19974

17246

كارشناسي ارشد

ارزيابي آمايش سرزمين

اصفهان : دانشگاه صنعتي اصفهان

1402

دوازده، 90ص.

1403/09/06

كتابنامه

مهندسي محيط زيست

مهندسي منابع طبيعي

1403/09/07

23090194

در حال حاضر كلانشهرها به دليل گسترش مكاني و تراكم جمعيتي با نابرابري‌هاي اجتماعي، تضاد طبقاتي و مشكلات محيط زيستي مختلفي روبرو هستند. بين نابرابري مكاني و توزيع ناعادلانه خدمات و مشكالت محيط زيستي و كالبدي در سطح شهر همواره يك رابطه چرخشي وجود داشته كه همديگر را پشتيباني كرده و در ادامه با رشد جمعيت و گسترش افقي و عمودي، شهر را به محيطي غير قابل سكونت تبديل ميكند. تحقيق حاضر به بررسي نابرابري‌هاي محيط زيستي در كلانشهر تبريز مي‌پردازد. هدف اصلي اين پژوهش تحليل توزيع نابرابر منابع و امكانات در مناطق مختلف شهر و تأثير آن بر كيفيت زندگي ساكنان است. با استفاده از شاخص‌هاي اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي، وضعيت نابرابري‌ها شناسايي و عوامل مؤثر بر آن مورد بررسي قرار ميگيرد. بدين منظور اطالعات مكاني شاخصهاي پوشش گياهي و دما با استفاده از تصاوير ماهواره لندست و ساير اطلاعات مكاني درباره شهر تبريز از سازمانها و ادارات مربوطه جمع‌آوري گرديد. براي وزن‌دهي به شاخص‌ها با تعيين سپس براي جمع‌بندي و تهيه نقشه نهايي وزن دهي به شاخص‌ها وتعيين وزن معيارها از روش AHP استفاده شد. سپس براي جمع‌بندي و تهيه نقشه نهايي، از روش تركيب خطي وزني استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه بيشترين وزن را از بين شاخص‌هاي مورد مطالعه، پوشش گياهي و آلودگي هوا با 0/228 به خود اختصاص داده است ومناطق 3 و 6 نسبت به بقيه مناطق از نابرابري بيشتر و مناطق 1 و 4 از نابرابري كمتري برخوردار هستند. نابرابري زيست محيطي در شهر تبريز به صورت نابرابري در توزيع عادلانه امكانات و خدمات شهري، دسترسي نابرابر به حمل و نقل پاك و آلودگي بيشتر و كمبود فضاي سبز در مناطق كم برخوردار جلوه ميكند. لذا نياز است با اتخاذ سياست‌هاي مناسب و اجراي برنامه‌هاي عدالت محور، به بهبود وضعيت محيط زيست در اين مناطق پرداخته شود. بنابراين، براي كاهش نابرابري زيست محيطي در تبريز، نياز به برنامه‌ريزي جامع و توزيع عادالنه امكانات و خدمات شهري در همه مناطق وجود دارد. همچنين، مديريت رشد جمعيت و توسعه شهري متوازن مي‌تواند به بهبود وضعيت محيط زيست در اين كلانشهر كمك كند.

Currently, megacities are facing many problems such as social inequalities, class conflicts and various environmental problems due to spatial expansion and high population density. There has always been a circular relationship between spatial inequality and unequal distribution of services and environmental and physical problems in the urban environments, which supports each other and following population growth and horizontal and vertical urban expansion, continues to turn the city into an uninhabitable environment. The aim of this study is environmental inequalities analysis of Tabriz metropolis. The main goal of this research is to analyze the unequal distribution of resources and facilities in different areas of the city and its effect on the quality of life of the residents. By using social, economic and environmental indicators, the status of inequalities is identified and the factors affecting it are investigated. Spatial information of vegetation and temperature indicators was obtained using Landsat satellite images, other spatial information obtained from relevant urban organizations and departments. AHP method was used to weighting the indicators and determine the weight of the criteria. Then, the weighted linear combination method was used to combination different thematic maps and prepare the final map. The results showed that vegetation and air pollution are the most important criteria among the studied indicators. Districts 3 and 6 have more inequality than other regions and the districts 1 and 4 have less environmental inequality in Tabriz city. This research shoed that environmental inequality in the city of Tabriz appears in the form of inequality in the fair distribution of urban facilities and services, unequal access to green transportation and more pollution and lack of green space in underserved urban districts. Therefore, it is necessary to improve the urban environment quality in urban districts by adopting appropriate policies and implementing justice-oriented programs. Therefore, to reduce environmental inequality in Tabriz, a comprehensive planning and equitable distribution of urban facilities and services in all districts is necessary. Also, population growth management and balanced urban development can improve the urban quality in this metropolis.

علي لطفي

خليل ولي زاده كامران

حسين مرادي , سعيد پورمنافي