توصيفگر ها :
چنار , درون‌درماني , زردبرگي , شيمي‌درماني , كمبود آهن , كلات آهن , عصاره جلبك دريايي
چكيده فارسي :
چكيده
درخت چنار يكي از مهمترين گونه‌هاي درختي موجود در فضاي سبز ايران است كه متاسفانه در سال‌هاي اخير دچار مشكل زرد برگي و خزان زودرس شده كه مشكلي پيچيده و چندوجهي است و يكي از عمده‌ترين عامل بروز آن، كمبود يا غيرفعال شدن آهن در برگ است. شيمي‌درماني روشي ابتكاري براي نجات درختان نوميد از درمان با روش درون‌درماني است كه سبب ايجاد واكنش سريع و شديد و بازيابي سلامت درخت مي‌شود. در همين راستا، پژوهش حاضر در قالب طرح آزمايشي كاملاً تصادفي، شامل 4 تيمار و 5 تكرار با هدف رفع مشكل زردبرگي و احياي درختان چنار اجرا گرديد. تيمارها شامل 2 منبع آهن (نانو كلات آهن، آمينو كلات آهن) در غلظت‌هاي (10،2 و 20 درصد)، عصاره جلبك دريايي، در غلظت‌هاي (0، 2 و 4 درصد) و تيمار شاهد (آب مقطر) بود. تيمارهاي درون درماني در يك نوبت در اواسط خردادماه سال 1401، حجم محلول تزريقي براي هر كپسول 80 ميلي‌ليتر، براي هر درخت 3 عدد كپسول و براي كليه تيمارها ثابت اعمال گرديد. تيمار شاهد آب مقطر نيز به روش درون درماني همانند تيمارهاي مورداستفاده جهت يكسان‌سازي شرايط اعمال شد. پس از انجام شيمي¬درماني درختان برگ¬هاي بيمار خود را تا پايان تيرماه 1401 به سبب اثر غلظت بالاي مواد تزريق شده از دست دادند و برگ هاي جديد از هفته اول و دوم مردادماه 1401 شروع به رشد كردند. تاج-پوش درختان خردادماه 1402 به طور كامل بازيابي گرديد. اندازه گيري شاخص¬هاي اين پژوهش در 5 بخش شاخص هاي فيزيولوژيك، برگ، روزنه، عناصر و شاخص¬هاي مورفولوژيك¬ به انجام رسيد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه اثر غالب تيمارها بر بهبود بيشتر شاخص‌ها مورفولوژيك و فيزيولوژيك درختان چنار درگير با زردبرگي در سال‌هاي 1401 و 1402، نسبت به شاهد، مثبت و معنادار بود. كاربرد غلظت‌هاي 2 درصد منابع آهن و 0 و 2 درصد عصاره جلبك دريايي، در مجموع، تاثير معناداري بر بهبود درختان درگير با زردبرگي نداشت. در مقابل، كاربرد تيمار آمينوكلات آهن 20 درصد، نانوكلات آهن 20 درصد و عصاره جلبك دريايي 4 درصد، تاثير معناداري بر افزايش محتواي رنگيزه‌هاي فتوسنتزي گياه، فلورسانس كلروفيل و در نهايت افزايش محتواي كربوهيدرات در گياهان تيمار شده نسبت به شاهد گرديد. همچنين در كاربرد تيمار آمينوكلات آهن 20درصد بيشترين ميزان عناصر آهن و نيتروژن، به عنوان دو عنصر مهم در ساختار كلروفيل، نسبت به شاهد مشاهده شد. شيمي درماني با منبع آمينوكلات آهن سبب بهبود قابل توجه در كل محتواي كلروفيل و سطح برگ به ترتيب تا 134 و 42 درصد و پيرو آن افزايش محتواي كربوهيدرات تا 41 درصد و در نهايت بازيابي سلامت ظاهري تاج‌پوش درختان تا 60 درصد نسبت به درختان شاهد در سال 1402 گرديد. در مجموع بهترين تيمارهاي قابل توصيه در شيمي‌درماني با هدف بازيابي درختان چنار به ترتيب آمينوكلات آهن 20 درصد، نانوكلات آهن 20 درصد و عصاره جلبك دريايي 4 درصد بود.
چكيده انگليسي :
Abstract
The Plane tree is one of the most important tree species in urban green space in Iran. Unfortunately, Plan trees exhibit various visual symptoms such as yellowing and premature fall of leaves in recent years. The most common cause of yellowing is Fe deficiency. Chemotherapy is an innovative method with the use of endotherapy to protect trees by prevent tree decline which causes a quick and intense reaction and restores the tree health. In this regard, the present stuy was carried out in the form of a completely randomized design, including five treatments with five replications of each treatment, with the aimed to solve the chlorosis disorder in plane tree. The treatments include two sources of iron (nano-iron chelate and iron amino acid chelate; in three concentrations of 2, 10, and 20 percent vol), seaweed extract; in three concentrations of 0, 2, and 4 percent vol) and control treatment (distilled water). Endotherapy treatments were applied in the middle of June 2022, the volume of injection solution was 80 ml for each capsule, three capsules used for each tree and the volume of injection solution remained unchanged at 240 ml for all treatments. Control treatment (distilled water) was applied in the same way as the other treatments to equal status conditions. The results of this research showed that, in most cases the effect of the treatments on the improvement of the morphological and anatomical properties of plane trees wich affected by iron chlorosis in the years 2022 and 2023, was positive and significant compared to the control. The application of concentrations of 2% nano-iron chelate, 2% iron amino acid chelate, and 0 and 2% seaweed extract, did not have a significant effect on the improvement of plane trees that affected by chlorosis. On the other hand, the use of 20% iron amino acid chlate treatment, 20% nano-iron chelate, and 4% seaweed extract significantly increased the photosynthetic pigments, and chlorophyll fluorescence of plants and consequently increasing the photosynthetic efficiency of the plane trees and finally increasing the carbohydrate content in the treated plants compared to control plants. Also, the highest Fe and nitrogen concentrations were observed in the application of 20% iron amino acid chlate compared to the control treatment. Chemotherapy with iron sources and seaweed extract caused a significant effect on improving the leaf area and photosynthetic characteristics and subsequently increased carbohydrate content, branch growth, and recovery of plane trees canopy in 2023. In conclusion, 20% iron aminochlate, 20% iron nanochlate and 4% seaweed extract were recommended as the best treatments aimed to overcome chlorosis disorder of the plane trees.
