توصيفگر ها :
آبياري دقيق , آبياري هوشمند , آبياري باراني , سيب‌زميني , بهره‌وري اقتصادي , بهره‌وري انرژي
چكيده فارسي :
سامانه‌هاي نوين آبياري به‌عنوان ابزار مديريت براي در اختيار قرار دادن آب به مقدار مناسب و در جاي موردنظر در مزرعه مي‌باشند، اما اطلاع از مقدار آب مورد نياز و زمان آبياري، نياز به آگاهي از شرايط آب و هوا، خاك، گياه و مشخصات فني سيستم آبياري دارد. در بيشتر اراضي كشاورزي ايران سامانه‌هاي نوين آبياري با دانش سنتي بهره‌برداري مي‌شوند. در ايران سامانه مديريت آبياري هوشمند DSSPIM براي مديريت آبياري توسعه داده شده است. هدف از اين تحقيق بررسي اثر استفاده از سامانه DSSPIM بر شاخص‌هاي رشد و عملكرد گياه سيب‌زميني براي سه واريته‌ي جلي، بانبا و فابولا و مقايسه با مديريت رايج آبياري كشاورزان دشت هرمزآباد سميرم در سيستم آبياري باراني كلاسيك ثابت - آبپاش متحرك است. تيمارهاي آزمايشي شامل دو فاكتور اصلي مديريت هوشمند و رايج و فاكتور فرعي سه نوع واريته جلي، بانبا و فابولا بودند كه در قالب طرح فاكتوريل بر پايه طرح كامل تصادفي در سه تكرار مورد مقايسه قرار گرفتند. پژوهش در دشت هرمزآباد، شهرستان سميرم استان اصفهان در فصل زراعي 1401 انجام شد. مديريت آبياري بعد از مرحله استقرار گياه شروع شد. مقدار رطوبت خاك طي دوره رشد و شاخص سطح برگ و عملكرد در سه تكرار اندازه‌گيري شد. محصول نهايي در زمان برداشت در تاريخ‌هاي رايج دشت اندازه‌گيري شد. مقدار آب مصرفي در كشت‌هاي هوشمند و رايج به ترتيب براي واريته جلي 751 و 739 ميلي‌متر، براي واريته فابولا 683 و 679 ميلي‌متر و براي واريته بانبا 694 و 682 ميلي‌متر بود. مديريت هوشمند سبب 5/33 درصد افزايش در توليد نسبت به مديريت رايج شد و همچنين متوسط تعداد غده در مديريت هوشمند 9/22 درصد بيشتر از مديريت رايج بود و اين تفاوت‌‌ها در سطح 5 درصد معني‌دار بودند. مديريت هوشمند باعث افزايش 2/32 درصدي بهره‌وري آب، 4/29 درصدي بهره‌وري آب آبياري و 8/20 درصدي بهره‌وري انرژي شد و اين تفاوت در سطح 1 درصد معني‌دار بودند. بهره‌وري ناخالص اقتصادي آب آبياري 52 درصد و بهره‌وري خالص آب آبياري 89 درصد در مديريت هوشمند بيشتر از مديريت رايج بود و تفاوت‌‌ها معني‌دار (P < 0.05) بودند. مديريت هوشمند باعث كاهش 23 درصدي در قيمت تمام شده محصول در مقايسه با مديريت رايج شد. در مديريت هوشمندانه سود خالص 100 درصد و سود ناخالص 60 درصد بيشتر از مديريت رايج بود.
چكيده انگليسي :
Modern irrigation systems help farmers deliver the right amount of water to crops in the right place. To do this effectively, they need to consider factors like weather, soil, plant and the irrigation system. In Iran's agricultural areas, management of modern irrigation systems often relies on traditional knowledge. Smart irrigation management is about knowing precisely when, where, and how much water plants need. The DSSPIM irrigation management model, developed in Iran, is widely utilized for efficient and smart management. This research aims to compare the growth and yield indicators of potato plants across three varieties (Jeli, Banba, and Fabula) under typical irrigation practices used by farmers and advanced DSSPIM smart management in the Hormozabad Semirom plain, utilizing solid-set sprinkler irrigation system with movable sprinkler in 2022. The experimental treatments comprised two main factors: smart and conventional irrigation management, along with three sub-factors representing the Jeli, Banba, and Fabula varieties. These were assessed using a factorial design implemented in a completely randomized design across three replications. Irrigation management started following the establishment stage of the plants. Soil moisture levels were monitored at one time during the growth period, while plant indices such as leaf area index were recorded at three times, and yield was measured across three replications. The final yield was assessed at harvest, conducted simultaneously across the plain on standardized dates. The amount of water used in smart and conventional cultivations were 751 and 738 mm respectively for Jeli variety, 683 and 673 mm for Fabula variety and 694 and 682 mm for Banba variety. Smart irrigation management resulted in a remarkable 33.5% increase in production compared to conventional method. Moreover, the average yield under smart irrigation management surpassed conventional method by 22.9%, a statistically significant difference at the 5% level. Additionally, smart management improved water productivity by 32.2%, irrigation water productivity by 29.4%, and energy productivity by 20.8%, with these improvements being statistically significant at the 1% level. In smart management, results demonstrated a remarkable 52% increase in gross economic productivity and an impressive 89% boost in net economic productivity compared to common management, with these differences being statistically significant (P < 0.05). Furthermore, smart management achieved a notable 23% reduction in product costs compared to conventional method. Notably, smart management yielded the highest profits, surpassing common management by 100% in net profit and by 60% in gross profit, both statistically significant at the 1% level. This type of management can significantly improve water and energy productivity in agriculture and bring more economic productivity.
