقوع بيماري سپتوريوز برگي گندم در ايران از سال 4431 و با رواج كشت ارقام مكزيكي گندم نان رو به گسترش است عامل اين بيماري قارچ هميبيوتروف Zymoseptoria tritici ميباشد كه در شرايط مساعد بيماريزايي تا 05 به محصول در مزرعه خسارت وارد مينمايد عالئم بيماري شامل لكههاي نكروز به رنگ قهوه اي مايل به قرمز تا قهوه اي روشن و پيكنيديومهاي پراكنده كوچك و سياه رنگ است ايران در منطقهي هالل حاصلخيز واقع شده است كه اين منطقه با احتمال بااليي خاستگاه ژنتيكي گندم هگزاپلوييد نان و منشا قارچ Z tritici ميباشد از همين روي اين مطالعه بهمنظور بررسي رابطهي متقابل گندم نان و قارچ Z tritici با استفاده از آزمايشات فنوتيپي و مولكولي انجام شد به اين منظور نمونههاي آلوده به سپتوريوز برگي گندم از مزارع گندم آلوده در سراسر كشور جمع آوري شدند و عامل بيماريزا جداسازي گرديد در مجموع تعداد 58 نمونه قارچ ايراني Z tritici جداسازي شد كه از اين ميان مايه زني 83 جدايه بر روي 32 رقم افتراقي گندم نان صورت گرفت در بين ارقام افتراقي گندم ارقام 831 Kavkaz K4 Flame M3 synthetic 3HD و 14 Km باالترين مقاومت را در برابر جدايههاي ايراني قارچ Z tritici نشان دادند عالوه بر اين حضور ژن 6 Stb در گندم نان هگزاپلوييد و خويشاوندان وحشي آن با استفاده از جفتآغازگر اختصاصي 1 Ha3 WF1 Ha3 WR كه ميتواند يك باند 865 جفت باز را تكثيرنمايد مورد بررسي قرار گرفت حضور ژن 6 Stb در ارقام افتراقي گندم كه قبال ژن 6 Stb درآنها شناخته شده بود تأييد شد در بسياري از ارقام رايج زراعي گندم ژن 6 Stb در حالي شناسايي شد كه فراواني اين ژن در خويشاوندان وحشي گندم بسيار كم بود عالوه بر اين حضور ژن 6 AvrStb در جدايههاي ايراني قارچ Z tritici با استفاده از جفتآغازگر اختصاصي 1 Avr6 ztF1 Avr6 ztR با تكثير يك باند 263 جفت بازي مورد بررسي قرار گرفت دادههاي PCR نشان داد كه فراواني ژن 6 AvrStb در جمعيتهاي ايراني قارچ Z tritici بسيار كم است به طور كلي دادههاي فنوتيپي نشان داد كه هيچ ارتباط معني داري بين مشخصات بيماريزا و موقعيت هاي جغرافيايي وجود ندارد همچنين فراواني پايين 6 AvrStb نشان مي دهد كه به احتمال زياد در جمعيت جدايههاي ايراني قارچ Z tritici افكتورهاي ناشناخته ديگري غير از افكتور 6 AvrStb وجود دارند كه شناسايي آنها مورد توجه است كلمات كليدي Stb6 AvrStb6 Aegilops Zymoseptoria tritici رابطهي متقابل

26 Bonas U and Lahaye T 2002 Plant disease resistance triggered by pathogen derived molecules refined models of specific recognition Curr Opin Microbiol 5 44 50 27 Brading P A Verstappen E C Kema G H and Brown J K M 2002 A gene for gene relationship between wheat and Mycosphaerella graminicola the Septoria tritici blotch pathogen Pytopathology 92 439 445 28 Brokenshire T 1975 The role of graminaceous species in the epidemiology of Septoria tritici on wheat Plant Pathol 24 33 38 29 Brokenshire T 1976 The reaction of wheat genotypes to Septoria tritici Ann Appl Biol 82 415 423 30 Brown J K Chartrain L Lasserre Zuber P and Saintenac C 2015 Genetics of resistance to Zymoseptoria tritici and applications to wheat breeding Fungal Genet Biol 79 33 41 31 Carver T Robbins M and Zeyen R J 1991 Effects of two PAL inhibitors on the susceptibility and localized autofluorescent host cell responses of oat leaves attacked by Erysiphe graminis DC Physiol Mol 39 269 287 32 Chartrain L Berry S and Brown J K M 2005a Resistance of wheat line Kavkaz K4500 L 6 A 4 to Septoria tritici blotch controlled by isolate specific resistance genes Phytopathology 95 664 671 33 Chartrain L Brading P and Brown J K M 2005b Presence of the Stb6 gene for resistance to Septoria tritici blotch Mycosphaerella graminicola in cultivars used in wheat breeding programmes worldwide Plant Pathol 54 134 143 34 Chartrain L Joaquim P Berry S Arraiano L Azanza F and Brown J K M 2005c Genetics of resistance to Septoria tritici blotch in the Portuguese wheat breeding line TE 9111 Fungal Genet Biol 110 1138 1144 35 Chartrain L Sourdille P Bernard M and Brown J K M 2009 Identification and location of Stb9 a gene for resistance to Septoria tritici blotch in wheat cultivars Courtot and Tonic Plant Pathol 58 547 555 36 Cohen L and Eyal Z 1993 The histology of processes associated with the infection of resistant and susceptible wheat cultivars with Septoria tritici Plant Pathol 42 737 743 37 Cowling S G Brule Babel A Somers D and Lamari L 2004 Identification and mapping of host resistance genes to Septoria tritici blotch of wheat Phytopathology 94 23 36 38 Cuthbert R 2011 Molecular mapping of septoria tritici blotch resistance in hexaploid wheat Triticum aestivum L Ph D Dessertation University of Manitoba Winnipeg Canada Abstract 39 Dalvand M Soleimani Pari M J Zafari D Roohparvar R and Ghafari S M T 2016 Study on virulence factors of Mycosphaerella graminicola the causal agent of septoria leaf blotch and reactions of some Iranian wheat genotypes to this pathogen Iran J App Biotech Rep 3 359 36340 Danon T and Eyal Z 1990 Inheritance of resistance to two Septoria tritici isolates in spring and winter bread wheat cultivars Euphytica 47 203 214 68

رحيم مهرابي، بدرالدين ابراهيم سيد طباطبايي

احمد ارزاني، بهرام شريف نبي

مجيد طالبي، مسعود بهار