توصيفگر ها :
سينتيك خشككردن , مدل‌سازي , شاخص‌هاي رنگي , اسانس گل محمدي , رنگ‌سنجي
چكيده فارسي :
خشك كردن يكي از مهم‌ترين و قديمي‌ترين فرايندهاي پس از برداشت محصولات كشاورزي است كه با كاهش ميزان رطوبت محصول منجر به افزايش مدت زمان نگهداري آن مي‌گردد. استفاده از روش‌هاي نامناسب جهت خشك كردن مواد غذايي مي‌تواند منجر به كاهش كيفيت محصول خشك‌شده گردد. در اين تحقيق با توجه به محدود بودن فصل برداشت گل محمدي، فسادپذيري، كاهش سريع ماده مؤثر اسانس و مصارف خاص گلبرگ و غنچه خشك‌شده از يك سو و از سوي ديگر ابداع روشي با راندمان بالا، به بررسي شرايط يك سيستم خشك‌كن هواي داغ مجهز به پمپ حرارتي جهت خشك كردن غنچه گل محمدي با كيفيت بالا پرداخته شد. سامانه پمپ حرارتي به دليل مصرف انرژي كم و بازده زياد به عنوان روشي نوين جهت كنترل عمليات خشك كردن با راندماني بالا مورد استفاده قرار گرفت. در اين پژوهش ابتدا اثرات خشك كردن غنچه‌هاي گل محمدي طي دو روش خشك كردن در خشك‌كن هواي داغ مجهز به پمپ حرارتي و خشك‌كن هواي داغ بدون پمپ حرارتي در سه دماي 40، 50 و 60 درجه سلسيوس و در سه سرعت هواي 5/0، 1 و 5/1 متر بر ثانيه و روش خشك كردن در سايه (در دماي محيط) به عنوان شاهد مورد بررسي قرار گرفت. نمودار محتواي رطوبتي _ زمان خشك شدن به طور مجزا ترسيم شد. سينتيك خشك شدن به روش لايه نازك به منظور طراحي، شبيه‌سازي و بهينه‌سازي فرايند خشك كردن استفاده مي‌شود. با افزايش دما سرعت خشك شدن غنچه‌ها افزايش يافت اما نتايج حاكي از آن بود در شرايط دمايي و سرعت هواي يكسان، استفاده از خشك‌كن هواي داغ مجهز به پمپ حرارتي منجر به افزايش بيشتر سرعت خشك كردن نمونه‌ها در مقايسه با ساير روش‌هاي خشك كردن گرديد. همچنين نمودارهاي محتواي رطوبتي- زمان با مدل‌هاي مختلف تجربي توسط نرم‌افزار متلب برازش و مدل دو عبارتي به عنوان بهترين مدل در پيش‌بيني سينتيك خشك شدن غنچه گل محمدي انتخاب گرديد. شاخص‌هاي رنگ (L*، a * و b*) و ميزان اسانس غنچه‌هاي گل محمدي خشك‌شده طي روش‌هاي ذكر شده به ترتيب توسط دستگاه رنگ سنج و كلونجر اندازه گيري شد. نتايج به دست آمده از جداول تجزيه واريانس شاخص رنگ حاكي از آن بود كه تغييرات كلي رنگ با افزايش دماي خشك‌كن رابطه مستقيم دارد به طوري كه كمترين ميزان تغييرات رنگ حاصل از خشك شدن غنچه‌هاي گل محمدي نسبت به نمونه‌ي اوليه مربوط به خشك كردن در سايه و سپس خشك كردن نمونه‌ها توسط خشك‌كن هواي داغ مجهز به پمپ حرارتي در دماي 40 درجه سلسيوس بود. اما با تغيير سرعت هواي خشك كردن روند مشخصي در تغييرات رنگ مشاهده نشد. همچنين نتايج بدست آمده از جداول تجزيه واريانس ميزان اسانس استحصالي از غنچه‌هاي خشك‌شده نشان داد بين تيمارهاي مختلف تغييرات معنادار وجود ندارد ولي بيشترين مقدار اسانس استحصالي از غنچه‌هاي خشك‌شده در سايه بود.
چكيده انگليسي :
Drying is one of the most important and oldest processes after harvesting agricultural products, which reduces the moisture content of the product and increases its shelf life. Using inappropriate methods for drying food can lead to a decrease in the quality of the dried product. In this research, taking into account the limited harvesting season of the rose, its perishability, the rapid reduction of the active ingredient of the essential oil, and the special uses of dried petals and buds on the one hand, and on the other hand, to invent a method with high efficiency, to investigate the conditions of a hot air drying system. It was equipped with a heat pump to dry high quality rose buds. The heat pump system was used as a new method to control drying operations with high efficiency due to low energy consumption and high efficiency. In this research, firstly, the effects of drying rose buds through two drying methods in a hot air dryer equipped with a heat pump and a hot air dryer without a heat pump at three temperatures of 40, 50 and 60 degrees Celsius and at three air speeds of 0.5, 1 and 1.5 meters per second and the method of drying in the shade (at ambient temperature) was investigated as a control. The time-moisture content graph was drawn separately. With the increase in temperature, the drying speed of the buds increased, but the results indicated that in the same temperature and air speed conditions, using a hot air dryer equipped with a heat pump led to a greater increase in the drying speed of the samples compared to other drying methods. The color indices (L*, a* and b*) and the amount of essential oil of the dried rose buds were measured by the colorimeter and Cloninger, respectively, according to the mentioned methods. The obtained results indicated that the color changes are directly related to the increase in the temperature of the dryer, so that the lowest amount of color changes resulting from the drying of the buds compared to the original sample is related to drying in the shade and then drying the samples by drying The hot air tank was equipped with a heat pump at a temperature of 40 degrees Celsius. But by changing the speed of drying air, no clear trend in color changes was observed. Also, the amount of essential oil extracted from the samples had an inverse relationship with the increase in the temperature of the dryer, so that the amount of extracted essential oil decreased with the increase in the temperature of the dryer. Also, the amount of extracted essential oil of the samples that were dried with a heat pump dryer was more than the samples that were dried with a hot air dryer and was less than the samples that were dried in the shade.
