توصيفگر ها :
آسيبپذيري , ادراك مراتع , راهكارهاي حمايتي , مخاطرات محيطي , معيشت , قلنگان , شهرستان شهركرد
چكيده فارسي :
زندگي بشر از گذشته تاكنون دستخوش اثرات منفي و زيانبار مخاطرات طبيعي بوده است. يكي از انواع اين مخاطرات طبيعي خشكسالي است كه آسيبهاي اقتصادي، اجتماعي و محيطزيستي و كاهش سطح توسعه در مناطق مختلف را بهدنبال دارد. از اين رو، افزايش تابآوري به عنوان رويكردي مؤثر در راستاي ارتقاي آمادگي در مواجهه با مخاطرات مختلف از جمله خشكسالي به رسميت شناخته شده است. هدف تحقيق حاضر ارزيابي ابعاد اقتصادي، اجتماعي، نهادي و فيزيكي-كالبدي تابآوري بهرهبرداران مرتعي زيرحوضه آبخيز قلنگان در شهرستان شهركرد بود. اهداف جزئيتر، ارزيابي ادراك بهرهبرداران از خشكسالي، سرمايههاي معيشت، مؤلفههاي مؤثر بر تابآوري و تبيين راهكارهاي حمايتي در راستاي ارتقاي تابآوري بهرهبرداران بود. جامعهآماري شامل93 بهرهبردار مرتع قلنگان و 38 كارشناس منابعطبيعي شهرستان شهركرد بود. پرسشنامه بر محور طيف ليكرت از خيليكم، كم، متوسط، زياد و خيليزياد تدوين شد. پس از تدوين پرسشنامه، دادههاي گردآوري شده در اكسل وارد و با نرمافزار آماري SPSS تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان داد بين اكثر مؤلفههاي مرتبط با ادراك بهرهبرداران از خشكسالي، سرمايههاي معيشت، مؤلفههاي مؤثر بر تابآوري و راهكارهاي حمايتي براي هر دو گروه هدف تفاوت معنيدار وجود دارد. علاوهبراين، بين دو گروه هدف از نظر هر مؤلفه مورد مطالعه اختلاف معنيدار وجود دارد. واگرايي ديدگاهها در درك و اولويتبندي مؤلفههاي مورد مطالعه را ميتوان به تفاوت نگرش گروههاي هدف ارتباط داد. تفاوت ديدگاه گروههاي هدف را ميتوان به تفاوت نگرش و درك ميداني و محلي بهرهبرداران و فهم متفاوت علمي، تجربي و اجرايي كارشناسان منابع طبيعي نسبت داد. همگرايي ديدگاههاي گروههاي هدف را ميتوان به ايجاد درك و ذهنيت مشترك از طرق مختلف مرتبط دانست. اين تحقيق پيشنهاد ميكند در راستاي همگرايي بيشتر گروههاي ذينفع برنامههاي آموزشي و كارگاههاي مشاركتي در زمينههاي مختلف توسعه داده شود. علاوه براين، در راستاي ذهنيت و درك مشترك كه بهتر ميتواند به حلوفصل مسائل و مشكلات كمك كند- برنامهريزي صورت گيرد.
چكيده انگليسي :
Human life has been subjected to the negative and harmful effects of natural hazards since the past. One of these natural hazards is drought, which has caused economic, social and environmental damages and leads to a decrease in the development level in different regions. Therefore, increasing resilience has been recognized as an effective approach to improve flexibility in facing various risks, including drought. The aim of the current research is to evaluate the economic, social, institutional and ecological dimensions of resilience of rangeland users in Ghelangan watershed sub-basin in Shahrekord County. The more detailed goals were to evaluate rangeland users' perception of drought, livelihood capital, factors affecting resilience, and to explain the support strategies in order to improve of rangeland users' resilience as well. The statistical population was the rangelands' users of Ghelangan rangeland and natural resources experts of Shahrekord County. The questionnaire was developed based on the Likert scale (very low, low, medium, high and very high). After compiling the questionnaire; the collected data were entered in Excel and analyzed with SPSS statistical software. The results showed that there is a significant difference between most of the components related to the users' perception of drought, livelihood capital, factors affecting resilience and the explanation of support strategies for both target groups as well. In addition, there is a significant difference between the two target groups in terms of each studied component. The divergence of views in understanding and prioritizing the components can be related to the difference in the attitude of the target groups. Regarding the difference in the point of view of the target groups, it can be attributed to the difference in the field and local understanding of the users and the different scientific, experimental and executive understanding of the natural resources’ experts. The convergence of the views of the target groups can be related to the creation of common understanding and mentality in different ways, in which many scientific-executive efforts may have been made. This research suggests that educational programs and collaborative workshops in various fields should be developed in order to bring different groups together, and planning should be done in line with common mentality and understanding, which can better help to solve issues and problems.